محمدصادق خیاطیان یزدی، معاون دفتر نظارت و ارزیابی پژوهش و فناوری وزارت علوم در گفت و گو با خبرنگار شبستان به مناسبت هفته پژوهش و بحث مدیریت حرفه ای پژوهش بااشاره به نقش این نوع مدیریت در روند یک فعالیت پژوهشی، گفت: یک کار پژوهشی که عمدتا به صورت گروهی انجام می شود از ناظر، مجری و همکاران تشکیل می شود. نقش اصلی برعهده مجری یا همان مدیر است که وظیفه طراحی، تعریف و تعیین فازهای بعدی و نتیجه گیری را برعهده دارد. اما نقش ناظر نیز بسیار مهم است که وظیفه هدایت گری و کنترلی را ایفا می کند.
معاون دفتر نظارت و ارزیابی پژوهش و فناوری وزارت علوم، با تأکید بر نوپابودن پژوهش در کشور با مقایسه ای میان مدیریت پژوهش در ایران و اروپا گفت: همان طور که اشاره شد، عمر پژوهش در کشور چندان طولانی نیست، به همین علت فاصله زیادی با کشور های پیشرفته در عرصه پژوهش وجود دارد. اما به دلیل تولیدات علمی صورت گرفته در ایران، رشد ما بسیار قابل توجه بوده؛ به صورتی که به اذعان پایگاه های معتبر علمی دنیا، تولیدات علمی ایران 1.2 درصد جهان است. به معنایی دیگر این رقم نشان می دهد ایران توانسته سهم قابل توجهی از تولید علمی دنیا را داشته باشد. به گفته وی؛ این امر نشان دهنده شکل گیری یک مدیریت خوب در عرصه پژوهش است.
وضعیت پژوهش های کشور پراکنده است
خیاطیان یزدی پژوهش های صورت گرفته در کشور را پراکنده توصیف کرد و افزود: به علت هدفمند نبودن پژوهش ها، فقدان جهت گیری یکسان و نبود برنامه ریزی برای کشف نیازها موجب شده تا پژوهش های صورت گرفته در سطح کشور دچار پراکندگی باشد.
وی در خصوص نقش وزارت علوم در عرصه پژوهش افزود: آنچه قانون برای وزارت علوم تعیین کرده تربیت پژوهشگر است که یکی از گام های بسیار مهمی که در سال جاری برداشته شده؛ بحث دانشجویان دکتری پژوهش محور است. جذب و تربیت این دانشجویان با دو هدف انجام پژوهش های تقاضا محور و دیگری تربیت پژوهشگران مورد نیاز جامعه صورت می گیرد.
خیاطیان یزدی در ادامه تصریح کرد: دومین وظیفه قانونی که ازسوی شورای عالی عتف(علوم، تحقیقات و فناوری) برای وزارت علوم تعیین شده است، شناسایی نیازهای مورد تقاضای بازار است.
وی خاطرنشان کرد: یکی از چالش های اساسی کشور بحث مدیریت پژوهش است، هرچند رشته پژوهش و عملیاتی شدن آن در کشور نوپا است، اما صاحب زمینه های قوی تئوریکی است. لذا مدیریت کردن این پژوهش ها در کشور نیازمند مدیریتی قوی است. به گفته خیاطیان یزدی؛ درحال حاضر به دلیل سیاست گذاری مناسبی که صورت گرفته شاهد کاربردی شدن پژوهش های تقاضا محور و مورد نیاز کشور هستیم. در واقع این یکی از جنبه های متعالی از مدیریت پژوهش است.
وی در ادامه درخصوص تربیت مدیران حرفه ای در عرصه پژوهش، تصریح کرد: سیاست گذاری در بحث تربیت نیروهای متخصص مدیریتی نقش بسیار مهمی را ایفا می کند، به ویژه دانشجویان مدیریت دولتی؛ بنابراین در سرفصل های آموزش عالی بحث مدیریت مطرح می شود که فارغ التحصیلان مدیریت دولتی یا مدیریت تکنولوژی و حتی رشته علم و فناوری می توانند وارد عرصه سیاست گذاری در امر پژوهش شوند.
ساماندهی، حلقه گمشده وظایف امور پژوهشی
معاون دفتر نظارت و ارزیابی پژوهش و فناوری وزارت علوم باانتقاد از پراکندگی موجود در وظایف متولیان امر پژوهش در کشور خاطرنشان کرد: در دنیا وضعیت رسیدگی به امر پژوهش و فناوری مشخص و ساماندهی شده است. در ایران هم این وظایف با تدوین قانون مشخص شده؛ اما این وظایف به طور خاص دچار پراکندگی است.
خیاطیان یزدی تصریح کرد: معاونت علمی و فناوری رییس جمهور، وزارت علوم و شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس، متولیان حوزه پژوهش در کشور هستند. باید توجه داشت این نهادهای ذی نفوذ نیاز به یک نگاشت جامع دارند. نقشه جامع علمی کشور که یکی از وظایف کمیسیون های راهبردی است باید نهادهای مرتبط با حوزه علم و فناوری را شناسایی کند و براساس آن تقسیم وظایفی صورت دهد تا از موازی کاری و کارهای تکراری و احیانا خلل در وظایف یکدیگر جلوگیری شود.
پژوهش نیازمند حرکتی جهادگونه
وی بااشاره به نقش پژوهش به عنوان بنیادی ترین اصل در رشد و توسعه کشور و ارتباط آن با سال جهاد اقتصادی، تصریح کرد: نام گذاری ها براساس یک سری واقعیت های موجود در جامعه صورت می گیرد که ناگزیر هستیم به سوی آن حرکت کنیم. در واقع این واقعیت پس پرده نام گذاری امسال باید واکاوی و تحلیل شود.
به گفته وی، گام های بسیار خوبی در حوزه های صنعت و اقتصاد برداشته شده اما نیاز به یک حرکت جهادگونه دارد؛ یعنی باید با کمترین امکانات مانند رزمندگان هشت سال دفاع مقدس وارد عرصه شویم.
خیاطیان یزدی در تبیینی از عنوان سال جهاد اقتصادی، خاطر نشان کرد: حرکت جهادی در عرصه علم و فناوری این است که با کمترین امکانات و زمانی که در معرض شدیدترین تحریم ها قرار داریم با حرکت جهادگونه موجب رشد و پیشرفت کشور شویم. علاوه بر این پژوهش در مقوله جهاد اقتصادی نقش بسیار مهمی را ایفا می کند. کمااینکه مقام معظم رهبری اشاره داشتند، جهاد اقتصادی تنها درحوزه مسائل اقتصادی منحصر نمی شود بلکه شامل همه عواملی است که موجب رشد و پیشرفت کشور می شود. در واقع با توجه به ظرفیت بسیار بالای علمی و فنی کشور در تمام عرصه ها و حوزه ها، نیازمند حرکتی جهادگونه هستیم.
شایان ذکر است، هفته پژوهش و فناوری از 22 تا 28 آذر 90 با شعار محوری "اقتصاد دانش‌بنیان، پیشران جهاد اقتصادی" نامگذاری شده است.
پایان پیام/
نظر شما