به گزارش خبرگزاری شبستان از همدان، مجموعه بازار سنتی و کاروانسراهای شهر همدان از 36 بازار و راسته بازار و 26 سرا و کاروانسرا تشکیل شده است و اکثر بازارها با سبک معماری دوره قاجاریه ساخته شده اند و با وسعتی حدود 30 هکتار به دو صورت عمده فروشی و خرده فروشی فعالیت می کنند.
در این بازار تاسیساتی نظیر مسجد، حمام ، زورخانه، چایخانه و غیره گنجانده شده است و در گذشته، هر یک از راسته ها و کاروانسراها به عرضه یک کالای خاص اختصاص داشته اند، اما این ویژگی امروزه تا حدودی دستخوش تغییر شده است و در بعضی از مغازه ها صرفاً به عرضه و توزیع کالا و برخی دیگر علاوه بر محل فروش، کارگاه تولیدی صنعتگران مانندمسگرخانه و حلبی ساز خانه هستند.
راسته‌ها و قسمت‌های مختلف مجموعه بازارهای همدان عبارتند از راسته آهک فروش ها، سرگذر، آهنگرها، زنجیرسازها، چلنگرها، پالاندوزها، گونی فروش‌ها، چاقوسازها، راسته حسین خانی، راسته حاج فضل الله، حلّاج خانه، حلبی سازها، دبّاغخانه، رزین بُرها، زغالی ها، زرگرها، سبزه میدان، سمسار خانه، شالار یهودی، شیشه فروش ها، صحّافخانه، صندوق سازها، علاقبندها، قصاب‌ها، قیصریه فرش فروش‌ها، نجّارها، قنّادها، کاه فروش‌ها، کفشدوزخانه بزرگ، کفشدوزخانه کوچک، کهنه فروش‌ها، گیوه کش‌ها، مسگرها، نخود بریز ها، نمدمال‌ها و ... .
ضرورت تهیه نیازمندیها و خرید سوغات، به عنوان ره آوردی پر ارزش برای بستگان و دوستان و یادبودی ارزشمند و خاطره انگیز از صنایع دستی، علائم و مظاهر گردشگری و جذابیت مشاهده چگونگی زندگی، وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مردم و معماری شهر مورد بازدید، موجب گردیده که دیدن بازار و مراکز خرید و فروش هر شهری را همواره برای گردشگران در زمره یکی از نقاط جذاب قرار دهد. از این رهگذر است که بازارهای سنتی نیز علاوه بر بازارهای مدرن و جدید، علاقمندانی برای بازدید دارد.
بازار قدیمی همدان، زنده و پویا است
معاون عمرانی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان، با بیان این مطلب به خبرنگار شبستان گفت: مجموعه بازار همدان به شماره 2027 در تاریخ 30 اردیبهشت سال 1377 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
احمد ترابی با بیان اینکه این بازار دارای 30 راستا است که هر راستا مخصوص صنف و حرفه ای خاص است، افزود: بازارهای همدان مانند بازارهای اغلب شهرهای قدیمی مسقف و از بافت معماری اسلامی برخوردارند.
وی با اشاره به اینکه تعدای از این راستاها بدون سقف می باشند، تصریح کرد: تعدادی دیگر از راستاها مسقف بوده که این راستاها طی سال های گذشته توسط اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اسان همدان مرمت و بازسازی شده است.
وی با تاکید براینکه مجموعه بازار همدان برخلاف نظر برخی از افراد در حال تخربیب نمی باشد، اظهار داشت: این بازار زنده و پویا می باشد و فعالیت های اقتصادی به خوبی در آن مشهود است.
معاون عمرانی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با بیان اینکه با مرمت و بازسازی یکی از راسته های این بازار به نام راسته موتاب خانه شاهد رونق هرچه بیشتر این بخش از بازار هستیم، گفت: کاروانسرای حاج صفرخان که در ایام گذشته از وضعیت نامطلبوبی برخوردر بود با مرمت و بازسازی رونق یافته و شاهد حضور مردم و بازاریان هستیم.
ترابی با اشاره به مرمت و بازسازی 4 راسته از بازار همدان افزود: راسته های کفش دورخانه بزرگ و کوچک، قیصریه و صحافخانه طی سال گذشته بازسازی و مرمت شده اند.
وجود 20 سرا در بازار قدیمی همدان
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گفت: مهمترین کاروانسراهای مجموعه بازار همدان شامل کاروانسراهای گلشن، شریفیه، حسین خانی، میرزا کاظم، حاج صفرخان، نو، قلم دانی و دیگر کاروانسراها است.
بهجت عباسی افزود: از مهمترین کاروانسراهای راسته بازار می توان به راسته کفش دوزخانی بزرگ و کوچک، صحافخانه، حسین خانی و دباغ خانه اشاره نمود.
وی با بیان اینکه بناهای تاریخی همواره نیازمند نگهداری و مرمت مستمر هستند، تصریح کرد: این مجموعه قدیمی که نشان از تمدن و فرهنگ این سرزمین است با توجه به کهنگی ساخت نیازمند حفاظت هستند.
وی اظهار داشت: در مجموعه بازار همدان بیش از 20 سرا وجود دارد که نشانه از دول اقتصادی همدان در گذشته بوده است که به مرور زمان متاسفانه آسیب هایی به آن وارد شده است.
تمامی بازارهای همدان در حول و محور مسجد جامع ساخته شده اند
یکی از کسبه های کاروانسرای گلشن به خبرنگار شبستان گفت: تمامی بازارهای همدان در حول و محور مسجد جامع ساخته شده اند و تجار و پیشه وران زمان قدیم نماز ظهر و عصر را در آنجا اقامه می‌کردند.
حاج محمد گلشن با بیان اینکه جز مسجد جامع، مساجد کوچک‌تر دیگری را در جای جای بازارقدیمی همدان مشاهده می شود، افزود: این مساجد شامل مسجد آقای آخوند و پیغمبر در پیغمبر هستند.
وی تصریح کرد: به علت موقعیت خاص جغرافیایی همدان و قرارگرفتن در مسیر راه‌های ارتباطی شهرهای غربی به ویژه راه های ارتباطی جهت زیارت عتبات عالیات، این شهر و به ویژه این بازار از رونق بسیار چشمگیری برخوردار است.
وی با بیان اینکه این شهر از اهمیت خاص اقتصادی و جغرافیایی به ویژه از دوران صفویه و به خاطر موقعیت های دینی و سیایی بر خوردار بوده‌است، اظهار داشت:
بعضی بازارها در تملک اشخاص ثروتمند بوده است
یکی دیگر از کسبه های کاروانسرای حاج صفرخان بازار همدان به خبرنگار شبستان گفت: بعضی از بازارها مانند کاروانسراها در تملک اشخاص ثروتمند بوده که برای کسب درآمد بیشتری بنا شده اند، چنانکه بازار قیصریه توسط میرزا کاظم منشی قاجاریه ساخته شد که اکنون متعلق به چند تن از تجار است.
اصغر نوح فروش افزود: مجموعه بازار سنتی و کاروانسراهای شهر همدان، از 38 بازار و راسته بازار و 26 سرا و کاروانسرا تشکیل شده و اکثرنقاط آن با سبک معماری دوره قاجاریه ساخته شده‌اند.
وی با بیان اینکه در گذشته، هر یک از راسته‌ها و کاروانسراهای این مجموعه به عرضه یک کالای خاص اختصاص داشته است، تصریح کرد:امروزه این ویژگی تا حدودی دستخوش تغییر شده است.
وی با اشاره به معماری اسلامی این بازار اظهار داشت: این بازارها در مرکز شهر همدان قرار دارند و هر یک مختص یک نوع مال‌التجاره یا پیشه‌ورانی است که دارای حرفه مشترکی هستند.
گفتنی است، مسجد جامع همدان با فاصله کمی از میدان مرکزی شهر در قسمت غربی خیابان اکباتان و در محدوده ی راسته ی بازارهای شهر قرار دارد و از بناهای دوره ی قاجار محسوب می شود. تاریخ آغاز ساخت این مسجد در قطاربندی جلوی ایوان بزرگ، سال 1253 هجری قمری آمده است.
این مسجد چند در ورودی دارد که عبارتند از ورودی نوساز خیابان اکباتان، ورودی قدیمی با دالان هشتی مقرنس کاری شده در ضلع غربی صحن بنای مسجد که پلان مربع مستطیل و چهار ایوان مرتفع با رسمی بندی جلوی آن از آجر و کاشی دارد که با کاشی لب فیروزه رنگ روی آن ها نوشته شده است.
شبستان اصلی مسجد 55 ستون دارد. گنبد آجری بزرگ مسجد روی این شبستان ساخته شده است و در قسمت زیر حاشیه، کتیبه هایی از خشت و کاشی زرد وجود دارند که سوره ی حمد و آیه هایی از قرآن روی آن ها نوشته شده اند.
این بنا در سال 1371 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
پایان پیام/
نظر شما