تعامل نگرش شیعی با تجربه جهانی

خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی- محمد پورعلم : در سال های گذشته، هنر دینی و انقلابی شاهد حضور جوان هایی است که توانایی ویژه آن ها بازنمایی تاریخ به شیوه ای متفاوت از گذشتگان است. به طور مثال «محمدحسین مهدویان» یکی از این جوان هاست که وقتی مستند «آخرین روزهای زمستان» را درباره «حسن باقری» ساخت همگان را با تصاویر فیلمش شگفت زده کرد. مستندی که انگار سال ها پس از جنگ پیدا شده و حالا از طریق آن می توان دید در آن روزها چه روی داده است. «آخرین روزهای زمستان» اما پیدا نشده بود، بلکه پلان به پلان ساخته شده بود. در واقع توانایی فوق العاده مهدیان بود که مخاطب را در جایگاه چشم سوم قرار می داد تا از گوشه ای، به اتفاقات مهم روزهای جنگ بنگرد؛ چنان که گویی خود در آن وقایع حاضر است.

اما مهدویان بیش از آن که در مسیر ساخت «آخرین روزهای زمستان» دنباله روی مستندسازان ایرانی پیش از خود باشد، توانسته بود با بهره گیری از تجربه های جهانی مسندسازی و بومی سازی آن ها، نه تنها تاریخ ما را به تصویر بکشد بلکه سبک شخصی خود را نیز خلق کند.

یکی از جوان هایی که در حوزه ای دیگر از هنر دینی و انقلابی، تحولی قابل تامل ایجاد کرده، «حسن روح الامین» است. نقاش جوانی که آثارش، تقریبا به تولیدات پیشکسوتان نقاشی انقلاب شباهتی ندارد و بیشتر محصول بومی سازی یک تجربه جهانی است. با بررسی نقاشی دینی پس از انقلاب، معمولا به آثاری انتزاعی و نمادین برمی خوریم در حالی که نقاشی های روح الامین کاملا رئالیستی می نمایند.

روح الامین با نقاشی هایش همان کاری را می کند که مهدویان با مستندهایش. تنها تفاوت در زمان تاریخی است که این دو به تصویر می کشند. مهدویان تاریخ معاصر پس از انقلاب را برایمان زنده می کند اما روح الامین ما را به دل تاریخ می برد تا از گوشه ای پنهان به تماشای زندگی امامان شیعه بنشینیم.

نقاش جوان البته در این مسیر از تجربه سبک باروک بسیار بهره می برد تا فضای مورد نظر خود را به تصویر بکشد. انتخابی که با هدف مورد نظر روح الامین هماهنگی کامل دارد. در سبک باروک نیز هنرمند نقاش می کوشد رویدادی معنوی را با ابزارهایی که در اختیار دارد در قالب تصویری مادی نمایش دهد. نورپردازی خاص آثار روح الامین، انتخاب رنگ ها و همین طور توانایی بالای او در طراحی فیگور و چهره، به خوبی نمایانگر تسلط او بر این سبک نقاشی است.

پیدایی هنرمندان جوانی چون «محمدحسین مهدویان» و «حسن روح الامین» در فضای هنر انقلاب و هنر دینی نکته ای مهم را یادآوری می کند و آن امکان بومی سازی سبک های جهانی برای نمایش رویدادهای مذهبی و ملی است؛ موضوعی که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

اما آن چه بهانه این گزارش شد، برپایی نمایشگاه آثار حسن روح الامین در فرانسه است. روح الامین پیش از این و در سال 96 نخستین نمایشگاه خود را به دعوت مرکز اسلامی فرانسه در پاریس برپا کرد و تابلوی «بهانه خلقت» با موضوع ولادت حضرت زهرا(س) را نیز رونمایی کرد. این نقاش البته در مدت حضور خود چندین کارگاه اموزشی نیز برگزار کرد.

«کشتی نجات؛ عشق واقعی» نام دومین نمایشگاه نقاشی های روح الامین در پاریس است که از دوشنبه همین هفته 25 شهریورماه در خانه فرهنگ ایران در پاریس آغاز می شود. قرار است روح الامین این بار نیز تابلویی تازه از خود در این نمایشگاه رونمایی کند.