تنها چهار سال دارد، حتی ارزش ۵۰ هزار ریالی که به او می‌دهم را نمی‌داند و می‌پرسد با این پول چند تا خوراکی می‌توانم بخرم؟ سر چهارراه با یک کارتن کوچک که فال می‌فروشد ایستاده است و کاسبی می‌کند، بله او کودک کار است که الان باید مشغول بازی و کودکی باشد اما به دلیلی که نمی‌دانم اینجاست تا پول در بیاورد، «حمید آذرمی»، کودکان کار را در معرض آسیب‌های اجتماعی عدیده‌ای می‌داند و به خبرگزاری شبستان می‌گوید: کودکی که به جای لذت از دوران کودکی ناچار می‌شود گاها تجارب دلخراشی داشته باشد.
مدیر بهزیستی شهرستان شیراز ادامه می‌دهد: شناسایی این کودکان و انتقال آنها به مراکز مناسب از مسوولیت‌هایی است که بهزیستی به آن توجه ویژه دارد و مراکز نگهداری از این کودکان نقش ارزنده در آموزش این کودکان می‌توانند ارائه کنند.
وی برخورد با این کودکان را حایز اهمیت جدی عنوان و اضافه می‌کند: در مراکز نگهداری از کودکان کار و خیابان با حضور روانشناسان و مربیان کارآمد بر روی ذهن کودک کار می‌شود تا تغییر نگرش مناسب نسبت به کار در آنها ایجاد شود.
یک مرکز خوب
از طریق یکی از همکاران از وجود مرکزی که به کودکان کار آموزش می‌دهد و از آنها به صورت دوره‌ای نگهداری می‌کند راهی می‌شوم تا از نزدیک با نوع و نحوه خدمات این مرکز آشنا شوم، این مرکز نگهداری از کودکان کار و خیابان در کوچه 44 بلوار عدالت شیراز واقع شده است و برنامه‌هایی برای این کودکان در نظر دارد، «مهدی محلاتی»، با اشاره به فعالیت این مرکز با دریافت مجوز از اداره کل بهزیستی فارس به خبرنگار شبستان می‌گوید: این مرکز از سال 1397 به ثبت رسمی رسیده است و تنها مرکز نگهداری از کودکان کار و خیابان 6 تا 12 سال دختر و پسر است.
رئیس مرکز نگهداری و مراقبت از کودکان کار و خیابان «آسمانیان مهربان شهرراز» ادامه می‌دهد: ظرفیت مرکز که از یک ساختمان 2 طبقه تشکیل شده است حدود 50 نفر است که 25 دختر و 25 پسر را در طبقه مجزا مورد نگهداری و آموزش قرار می‌دهد.
وی اضافه می‌کند: این مرکز دارای کادر تخصصی شامل مسوول فنی، مددکار، روانشناس، آشپز، 6 مربی و غیره است که به صورت شیفتی آن را اداره می‌کنند.
پذیرش کودکان
محلاتی، پذیرش کودکان در مرکز را به سه روش امکان‌پذیر می‌داند و بیان می‌کند: گروه اول کودکانی هستند که اورژانس اجتماعی بهزیستی آنها را معرفی می‌کند، گروه دوم توسط اداره آسیب‌های اجتماعی شهرداری معرفی می‌شوند و گروه سوم کودکان خود معرف هستند.
وی می‌افزاید: مرکز آسمانیان مهربان شهرراز به شکل شبانه‌روزی فعالیت می‌کند و در زمان نخستین مراجعه آنها را مورد چکاپ پزشکی، آزمایش HIV و هپاتیت، تست اعتیاد، بررسی توسط پزشکی قانونی در مورد امکان تجاوز جنسی به کودکان قرار می‌دهد.
مدیر این مرکز با اشاره به امکان نگهداری از این کودکان تا سه دوره می‌گوید: کودکان کار و خیابان طی یک دوره 21 روزه که بسته به نیاز او تا سه دوره نیز قابل تمدید است در مرکز از آموزش مهارت‌های لازم بهره‌مند می‌شوند.
محلاتی ادامه می‌دهد: در این مدت مددکار مرکز وضعیت خانواده کودک را مورد پیگیری قرار می‌دهد که اگر خانواده دارند، صلاحیت آنها را برای نگهداری کودک مورد بررسی قرار می‌دهند.
وی تصریح می‌کند: عدم برخورداری از توان مالی مناسب نیز در شمار صلاحیت والدین قرار دارد و اگر خانواده توان کافی نداشته باشند به آنها در تامین وسایل زندگی، هزینه‌ها و اشتغال کمک می‌شود تا بتوانند کودک را نزد خود نگه دارند.
محلاتی در مورد تامین هزینه‌های مرکز می‌گوید: 90 درصد هزینه‌ها توسط هیات مدیره مجموعه تامین می‌شود و بحث حرف‌آموزی و اشتغال پایدار برای کودکان کار در اولویت قرار داده می‌شود.
وی می‌افزاید: در نظر داریم تا چهار ماه دیگر با راه‌اندازی یک کارگاه تولیدی کوچک خانگی فرصت درآمد پایدار را برای این کودکان فراهم کنیم تا به جای کار در خیابان در یک محیط ایمن و مناسب به کسب درآمد بپردازند.
تعیین سرنوشت کودک کار
«مریم پورصالحی» هم با تاکید بر اهمیتی که این مرکز به سرنوشت این کودکان می‌دهد، می‌گوید: هدف ما بازگشت و یا حضور کودک در محیط خانه و خانواده است.
مسئول فنی مرکز نگهداری و مراقبت از کودکان کار و خیابان «آسمانیان مهربان شهرراز» می‌افزاید: از والدین معتاد نیز در زمینه ترک و اشتغال توسط مرکز حمایت می‌شود و از ابتدای شهریور 97 تا کنون 6 مورد انتقال این والدین به کمپ ترک اعتیاد و 250 کودک پذیرش داشته‌ایم.
وی اضافه می‌کند: چنانچه در زمان بررسی‌ها مشخص شود که والدین صلاحیت کافی برای نگهداری کودک ندارند به مراکز دائمی خانواده بهزیستی منتقل می‌شوند.
پورصالحی با اشاره به معضل به کار گرفته شدن کودکان به کار اظهار می‌کند: کودکانی که به این مرکز آورده می‌شوند را با هدف تغییر نگرش به کار و درآمدزایی به بازدید کارخانه، هتل و ... می‌بریم تا با دنیای واقعی کار و کارهای آینده دار و مناسب را بشناسند.
وی ادامه می‌دهد: تفکر کودک کار با کودک معمولی متفاوت است و ما سعی می‌کنیم در این مرکز آنها را مجددا به سمت کودکی بازگردانیم تا بدانند با یادگیری کافی در کودکی می‌توانند در بزرگسالی از کار و درآمد مناسب و آبرومند برخوردار شوند.
مسئول فنی این مرکز با ذکر آموزش‌هایی که در مدت حضور کودکان در مرکز به آنها ارایه می‌شود، می‌گوید: کار با سفال، زیورآلات و ... به انها اموزش داده می‌شود و با در نظر گرفتن برگزاری نمایشگاه برای فروش آثاری که توسط کودکان ساخته شده است، فرصت کسب درآمد اصولی به آنها داده می‌شود.
از زبان دنیا
«دنیا»، دختر 9 ساله‌ای که در این مرکز در حال ساختن کاردستی در کنار مربی است به ما می‌گوید: ماموران شهرداری مرا در حال آدامس فروختن سر چهارراه دیدند و به این مرکز آوردند.
وی ادامه می‌دهد: از وقتی که آمدم و به خانواده‌ام کمک مالی شد تصمیم گرفتم که کار نکنم و از امسال به مدرسه بروم تا بتوانم در آینده پرستار بشوم.
این کودک با اظهار خوشحالی از اینکه در جمع کودکان دیگر این مرکز است، عنوان می‌کند: دوستان خوبی پیدا کردم و یاد گرفتن برای زندگی باید هدف داشته باشم و حرفه یاد بگیرم که به عنوان شغل برایم آبرومند باشد.
اکنون که با این مرکز آشنا می‌شوم با خود فکر می‌کنم اگر زودتر از وجود آن مطلع بودم کودک سر چهارراه را به نوعی به این مرکز هدایت می‌کردم تا کودکی کند و راهی مسیر بهتری شود.
گزارش: مریم شمالیان
نظر شما