« طوق» تعزیه ای به قدمت یکصد سال

خبرگزارش شبستان، دهلران: اجرای تعزیه یکی از شلوغ ترین برنامه های ایام محرم در شهرستان دهلران است به طوری که بسیاری از هئیت های زنجیرزنی در ایام محرم، از نقاط مختلف شهر دهلران در قالب دسته های عزاداری، خود را به محل اجرای تعزیه می رسانند تا بعد از اجرای نمایش تعذیه، نماز ظهر عاشورا را در محل اجرای تعزیه به جای بیاورند.

مراسم تعزیه در شهرستان دهلران از پیشینه ای قدیمی برخوردار  بوده و به قدری با اهمیت است که بسیاری از علاقه مندان از شهرها و حتی استان های همجوار برای تماشای این تعزیه در ظهر عاشورای حسینی تعزیه،  هر ساله خود را به شهرستان دهلران می رسانند تا بتوانند روایت هایی از واقعه عاشورا را که توسط بیش از 300 نفر از هنرمندان این شهرستان اجرا می شود را مشاهده کنند.

در سنوات گذشته مراسم تعزیه خوانی در ظهر روز عاشورا در راستای ثبت به عنوان یک میراث فرهنگی و معنوی، چندان مورد توجه قرار نگرفته بود اما تعزیه خوانی دهلران، به دلیل زیبایی و جذابیت اشعاری که  در اجرای آن به کار برده می شد، در سال 1389 به همت اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان ایلام در فهرست آثار معنوی کشور ثبت شد.

آیین شبیه خوانی عاشورا در دهلران قدمتی صد ساله دارد، تعزیه و شبیه‌خوانی که در این شهرستان اجرا ‌می‌شود در سال 1315 (ه.ش) توسط مرحوم حاج جمعه اسکندری، شروع و تا امروز ادامه داشته است.در این آیین، حركت كاروان امام حسین (ع) تا شهادت آن حضرت، شهادت یاران امام حسین(ع) و به آتش كشیدن خیمه ها در قالب نمایش و شبیه خوانی به اجرا درمی آید، در اجرای این تعزیه، 300 نفر به صورت مستقیم‌ كار شبیه خوانی روز عاشورا را اجرا می كنند.

برای اجرای این شبیه خوانی هنرمندان از  ابزار و وسایلی مانند شمشیر، سپر، نیزه و خنجرها استفاده می‌کنند و برای بهتر برگزار شدن این مراسم و اجرای بهتر نقش توسط هنرمندان، از  اسب و شتر هم در اجرای این تعزیه بهره برده می شود، به  دلیل اذحام جمعیت و برای بهتر اجرا شدن مراسم و رد بدل شدن کلمات بین هنرمندان که ایفای نقش می کنند نیز از  سیستم صوتی استفاده می شود.

رئیس اداره میراث فرهنگی وگردشگری شهرستان دهلران در این خصوص، اظهار کرد: از آنجایی که شهرستان دهلران نسبت به بسیاری از شهرهای ایران در مجاورت کشور عراق و کربلا قرار گرفته است، از نظر فضا و موقعیت مکان، دارای سنخیت بیشتری با روایت گری واقعه کربلا در مراسم تعزیه  است.

«حمید بختیاری» در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در دهلران، گفت: در روز عاشورا مردم شهرستان دهلران با ارادت ویژه و قلبی به ائمه اطهار(ع) و سالار و سرور شهیدان اباعبدالله الحسین(ع)، با دسته های سینه زنی و زنجیر زنی خود را به میدان نینوا یعنی همان محل اصلی برگزاری تعزیه در دهلران می رسانند و پس از برگزاری تعزیه نماز باشکوه ظهر عاشورا نیز برگزار می شود.

وی تصریح کرد: از بنیانگذاران تعزیه در شهرستان دهلران می توان به حاجی «جمعه اسکندری» اشاره کرد هرچند در سایر نقاط استان ایلام نیز  مراسماتی نظیر تعزیه برگزار می شود، ولی به صورت رسمی این نوع مراسم تنها مختص به شهرستان دهلران است.

رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان دهلران  یادآور شد: اجرای تعزیه در ظهر عاشورا، با نمایش واقعه کربلا به همراه موسیقی، شعر و ادبیات، شور حسینی را در مخاطبان عزادار ایجاد می کند و همین امر باعث شده است که هر ساله اجرای این مراسم با استقبال گسترده  مردم روبرو شود.

بختیاری  تصریح کرد: این مراسم علاوه بر آنکه در فهرست آثار یونسکو به ثبت رسیده است داری شماره ثبت ۱۷۴ در فهرست آثار ملی معنوی به نام شهرستان دهلران بوده که در زبان محلی به آن «طوق» نیز گفته می شود.

وی افزود: از نقاط قوت شبیه خوانی در دهلران، می توان به  اجراهای جذاب و تاثیرگذار بازیگران نقش ها اشاره کرد که آن چنان خود را به نقش نزدیک کرده و با سوز و گداز دیالوگ ها را ابراز می کنند و اشعار را با حزن خاصی بیان می کنند که اثر آن در حزن و اندوه مردم در ظهر عاشورا حسینی و همدردی آن ها با اهل بیت(ع) قابل مشاهده بود.

رئیس اداره میراث فرهنگی وگردشگری شهرستان دهلران خاطرنشان کرد: بیش از ۱۷ هزار نفر از محبان اباعبدالله الحسین(ع) و یاران با وفایش در استان ایلام و در جای جای شهرستان دهلران و سایر‌ نقاط کشور هر ساله در روز عاشورا برای حضور در این مراسم باشکوه و معنوی گرد هم می آیند تا ارادت خود را به ائمه اطهار(ع) و  به ویژه امام حسین(ع) و یاران آن حضرت به نمایش بگذارند.