خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی- محمد پورعلم : در روزهای گذشته بخش نخست گفتگو با «اشکان احمدی» مستندساز درباره وجوه معنایی و جامعه شناسانه فیلم «۱۳ هزار قدم» در شبستان منتشر شد. احمدی در این بخش به ارائه جزییاتی درباره انتخاب کاراکتر اصلی مستند پرداخت و تجربیات خود از نزدیک شدن به زندگی خانوادگی کولبران را شرح داد. زندگی کولبران از جمله موضوعاتی است که خصوصا در سال های گذشته بیش از پیش مورد توجه رسانه های داخلی و خارجی قرار گرفته است؛ تا آن جا که گاهی اخبار مربوط به این قشر اجتماعی در صدر رویدادها مطرح می شود. آن چه در پی می آید بخش دوم گفتگو با اشکان احمدی است و در آن از این زاویه به زندکی کولبران نگریسته ایم:
نکته جالب درباره «۱۳ هزار قدم» تلفیق بازنمایی شرایط کولبران با نگاه هنرمندانه است. انگار در طول ساخت این مستند به نگرشی زیبایی شناسانه دست یافته اید که در تصاویر زیبا، مهیب و باشکوه فیلم نمود پیدا کرده است.
بلهُ، واقعیت این است که می خواستم موضوع فیلم و فضای خشن آن را صیقل بدهم. به عبارت دیگر دوست داشتم لایه های زیرین زندگی کولبرها را بیرون بکشم و به طور غیرمستقیم بدون آسیب دیدن کلیت اثر، نمایش بدهم.
چه زیبایی هایی را در زندگی کولبرها پیدا کردید؟
فضای زندگی کولبرها چنان که از بیرون به نظر می رسد، غمگینانه و تلخ نیست. درست است که کولبرها این فعالیت را از آن جهت پذیرفته اند که ناچارند اما آن ها درآمد حاصل از فعالیت روزانه شان را همان روز دریافت می کنند و از این جهت خوشحالند. به همین خاطر وقتی صبح برای کولبری می آیند، شور و انگیزه دارند. همین نشان می دهد زندگی آن جا هم جریان داد، هرچند کولبرها از وضعیت ده سال بعد خودشان خبر ندارند. شاید مجبور شوند همه پولی را که کسب کرده اند خرج دوا و درمان کنند.
صحنه ای در فیلم هست که کولبرها در میان برف ها می رقصند.
بله، دقیقا. انگار کولبرها به نوعی در لحظه زندگی می کنند و این در صحنه رقص کردی که گفتید، نمود پیدا می کند. اما علاوه بر این فکر می کنم این سرزندگی از انرژی درونی آن ها نشات می گیرد.
با توجه به این که خودتان کرد هستید، ریشه این انرژی درونی را در کجا می بینید؟
به طور کلی در کردستان به رغم همه مشکلات، شور زندگی در میان مردم قابل مشاهده است. نمی دانم، شاید به خاطر جغرافیای آن منطقه باشد. این که زندگی در کوهستان به آن ها حس پایداری برای زندگی و تلاش برای بهتر کردن أوضاع را می بخشد.
اما از نگاه بیرونی، این وجه از زندگی کولبرها آن چنان واضح نیست.
ما به عنوان آدم هایی که از بیرون به زندگی کولبرها نگاه می کنیم، با نگاه ترحم آمیز به آن ها می نگریم اما نگرش خودشان این گونه نیست. شاید در آن شهر و منطقه درآمد کولبری از برخی مشاغل بیشتر باشد و کولبرها نسبت به هم سن و سال های خود وضعیت مالی بهتری داشته باشند.
یعنی معتقدید تصویر برساخته از زندگی کولبرها در رسانه ها با واقعیت سازگار نیست؟
ببینید! تحلیل زندگی کولبری و پرداختن به ویژگی های مثبت و منفی و چالش های آن بحثی جامعه شناسانه است و نیاز به بررسی و کارشناسی دارد. من این نکات را بر أساس شناختم از منطقه و آن چه در طول ساخت مستند لمس کرده ام، می گویم. البته ما در ساخت «۱۳ هزار قدم» مقداری فضای مستند را تلطیف کردیم اما به طور کلی به نظر می رسد فضای رسانه ای شکل گرفته حول کولبران مقداری سیاست زده است.
نظر شما