«حسین شریفی»، در گفت‌و‌گو با خبرنگار شبستان در همدان، گفت: در حال حاضر ۴۸۰ هیئت فعال در سطح شهر همدان وجود دارد که فعالیت برخی مناسبتی و برخی مستمر در طول سال است.
رئیس شورای هیئات مذهبی شهر همدان افزود: هیئت حسینیه جولان به‌عنوان قدیمی‌ترین هئیت مذهبی استان همدان در سال ۱۲۲۰ هجری قمری تأسیس شده است.
شریفی اضافه کرد: این هیئت از زمان تأسیس تا کنون فعالیت‌های مختلفی داشته و به صورت هفتگی در شب‌های جمعه، قرائت قرآن، بیان احکام و برگزاری مراسم عزاداری و سینه‌زنی را اجرا می‌کند، همچنین در ایام محرم و صفر، به مدت دو ماه متوالی، برنامه عزاداری برگزار می‌شود و در دهه سوم صفر نیز هیئت به مشهد مقدس مشرف شده و در آنجا به مراسم سینه زنی می‌پردازند.
وی گفت: هیئت حسینیه جولان در اعیاد شعبانیه، و بسیاری از مناسبت‌ها و اعیاد دیگر در طول سال به برگزاری برنامه‌های جشن و سرور می‌پردازند و در ایام فاطمیه به مناسبت شهادت حضرت زهرا(س) برنامه عزاداری و سخنرانی برگزار می‌شود همچنین ۱۹ تا ۲۳ ماه مبارک رمضان، ویژه شهادت حضرت علی(ع) برنامه‌های مختص این شب‌ها را برگزار می‌کنند.
این پیر غلام حسینی با بیان اینکه مدیر هیئت یادآوران عاشورا نیز است گفت: این هیئت از سال ۶۱ فعالیت های خود را آغاز نموده است،این هیئت متشکل از سرپرستان هیئات مذهبی شهر همدان است که چهارشنبه هر هفته برنامه ویژه‌ای در راستای بررسی و حل و فصل مسائل و مشکلات هیئات شهر دارد.
شریفی اضافه کرد: برنامه شب‌های چهارشنبه هیئت یادآوران عاشورا با اقامه نماز مغرب و عشاء، تلاوت قرآن، مداحی و یا مولودی و بررسی مشکلات هیئات توسط سرپرستان حاضر در جلسه انجام می‌شود.
رئیس شورای هیئات مذهبی با بیان اینکه جلسات هفتگی هیئت یادآوران عاشورا ۳ هفته نخست ماه محرم به دلیل برگزاری مراسم عزاداری تعطیل می‌شود، گفت: همزمان با دهه اول و دوم ماه محرم بسیاری از هیئات شهر همدان مجری برنامه‌های مختلفی برای عموم هستند.
وی با بیان اینکه هیئت تراز انقلاب اسلامی هیئتی قرآن و مسجد محور است، گفت: بیان آموزه‌های ناب قرآن و معارف و سیره اهل بیت(ع) توسط مداح و سخنران به عنوان دو رکن مهم یک هیئت آن هم در مکان مقدس مسجد می‌تواند موجب شکل دهی هیئتی محمدی، غ۴غو انقلابی شود.
مدیر هیئت یادآوران عاشورا با بیان اینکه هیئت تراز انقلاب اسلامی هیئتی است که با رویکرد فرهنگی، تربیتی و ماموریتی شکل گرفته باشد، گفت: هیئت تراز انقلاب اسلامی زمانی شکل می‌گیرد که ملاک فعالیت هیات، اسلام ناب محمدی و با جذب جوانان به مسجد و حضور در چنین مراسم‌هایی باشد.
وی ضمن تأکید بر بامحتوا بودن و بیانات سخنرانان و ذکر مداحان گفت: مداح و سخنران بلندگوی دستگاه اهل بیت(ع) است لذا باید به فکر مستمعین خود بوده و مطالبی را بازگو کند که برای مخاطبین موثق، باور پذیر و سومند و عملی باشد تا قابلیت انتقال داشته باشد.
ترتیب و چیدمات هئیات مذهبی در گذشته
مدیر هیئت قدیمی حسینیه جولان اشاره‌ای به تغییرات هیئات مذهبی امروز داشت و گفت: در گذشته هیئات مذهبی و دستجات عزاداری امام حسین(ع) دارای چیدمان و ترتیب خاصی بود که امروز این مهم در هیئات مذهبی به چشم نمی‌خورد.
شریفی ادامه داد: در گذشته پس از «پرچم» یک هیئت در دسته عزاداری، «پیشکسوتان و روحانی محل و هیئت» قرار می‌گرفت، پس از آن نیز، «هیئت حضرت علی اصغر(ع)» در قالب جمعی از کودکان و نوجوان عزادار در ادامه هیئت حرکت می‌کردند.
وی ادامه داد: پس از هیئت علی اصغر(ع)، «هیئت علی اکبر(ع)» در قالب جمعی از جوانان و پس از آن « اسبی بدون سوار به نماد ذوالجناح(اسب امام حسین(ع)» همراه با چکمه و شمشیر بروی اسب همراه با تعدادی سفید پوش اطراف اسب که به زبان ترکی به دور ذوالجناح به ذکر مصیبت می پردازند، قرار می گیرد.
این پیرغلام حسینی ادامه داد: پس از ذوالجناح (نماد اسب امام حسین(ع))، «هیئت زنجیر زنی» و پس از آن «سقا» و در ادامه «علامت» و در انتها «هیئت سینه زنان» در یک هیئت به صورت منظم و مرتب قرار می‌گرفتند.
گستردگی هیئت‌های عزاداری در قدیم
شریفی با اشاره به اینکه در قدیم هیئات مذهبی وسیع، گسترده و دارای اعضای بسیاری زیادی بود، گفت: در گذشته هیئت‌های عزاداری بخش وسیعی از یک منطقه را شامل می‌شدند به گونه‌ای که هیئت حسینیه جولان به عنوان یکی از هیئات قدیمی و با سابقه بالای ۱۰۰ سال شامل بیش از ۷- ۸ منطقه شهر همدان می‌شد.
وی با بیان اینکه در زمان انقلاب، در شهر همدان جمعا ۲۸ هیئت وجود داشت، گفت: در قدیم یک هیئت جمعی از چند هیئت با اعضای بالا با چیدمانی مرتب و طبق ترتیب عنوان شده مراسم عزدارای امام حسین(ع) را باشکوه و عظمت برگزار می‌کرد.
شریفی با اشاره به اینکه در گذشته هریک از هیئات دارای یک مدیر بود، ادامه داد: رفته رفته آمار هیئات مذهبی همدان با تشکیلاتی در قالب ۲۰ الی ۳۰ نفر به عنوان یک هیئت افزایش یافت حال آنکه در بسیاری از این هیئات اثری از یک مدیر و اصول و ترتیب ذکر شده در یک دسته عزاداری به چشم نمی‌خورد.
رئیس شورای هیئات مذهبی همدان ابراز کرد: یکی دیگر از سنت‌های عزاداری شهر همدان که تغییر کرده و یا با به جرئت می‌توان گفت که این سنت به فراموشی سپرده شده تعزیه خوانی است که در قدیم از آن به عنوان «پرده خوانی» یاد می‌شد.
وی با بیان اینکه پرده‌خوانی در قدیم در محله آقاجانی بیگ و کبابیان اجرا می‌شد، ادامه داد: در این نوع عزاداری، نقال در چند بخش، با اشاره به پرده‌ای که واقعه عاشورا را به تصویر کشیده بود به بیان مصیبت‌های اباعبدالله در روز کربلا می‌پرداخت.
جذب جوانان به هیئت و مسجد
شریفی با بیان اینکه در گذشته و در زمان پادشاهی پهلوی همچون امروز عزاداری اباعبدالله(ع) آزاد نبود، گفت: امروز عزاداری بر امام حسین(ع) اهل بیت(ع) و آزادانه اعتقادات خود را فریاد زدن نعمت بسیار بزرگی است که باید شکرگزار آن بود.
وی با بیان اینکه شهر همدان به دلیل مجاورت با شهرهای کرد، ترک و لر و فارس زبان دارای گویش‌های مختلف است، گفت: به دلیل گویش‌های مختلف در همدان و متناسب با آن هیئات عزاداری با فرهنگ و زبان خاص خود نمی‌توان انتظار داشت مانند شهرهای ترک زبان همچون زنجان، تبریز و ... هیئت عزاداری وسیعی با یک زبان واحد در این شهر تشکیل شود.
مدیر قدیمی‌ترین هیئت همدان با بیان ضرب‌المثل معروف، چشمه باید از خود آب ترواش کند، گفت: برای جذب جوانان به هیئت در وهله اول باید اراده و خواست خود فرد در میان باشد سپس به موارد دیگر همچون عوامل محیطی و اجتماعی پرداخت.
مدیر هیئت یادآوران عاشورا بیان کرد: برای جذب هر چه بیشتر جوانان به هیئت مذهبی آن هم در عصر حاضر که با حجم بالایی از تهاجم فرهنگی مواجه هستیم و جوانان عصر حاضر افکار و ایده‌های خاص خود را دارند کمی کار مشکلی است اما مداح، روحانی و سرپرستان هیئت در جذب جوانان وزنه‌های سنگینی به شمار می‌روند.
این پیر غلام قدیمی همدان ادامه داد: روحانی و سرپرستان هیئت‌ها با گفتار و رفتار صحیح می‌توانند در این امر دخیل باشند علاوه بر آن، برگزاری برنامه‌های فرهنگی متنوع مانند برگزاری اردوهای زیارتی و فرهنگی، برنامه‌های مختلف ورزشی، احداث کتابخانه برای انجام مطالعات و غیره می‌توانند عوامل مهمی در راستای جذب جوانان به هیئات مذهبی باشد.
نظر شما