جادوی آب و خاک در هنر اصیل سفالگری

به گزارش خبرگزاری شبستان از زنجان، شاید آفرینش انسان از جنس خاک موجب شده است که تماس با آن آرامش خاصی در انسان به وجود بیاورد؛ تماس دست با خاک بشر را بیشتر از هر زمان دیگری به خود وجودیش نزدیک می کند.

با ترکیب خاک رس و آب؛ گل سفالگری به عنوان ماده اولیه ساخت ظروف سفالی به دست می آید؛ این هنر که ذوق بشری لازمه شکل دهی آن است از نظر روانشناسان موجب آرامش در انسان می شود.

تحقیقات بسیاری نشان داده است افرادی که در کارگاه های سفال با خاک در تماس هستند و آثار هنری می سازند، از آرامش بیشتری نسبت به گروه های هم طیف خود برخوردار هستند.

سفالگری در ایران سابقه طولانی دارد،  سفال در واقع اولین محصول هنری و صنعتی بشر و حاصل نیاز انسان و توانایی او در به کارگیری عوامل طبیعت برای برطرف کردن این نیازها است.

از آن جایی که مواد اولیه‌ی ساخت ظروف سفالی شامل خاک، آب و آتش در سرزمین‌های محل سکونت بشر یافت می‌شده است، نشانه‌های تولید آن را در تمامی نقاط مسکونی انسان مشاهده می‌کنیم.

به رغم ورود تکنولوژی و صنایع جدید به زندگی بشر، همچنان ظروف سفالی و ظرافت های هنری به کار رفته در این صنایع ساخت بشر طرفداران خود را دارد.

در استان زنجان هنرمندان سفالگری با دایر کردن دوره های آموزشی برای علاقمندان به این هنر باستانی، زمینه خلق استعدادهای نهفته در وجود هنرجویان را شکوفا می کنند.

وقتی گذرتان به مراکز تجاری و صنایع دستی استان بیافتد بی شک یکی از آثاری که در میان دیگر صنایع چشم نوازی می کند، صنایع سفالی است.

جادوی آب، خاک و رنگ در هنر سفالگری علاوه بر خلق یک اثر زیبا، گذشته و اصالت بشر را برای انسان تداعی می کند.

به منظور آشنایی با این هنر اصیل ایرانی در هفته صنایع دستی خبرنگار خبرگزاری شبستان در زنجان به سراغ یکی از کارگاه های سفالگری در مرکز فنی و حرفه ای الزهرای زنجان رفته و با محسن میرلو استاد و هنرمند سفالگری زنجان هم کلام شد.

کارگاه سفال زنجان زیر نظر سازمان فنی و حرفه ای در محل آموزش فنی و حرفه ای خواهران الزهرای زنجان فعالیت می کند.

در این کارگاه، گروه های مختلف در رده های سنی گوناگون تحت آموزش هستند و با رویکرد آموزشی «بازار محور» فعالیت می کند.

میرلو در سخنانی با اشاره به اینکه هنرآموزان نمونه های کارآفرین محسوب می شوند، گفت: رده های سنی هنرآموزان این کارگاه از 7 تا 57 سال است که با سلایق و شغل های مختلف پزشکی، پرستاری، حسابداری، فرهنگی و ... برای آرامش ذهنی و روحی در کلاس ها حاضر می شوند.

وی به حضور گروهی از هنرآموزان روشندل در بین هنرآموزان این کارگاه اشاره کرد و ادامه داد: این گروه ها به مدت 11 سال در این کارگاه آموزش می بینند؛ افراد در بخش کاشی های شکسته فعالیت می کنند و در کنار آموزش، دستمزد هم دریافت می کنند.

این مربی سفال ادامه داد: برای بسیاری از مردم کار این بچه ها قابل درک نیست، معلولین روشندل با استفاده از قالب های آماده، و با لمس کردن، کارهای هنری انجام می دهند؛ این روشندلان که صفر تا 100 کار را خودشان انجام می دهند از حس لامسه بسیار قوی برخودار هستند.

وی ادامه داد: مربیان طرح مورد نظر را در کف دست این روشندلان ترسیم می کنند و آنها هم کار نهایی را تحویل می دهند.

به گفته میرلو، محصولات هنرجویان روشندل این کارگاه برای فروش در قالب گالری در مجتمع تجاری نور در معرض دید عموم قرار دارد؛ همچنین از طریق فضای مجازی هم این آثار به فروش می رسد؛ در کنار آن دستگاه های دولتی سفارشاتی را برای فضای معماری وساختمان های خود ارائه می دهند.

وی با بیان اینکه بسیاری از نهادهای دولتی به منظور اهدای جوایز به جای کارت هدیه از صنایع دستی این روشندلان خریداری می کنند، ادامه داد: همین انگیزه ای برای ادامه فعالیت این عزیزان در کارگاه می شود.

این کارگاه همه روز از ساعت 8 تا 16 دایر است و دوره های نقش برجسته، کار با چرخ سفالگری، کارهای حجمی و لعاب آموزش داده می شود.

میرلو به آثار تولید شده در این کارگاه توسط هنرمندان این مجموعه هم اشاره کرد و گفت: برای نمازخانه شرکت برق منطقه ای زنجان کاشی هایی مزین به سوره مرسلات به صورت نقش برجسته به زبان عربی و فارسی با خط نستعلیق و ثلث تهیه شده است.

المان فرش بیدگینه که در خیابان اول جاده گاوازنگ به نمایش گذاشته شده است هم از آثار این هنرمند سفال در زنجان است که به گفته خودش گل های فرش به صورت شکوفه های برجسته ای است که به صورت لعاب کار شده است.

المان شناسنامه کارخانه کبریت هم که در ورودی موزه کارخانه کبریت به نمایش درآمده از دیگر آثار هنری این هنرمند زنجانی است.

ورودی هنرستان فنی و حرفه ای الزهرای زنجان هم با کاشی های شکسته آبی رنگی مزین شده بود که توسط روشندلان هنرمند این مجموعه تزیین شده بودند.

نرگس سعادتی-زنجان