راز کاشف‌الکرب بودن عباس‌بن علی(ع)/ حضرت ابوالفضل(ع) نافذالبصیره بود

به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، حضرت عباس بن علی(ع) مشهور به «ابوفاضل»، پنجمین پسر امام علی(ع) و اولین فرزند ایشان از حضرت ام البنین(ع) است، که در چهارم شعبان سال ۲۶ هجری دیده به جهان گشودند. مهم‌ترین فراز زندگی ایشان حضور در واقعه کربلا و شهادت در روز عاشورا است به عنوان پرچمدار بزرگ کربلا است.

ایشان در واقعه کربلا به همراه برادرانش دو امان‌نامه از طرف عبیدالله بن زیاد را رد کرد و جزو س‍پاه امام حسین(ع) جنگید و به شهادت رسید. امامان شیعه در احادیثی مقام بالایی برای حضرت ابوالفضل العباس(ع) در بهشت بیان کرده‌اند. و نیز کرامات فراوانی از او با مضمون برآورده کردن حاجات مردم حتی غیر شیعیان و غیر مسلمانان نقل شده است.

به مناسبت چهارم شعبان، سالروز ولادت حضرت ابوالفضل العباس(ع) با حجت الاسلام «مجید سینایی»، مدیر حوزه علمیه حضرت ابوطالب(ع) گفت و گویی پیرامون ویژگی های بارز شخصیتی و ولایت مداری آن حضرت(ع) ترتیب دادیم که در ادامه مشروح آن می خوانید:

 چهارم شعبان سالروز ولادت پرچمدار کربلا حصزت ابوالفضل(ع) است در مورد سیره شخصیتی و اخلاقی حضرت برایمان توضیح بفرمایید.

 با بررسی 36 سال زندگی حضرت ابوالفضل(ع) می توانیم علم، تقوا، عمل، اخلاق و ایمان را از ویژگی های بارز شخصیت حضرت عباس (ع) بدانیم.حضرت به دلیل مقام و درجه معنوی بالایی که کسب کرده بودند، عبارت «و کان من اعبد بنی‌هاشم، از پارساترین مردم بنی‌هاشم » در مورد ایشان بیان می شد. همچنین  به جهت زيبايي و جمال وصف ناپذیر به «قمر بنی هاشم» لقب گرفته بودند.

 حضرت ابوالفضل(ع) علاوه براینکه خودشان فرزند و برادر امام بودند، خود نیز دارای جایگاه علمی ویژه ای بودند،چنان که عنوان «فقیه» و «ابوفاضل» برای ایشان در تاریخ ذکرشده است و بدون شک اگر حضرت در دوران ما بودند در ردیف یکی از مجتهدان با تقوا و دانشمندان تاریخ شیعه می توان از ایشان نام برد.

 از ویژگی های بارز حضرت ابوالفضل العباس(ع) داشتن بصیرت بالا بود، چه مصادیقی از این ویژگی در سبک زندگی حضرت ابوفاضل(ع) وجود دارد؟

 حضرت ابوالفضل(ع) در اوج فضایل و کمالات معنوی که داشتند، دارای ویژگی فرقان (تشخیص حق از باطل) بودند به گونه ای که در غبارآلود ترین روزهای تاریخ به خوبی توانستند تشخیص درست بدهند، به تعبیر امام جعفرصادق(ع) که فرمودند: «عموی ما عباس دارای بصیرت بالا (نافذ بصیره) بودند». این نافذ بصیره بودن محصول همان تقوای مخلصانه و علم بیش از اندازه ایشان بود.

اگربخواهیم در عصر معاصر کسی را که پرتویی از شعاع حضرت عباس(ع) داشته است و همانند آن حضرت که در طول تاریخ به عنوان یک شخصیت بی نظیر یاد می شود، بیان کنیم، شهید سردار سپهبد قاسم سلیمانی را می توان نام برد که به تعبیر مقام معظم رهبری ایشان هم شجاعت داشت، هم مخلص بود و هم بصیرت و تدبیر داشت.

چراکه در حوادث واقعه، شجاعت تنها راهگشا نیست بلکه باید خلاقیتی هم به همراه شجاعت باشد که راهی را که دیگران تشخیص نمی دهد را بشناسد. این اخلاق بارز همان گونه که در حضرت عباس(ع) بوده است، از ویژگی های اخلاقی شهید سلیمانی نیز بود.

ولایت مداری در سبک زندگی حضرت ابوالفضل العباس(ع) چه جایگاهی داشته است؟

از ویژگی های بارز شخصیتی حضرت قمر بنی هاشم(ع) ادب و احترام بسیار زیاد نسبت به پدرشان و نسبت به دو برادرشان که امام بودند، است. هر پیامبری که از سوی خدا برای مبارزه با طاغوت مبعوث شد، خداوند کسی را به عنوان وزیر با او همراه کرد، به عنوان مثال هارون را برای حضرت موسی(ع) قرار داد، برای پیامبر(ص)  حضرت علی(ع) و برای حضرت علی(ع) نیز مالک اشتر را، حضرت عباس(ع) نیز برای امام حسین(ع) وزیر و یار و یاور بود و در هر حال همراه و اطاعت پذیر از سومین امام شیعیان جهان بود.

درجه بالای ادب و ولایت مداری حضرت(ع) را می توان در حماسه عاشورا نسبت به امام حسین(ع) هم دید، که وقتی برای  حضرت ابوالفضل (ع) امان نامه ای از سوی شمرآورده شد، حضرت(ع) نه تنها امان نامه را نمی‌پذیرند بلکه برخورد بسیار تندی با شمر داشتند و آن جایی که امام حسین(ع) در شب عاشورا به یارانشان گفتند که دشمنان با شما کاری ندارند، شما بروید، فرمودند ابداً  چنین کاری نخواهیم کرد، بلکه آرزو می کنیم چندین جان داشتیم و همه را در راه تو فدا می کردیم.

حضرت ابوالفضل العباس(ع) اوج وفاداری را نسبت به امام حسین(ع) داشتند، یعنی آن چیزی که یک عبد نسبت به مولایش باید داشته باشد، ایشان نسبت به امام حسین(ع) داشتند. در روز عاشورا نیز متواضعانه تابع امام حسین(ع) بودند و بدون اذن ایشان کاری انجام نمی دادند.

 علت اینکه درباره حضرت عباس(ع) تعبیر «كاشِفَ الْكَرْبِ عَنْ وَجْهِ الْحُسَیْنِ» به کار برده می شود به دلیل همین تبعیت محض ایشان از امام حسین(ع) در روز عاشورا است.

یکی از دلایل ماندگاری و محبوبیت حضرت ابوالفضل العباس(ع) در میان شیعیان و آزادمردان جهان کدام شاخصه اخلاقی حضرت(ع) بوده است؟

از دیگر ویزگی های بارز ممتاز اخلاقی و شخصیتی حضرت ابوالفضل العباس(ع) ترجیح دادن رضایت خدا و اهل بیت(ع) بر خواسته‌های شخصی خودشان و گذشت و ایثار حضرت بوده است به طوری که در روز عاشورا در حالی که خودشان تشنه آب بودند وقتی به نهر فرات رسیدند، حاضر نشدند جرعه ای از آب بنوشند، وقتی دیدند اهل بیت(ع) در خیمه ها تشنه هستند، یکی از دلایل ماندگاری حضرت می تواند همین ویژگی ایشان باشد.

یکی از القاب حضرت ابوالفضل العباس(ع) «باب الحوائج» است، علت این نامگذاری به چه دلیل است؟

باب الحوائج یعنی کسی که به سبب جایگاهش نزد خداوند می‌توان با توسل به او گره‌ها را از مشکلات باز کرد. علت شهرت حضرت ابوالفضل(ع) به این لقب برای جایگاه ویژه ایشان به سبب دارا بودن خصایصی همچون عبد صالح و مطیع خدا بودن و فضیلت‌های که در زندگیشان داشتند، بوده است.

به جهت این ویژگی های اخلاقی حضرت(ع)، مردم با واسطه قرار دادن ایشان نزد خداوند دستشان خالی از حوائج دنیوی و اخروی برنگشته است. از همین رو از ایشان به عنوان «باب المراد» و یا «باب الحوائج» یاد می کنند.