وعده های توخالی مسئولان، چشم انتظاری برای توسعه و دیگر هیچ...

خبرگزاری شبستان: در سال های پس از انقلاب اسلامی مسجد به عنوان یکی از اصلی ترین پایگاه های نظام نقش بی بدیلی در پیشبرد آرمان های انقلاب داشت و به همین دلیل نهادهای خاصی برای رسیدگی به امور این پایگاه های مهم در نظر گرفته شد. مرکز رسیدگی به امور مساجد، سازمان اوقاف و امور خیریه، سازمان تبلیغات اسلامی و . . . از جمله سازمان هایی هستند که از ابتدای انقلاب وظیفه رسیدگی به امور مساجد را بر عهده گرفتند، در گذر زمان نهاد دیگری نیز به جمع نهادهای نام برده شده، اضافه شد.

در سال های اخیر و در مدیریت شهردار فعلی توجه به فعالیت های اجتماعی به ویژه توجه به مساجد با تشکیل مرکز رسیدگی به امور مساجد و مرکز فعالیت های دینی آغاز شد و با استقرار در همه مناطق شهرداری تهران وظیفه پیدا کرد امور مربوط به مساجد را ساماندهی کند، تا جایی که با در نظر گرفتن بودجه خاص به مساجد کمک کند. پس از ایجاد این مرکز، ظاهرا این کمک ها و رسیدگی ها معطوف به مساجد خاصی شد و برخی از مساجد از این حمایت ها محروم ماندند.

یکی از مساجدی که مورد بی مهری شهرداری قرار گرفته، مسجد مسلمین واقع در منطقه 14 شهرداری تهران است که با قدمتی 70 ساله به دلیل کوچکی فضا از امکانات کمتری برخوردار است و سال ها است برای بازسازی و توسعه فضای مسجد چشم انتظار توجه مسئولان است.

مسجد مسلمین با مساحت 60 متری حال حاضرش که 30 متر آن نیز در طرح تعریض قرار دارد، حدود هفتاد سال قبل به دست مرحوم حاج کاظم دولابی در کنار حمام عمومی خود وی با مساحتی بالغ بر 30 متر ساخته شد. پس از انقلاب اسلامی با خرید منزل پشت این مسجد 30 متر دیگر نیز به فضای مسجد افزوده شد و تبدیل به یک مسجد محلی برای اقامه نماز اهالی شد.

این مسجد که در انتهای کوچه محلی «خمانی» محله سرآسیاب واقع شده است در طول سال های دفاع مقدس تنها مسجد محل بود که اقدام به تشکیل پایگاه بسیج کرد و بلافاصله به محلی برای اعزام نیرو و تجهیزات به جبهه های نبرد حق علیه باطل تبدیل شد.

با اینکه فضای این مسجد بسیار محدود بود اما به عنوان پایگاه ویژه ناحیه مالک اشتر در هشت سال جنگ تحمیلی شناخته شد و تجهیزات و مواد غذایی زیادی از طرف مردم به مناطق جنگی کشور ارسال کرد. پایگاه بسیج این مسجد نیز که در آن دوران با فرماندهی فردی به نام حاج علی ابوالحسنی اداره می شد مسئولیت اصلی اعزام نیرو در شرق تهران را بر عهده داشت و در دوران دفاع مقدس 20 شهید تقدیم انقلاب اسلامی کرد. 

با تعریف هایی که در مورد این مسجد کوچک اما فعال شنیدم، تصمیم گرفتم که در این مسجد حضور یافته و از نزدیک با برنامه ها و فعالیت های آن آشنا شوم. به این ترتیب در یک روز پاییزی و با قرار مصاحبه ای که با امام جماعت، اعضای هییت امنا و مسئولین پایگاه بسیج مسجد گذاشته بودم برای اقامه نمازجماعت و گزارش از این مسجد که در انتهای یک کوچه واقع در منطقه سرآسیاب خیابان پیروزی واقع شده حضور یافتم.

اولین چیزی در این مسجد توجه هر رهگذری را به خود جلب می کرد فضای بسیار کوچک آن بود، این مسجد حتی وضوخانه هم ندارد و انبوه نمازگزاران زن و مرد تنها با یک شیر آب، وضو می گیرند و برای اقامه نماز آماده می شوند. در حال بالا رفتن از پله های مسجد به سمت شبستان خواهران از یکی از نمازگزاران که خود را برای نمازجماعت آماده می کرد، شنیدم که مسجد حتی سرویس بهداشتی هم ندارد و از فضای پایگاه بسیج که در ساختمانی همجوار با مسجد است برای وضو استفاده می شود.

این مسجد کوچک و در عین حال ساده و بدون تزیینات فضایی معنوی و حال و هوایی خاص را در حاضران ایجاد می کرد. پس از اقامه نماز جماعت با تعدادی از نمازگزاران مسجد درباره فعالیت های مسجد به گفتگو نشستم، یکی از نمازگزاران از اردوهای زیارتی و سیاحتی مسجد و برنامه های مسجد در مراسم مذهبی و مناسبتی که با استقبال گسترده برگزار می شود، گفت.

دیگری به استقبال گسترده مردم از نمازهای جماعت مسجد و برنامه های مناسبتی مسجد اشاره کرد و از اینکه مسجد با وجود کوچکی و بی توجهی مسئولان در حوزه توسعه، جزو مساجد فعال منطقه است، گفت و از اینکه هر سه نوبت نماز جماعت با خیل گسترده مردم نمازگزار در این مسجد برپا می شود، صبحت کرد.

کودک خردسالی هم که با مادرش برای نماز جماعت در مسجد حضور یافته بود با لبخندی از برنامه های مسجد در ایام اوقات فراغت مسجد ابراز رضایت کرد و گفت: نزدیک محله ما مرکز فرهنگی و فرهنگسرایی برای آموزش و شرکت در برنامه های ورزشی و فرهنگی وجود ندارد از طرفی از مراکز فرهنگی دور از منزل هم نمی توانیم، استفاده کنیم به همین خاطر در ایام اوقات فراغت و در طول سال با هم محلی ها و دوستانم از برنامه های ورزشی و آموزشی پایگاه بسیج مسجد استفاده می کنم.

نگاهم به دیوار شبستان خواهران مسجد افتاد که برنامه های آموزشی مسجد در تابلوی اعلانات آن نصب شده بود، برنامه ها و فعالیت های مسجد را مرور کردم... دوره آموزشی اخلاق اسلامی، مشاوره، تربیت اسلامی، تفسیر قرآن، مراسم دعای ندبه، دعای کمیل و زیارت عاشورا...

پس از اقامه نماز پرشور جماعت، برای مصاحبه با امام جماعت و اعضای هییت امنای مسجد وارد شبستان براداران شدم. در حالی که نمازگزاران یکی یکی از مسجد خارج می شدند، گفتگو با حجت الاسلام رزاقی که حدود سه سال است امامت جماعت این مسجد را برعهده دارد را آغاز کردم.

محدودیت فضا مانع اقامه نماز صبح در مسجد مسلمین نمی شود
وی ابتدا به برنامه ها و فعالیت های این مسجد در طول سال اشاره می کند و می گوید: مسجد علاوه بر برگزاری برنامه های فرهنگی و تربیتی مختلف برای تمام مقاطع سنی، بسیاری از مشکلات شخصی و اجتماعی مردم محل را به کمک امام جماعت مسجد رفع می کند. موسسه خیریه مسجد نیز وظیفه رسیدگی به محرومین محله و اعطای وام برای خود اشتغالی را بر عهده دارد. این مسجد اگرچه فضای محدودی دارد اما حتی نماز جماعت صبح نیز در آن با حضور امام جماعت اقامه می‌ شود. در حالی که در برخی از مساجد نماز جماعت صبح اقامه نمی‌شود که این یکی از ویژگی‌های این مسجد است که در کمتر مسجدی دیده می‌شود.

وی می افزاید: حجت‌الاسلام عباس ابوالحسنی یکی از منبری های معروف تهران در ایام محرم در این مسجد سخنرانی می‌کند، مراسم ایام محرم در مسجد به قدری پرشور و با استقبال مردم برگزار می شود که حتی بسیاری از افرادی که محل سکونتشان تغییر پیدا کرده و در محله سرآسیاب زندگی نمی کنند در ایام محرم برای عزاداری به این مسجد می آیند.

تا یک کیلومتری این مسجد، مسجد دیگری وجود ندارد که مردم بتوانند از آن استفاده کنند و نزدیک ترین مسجد محله مسجد امیرالمونین(ع) میدان احمدیه است که در آینده نزدیک و با احداث پروژه بزرگراه امام علی (ع) ارتباط مردم با آن مسجد هم قطع می شود و به طور قطع مراجعه به مسجد مسلمین بیش از گذشته می شود. حجت الاسلام رزاقی در این باره ادامه می دهد: مسجد مسلمین در اقامه نمازهای یومیه و برگزاری مراسم گوناگون با کمبود جدی فضا مواجه است و امکان استفاده از این فضا برای آن هایی که بسیاری مومنان محل امکان استفاده از فضای مسجد را پیدا نمی کنند. از طرف دیگر بیش از 30 متر از فضای کوچک فعلی مسجد نیز در طرح تعریض کوچه قرار دارد که به زودی باید تخریب شود و با تخریب آن چیزی از فضای مسجد باقی نمی ماند!

گسترش فضای مسجد دغدغه چندین ساله و بی جواب نمازگزاران و متولیان مسجد

یکی از دغدغه های نمازگزاران واعضای هیئت امنا این مسجد با وجود فعالیت های گسترده و اثرگذار، محدودیت فضا است که سال هاست با آن دست به گریبان اند. فضای این مسجد کوچک است و نیاز به فضای بزرگ تر دارد. در کنار این مسجد حمام عمومی مشهور به حمام حاج کاظم است که سال های زیادی مخروبه و بی استفاده ماند و متاسفانه به فضای نامناسبی در جوار مسجد تبدیل شد. اگر فضای بیش از 600 متر مربعی این حمام مخروبه به مسجد اضافه می شد می توانست بسیاری از مشکلات مسجد را مرتفع کند ولی با سهل انگاری مسئولان شهرداری به جای اضافه شدن به فضای مسجد فروخته شد و امید نمازگزاران و مومنان محل برای توسعه مسجد بی نتیجه ماند.

حجت الاسلام رزاقی می افزاید: بارها اعضای هییت امنای مسجد با مسئولین شهرداری این منطقه دیدار کردند و از آنها خواستند که با کمک در خرید این فضا در راستای گسترش فضای مسجد همت کنند ولی با بی توجهی مسئولان شهرداری و وعدهای توخالی روبرو شدند. گویا شهرداری در این قضیه به منافع خود می اندیشید نه به منافع مسجد و اهالی محل.

به گفته حجت الاسلام رزاقی در حال حاضر تنها امید مسجد به باغ نیمه فعال پشت مسجد است. این باغ که متعلق به سازمان اوقاف و امورخیریه و موقوفه امام حسین(ع) است یک هزار متر مربع وسعت دارد. نیمی از مساحت این باغ در آینده نزدیک بر اساس اجرای پروژه امام علی(ع) در طرح واقع می شود و تنها 300 متر آن که نزدیک پایگاه بسیج مسجد است، باقی می ماند که پیگیری های مکرر برای اختصاص این فضا به مسجد نیز تاکنون بی نتیجه مانده است.

مسجد مسلمین تنها مسجد محله 13 منطقه 14 و تنها مسجدی است که تمام برای فضای آن صیغه مسجد خوانده شده است. این مسجد اگرچه کوچک‌ترین مسجد منطقه 14 است ولی فعال‌ترین و پویاترین مسجد این منطقه است. امام جماعت این مسجد می گوید: تعامل خوبی بین مسجد و پایگاه بسیج وجود دارد ولی با توجه به اینکه در منطقه ای محروم واقع شده فعالیت های مسجد نیاز به توجه بیش از پیش دارد.

علی ابوالحسنی، مسئول پایگاه بسیج این مسجد نیز به امکانات محدود این مسجد اشاره می کند و به خبرنگار شبستان می گوید: اگر مسجد امکانات بیشتری داشته باشد، فعالیت‌هایش نیز گسترده تر می شود. بارها از شهردار منطقه درخواست شده تا زمین فوتبال مصنوعی در کنار پایگاه بسیج مسجد برای جوانانی که به مسجد یا پایگاه بسیج آمد و شد دارند، اختصاص دهند چرا که برای ورزش و تفریح جوانان این منطقه مکانی وجود ندارد ولی متأسفانه در این زمینه نیز اقدامی صورت نگرفته است.

با این توصیفات جای بسی تامل است که خانه خدا که می تواند با حداقل توجه مسئولان امر به محلی مناسب برای برگزاری امور دینی و فعالیت های فرهنگی منطقه ای محرومی تبدیل شود به خاطر وعده های توخالی همچنان چشم انتظار است و نگران تخریب فضای واقع شده خود در طرح است. آیا تقاضاها و درخواست های مردم این محل و هیئت امنای این مسجد برای گسترش فضای مسجد بی نتیجه می ماند یا سرانجام فریاد رسی پیدا می شود؟

به راستی چرا مسئولان هنوز به جایگاه ارزشمند مساجد پی نبرده اند و برای تامین بودجه و امکانات رفاهی مساجد دست به کار نمی شوند؟ و چرا وعده های مسئولان تنها در حد شعار باقی می ماند و از عملی شدن وعده ها خبری نیست؟

پایان پیام/