جهاد با نفس خلوص نیت و حضور قلب به دنبال دارد

به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، حجت‌الاسلام و المسلمین «محمدباقر علوی تهرانی» به مناسبت ماه مبارک رمضان طی سخنانی در فضای مجازی گفت: اخلاق یک علم از شاخه‌های حکمت عملی است، انسان برای آموختن هر علمی از جمله علم اخلاق باید نزد استاد برود.

وی افزود: اخلاق، علم داستان‌گویی نیست، داستان، کسی را ملتزم نمی‌کند، بلکه قوه‌ خیال انسان را به خود مشغول می‌کند، در حالیکه اخلاق با قوه‌ عقل انسان کار دارد.

حجت‌الاسلام و المسلمین علوی تهرانی با بیان اینکه علم اخلاق جزء علوم بایسته نه شایسته است، عنوان کرد: علم اخلاقی چیزی است که باید هر کسی آن را بداند، نه اینکه اگر بداند خوب است.

استاد حوزه علمیه ادامه داد: در مباحث اخلاقی برای مثال از تعریف حسد و علائم آن صحبت می‌شود، باید این علامت‌ها را بشناسیم که بفهمیم آیا ما هم این عیب را داریم، برای شناسایی و رفع آن باید نزد استاد رفت.

وی افزود: در مراتب سلوک عملی گفتیم که مرحله اول تخلیه یعنی دوری از صفات و رذائل اخلاقی است.

حجت‌الاسلام و المسلمین علوی تهرانی با بیان اینکه صفات و ملکات به سه دسته تقسیم می‌شوند، ابراز کرد: صفات ملکی همچون علم، معرفت، ادراک حقایق، مجموعه فضایل، مکارم و محاسن اخلاقی  مربوط به ملائکه است؛ صفاتی همچون مکر، خدعه، تلبیس و غش مربوط به ابلیس است، صفاتی همچون حب دنیا، حب مال، حرص، طمع، بخل، تهور، غضب، شتاب زدگی، عجله، بد خلقی از صفات حیوانی است.

استاد حوزه علمیه با بیان اینکه مرتبه دوم در سلوک عملی، تحلیه یا آراستگی به صفات ملکی است، عنوان کرد:‌ تخلیه از رذائل و تحلیه به فضائل، هر دو کار سختی است به همین دلیل به این مراتب مجاهدت، مبارزه و جهاد می‌گویند، به تعبیر پیامبر اکرم (ص) جهاد اکبر است یعنی از شمشیر زدن بسیار سخت‌تر است.

وی افزود: به دنبال این مراتب، دو ویژگی خلوص نیت، و حضور قلب  در انسان پدیدار می‌شود، هر کس جویای خلوص نیت و حضور قلب است، صرفا به دنبال ذکر نباشد بلکه باید دنبال مجاهدت نفس باشد، یعنی درون را از صفات رذیله پاک کرده و خود را به صفات پسندیده آراسته کند، نماز مقبول، نمازی است که همراه با خلوص نیت و حضور قلب باشد.

حجت‌الاسلام و المسلمین علوی تهرانی با بیان اینکه عبادت ۴ مرحله دارد؛ گفت: مرحله اول، به دنبال رعایت اجزاء و شرایط عبادت هستیم مانند نماز که این عبادت فقهی است، در مرحله دوم آداب نماز را رعایت می‌کنیم، مثلا خواندن دعا هنگام وضو گرفتن، با رعایت آداب نماز، به نماز کامل می‌رسیم.

استاد حوزه علمیه افزود: در مرحله سوم، در اسرار نماز سیر می‌کنیم. نمازی که معراج المؤمن است فقط با رعایت اجزاء و شرایط یا‌ رعایت آداب حاصل نمی‌شود، بلکه با توجه در اسرار آن حاصل می‌شود؛ در مرحله آخر، انجام عبادت حقّ است و کمال عبادت مانند نماز است. چنین نمازی انسان را از زشتی‌ها و گناه باز می‌دارد.

وی در پایان با استناد به روایتی از امام صادق(ع) خاطرنشان کرد: اگر می‌خواهید بدانید نماز شما قبول شده یا نه، ببینید تا چه حد از گناه دور شدید.