به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، مقام معظم رهبری سال ۹۸ را سال «رونق تولید» نام نهادند، بطور یقین این رونق تولید می‌تواند در زمینه های هنری نیز صورت بگیرد و کمک شایانی به اقتصاد کشور کند، هنر مقوله ای است که در اقتصاد کشور می تواند گردش مالی بالایی ایجاد کند با کمی تامل در داد و ستد کالاهای فرهنگی به وضوح در می یابیم که نقش این بخش در اقتصاد جهان بسیار پررنگ است؛ همین موضوع را با «سعید رضاخان» هنرمند نقاش پشت شیشه به گفتگو نشسته ایم که در زیر می آید:
در زمینه ارتباط نقش محصولات هنری و بویژه نقاشی پشت شیشه در رونق تولید ملی کمی توضیح دهید؟
محصولات هنری بخشی از کالاهای فرهنگی محسوب می‌شوند، البته در درجه نخست باید ببینیم چه تعریفی از کالای فرهنگی داریم و از چه زاویه دیدی به این موضوع نگاه می کنیم، برخی بر این اعتقاد هستند که هر کالایی می تواند به نوعی کالای فرهنگی باشد زیرا هر کالا منتقل کننده نوعی از فرهنگ است، بطور مثال خودروی بنز یک کالای فرهنگی است زیرا با خود یک نوع از فرهنگ را همراه دارد. افرادی نیز وجود دارند که کالاهای صنعتی را خارج از کالای فرهنگی در نظر می‌گیرند اما مساله‌ای که در اینجا واضح است و اتفاق نظر بر روی آن وجود دارد کالای فرهنگی بودن محصولات هنری است. یعنی محصولات هنری بدون هیچ حرف و حدیثی کالای فرهنگی محسوب می‌شوند و می توانند در بخش اقتصاد وارد شوند. در این میان نقاشی پشت شیشه نیز می‌تواند جایگاه خود را در اقتصاد داشته باشد و به عنوان یک محصول هنری به رونق تولید ملی کمک کند.
شما از نقاشی پشت شیشه به عنوان یک هنر نام بردید این در حالی است که عده ای از آن به عنوان صنایع دستی نام می‌برند. نظر شما در این باره چیست؟
نقاشی پشت شیشه در عین حال که یک هنر است و ویژگی های هنری در آن لحاظ شده است می تواند تبدیل به صنایع دستی شود؛ زمانی که شما سری کاری می‌کنید و زمان را در تولید پایین می‌آورید و در عوض تولید اثر را بالا می‌برید به سمت صنایع دستی شدن پیش می روید، در اینجا دیگر فکر ناب و ایجاد کار خلاقانه مانند نمونه های هنری وجود ندارد پس هنر تبدیل به صنایع دستی شده است.
کدام بخش از نقاشی پشت شیشه_ هنر و صنایع دستی_ می تواند در اقتصاد وارد شود؟
هر کدام از این دو مشتری خاص خود را دارد. هر کدام بازار ویژه خود را دارند فقط باید به این نکته توجه کنیم که این دو موضوع یعنی هنر و صنایع دستی از یکدیگر جدا هستند و بازار آنها نباید با یکدیگر تداخل داشته باشد.
برای ایجاد تولید در این عرصه چه باید کرد؟
راه های بسیاری وجود دارد. از جمله حمایت غیر مستقیم که می تواند بصورت تسهیلات عمومی به هنرمندان و صنعتگران باشد. وام کم بهره، بیمه، ایجاد بازار فروش، معرفی کالا و تسهیلات تبلیغاتی و مواردی از این دست به عنوان عامل های حمایتی مطرح می‌شوند. البته در این میان ایجاد بازار فروش عامل تشویقی بسیار مهمی است که می تواند ضعف موجود در دیگر عامل های تشویقی را بپوشاند. وقتی شما شرایط مناسب را مهیا کنید؛ ناخودآگاه کارهای خصوصی و آموزشگاه های خصوصی رونق می گیرند و تولید ایجاد می‌شود.
آیا در نقاشی پشت شیشه رقیب خارجی نیز وجود دارد؟
بله. زیاد هم وجود دارد. چین خود را به عنوان یکی از خواستگاه های این هنر معرفی می‌کند و ایتالیا به عنوان یک کشور فعال در زمینه تولیدات شیشه‌ای مطرح کرده است. در آمریکا نیز با نقاشان پشت شیشه بسیاری روبرو می‌شویم. در کشورهای دیگر نیز مانند ترکیه یا پاکستان نیز افراد فعال را در این رشته می بینیم.
آیا کار هنرمندان ما با آنها متفاوت است؟
بله. این یک امر طبیعی است. زیرا شرایط محیطی هنرمند بر روی تفکرات و نوع هنرش تاثیر گذار است. در ضمن گذشته از این موضوع در برخی از کشورها نقاشی پشت شیشه وارد دکوراسیون داخلی و نمای داخلی ساختمان شده است ولی متاسفانه چنین چیزی در ایران کمتر دیده می‌شود.
چرا کمتر دیده می‌شود؟
مطلب اصلی به نوع نگرشها باز می‌گردد که سالها این هنر را در یک رکورد کشنده نگه داشت و از گسترش یا ایجاد خلاقیت در نقاشی پشت شیشه جلوگیری کرد. تا همین چند وقت پیش عده‌ای اصالت در نقاشی پشت شیشه را وفاداری به سنت می دانستند و هرگونه فکر جدیدی را سرکوب می‌کردند. این نوع نگرش باعث شد تا این هنر از معماری ما حذف شود. البته باید این نکته را هم متذکر شوم که حذف نقاشی پشت شیشه از معماری دارای مجموعه دلایلی بود که یکی از آنها این نوع نگرش است. از سویی دیگر شکننده بودن شیشه دلیلی بود برای عدم توجه مجموعه داران و افرادی که در زمینه خرید و فروش آثار هنری فعالیت داشتند و دارند. از این رو نقاشی پشت شیشه با گذشت زمان در حاشیه قرار گرفت و باعث شد تا این هنر از حرکت جهانی و نوع کاربردی که در برخی نقاط از آن می شود فاصله بگیرد.
برای در دست گرفتن بازار در نقاشی پشت شیشه چه باید کرد؟
در درجه نخست باید حمایت غیر مستقیمی را که در عرصه تولید از آن یاد کردم احیا شود. سپس چه در عرصه هنری و چه در عرصه صنایع دستی باید تحول ایجاد کنیم. بویژه آنکه در زمینه صنایع دستی مطابق سلیقه بازار پیش برویم و برای این منظور باید بازار هدف را به خوبی بشناسیم. باید بدانیم که ویژگی های هرکدام از بازارهای هدف چه هستند؟ در ضمن می توانیم بازارهایی جدید را ایجاد کنیم و در مرحله بعدی می توانیم در ذایقه بازار تغییرات ایجاد کنیم که البته این موضوع کمی زمان بر است و کارشناس فرهنگی باید چنین موضوعی را پیگیری کند. در ضمن شناخت رقیبان و نوع کار آنها بسیار مهم است.
برای رقابت با تولید کنندگان خارجی چه باید کرد؟
تبلیغات صحیح و فراگیر گام نخست است. در گام بعدی باید به بالا بردن کمیت و افزایش سطح کیفیت بپردازیم. پایین آوردن هزینه‌ها و مقرون به صرفه بودن تولیدات و نظر خریداران از قیمت اثر بسیار مهم است. البته این موضوع به بخش هنری و ورود به حراج ها باز نمی گردد. بلکه در قسمت ورود به زندگی عامه و استفاده در معماری داخلی معطوف می‌شود. البته کمک های دولتی بصورت عمومی نیز لازم است. از جمله معافیت مالیاتی، معرفی توسط رایزنی های فرهنگی ایران در خارج از کشور و ایجاد نمایشگاه ها.
تا چه اندازه رونق تولید در نقاشی پشت شیشه امکان پذیر است؟
این یک معادله ساده است و به خواست و تلاش همگانی باز می‌گردد. همچنین این را می دانم کسی که به موضوعی فکر می‌کند قدرت انجام آن را دارد و اگر توان انجام آن کار را نداشت هیچگاه به آن فکر نمی‌کرد. پس دور از انتظار نیست که بتوانیم با تولید آثار با کیفیت در تعداد بالا بازار مصرف عمومی را در جهان به دست بگیریم.
نظر شما