حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدجواد کلباسی درباره جایگاه اندیشه‌های امام چهارم شیعیان(ع) در عرفان اسلامی گفت: اگر ما عرفان را دقیقا تعریف کنیم به شناخت حقایق هستی از خدا و دیگر لایه‌های حرم هستی، یعنی زمین، انسان و ولی خدا در زمین می‌رسیم.
وی با بیان این مطلب که ادعیه امام سجاد(ع) عمدتا حول محور حمد و ثنای الهی متمرکز است، ادامه داد: ایشان در هنگامی که برای ملائکه عرش دعا می‌کنند و نیز در ادعیه‌ای که بر انبیای الهی درود می‌فرستند، در میدان عرفان و معرفت قرار دارند؛ به عبارت دیگر تمامی سطوح شناخت امام، ولی و رهبر الهی در کلام امام سجاد(ع) مشاهده می‌شود که تفصیل هر یک تخصصی است.
حجت‌الاسلام کلباسی ادامه داد: فهم مقولاتی همچون معرفت الهی، امامت، نبوت، ملائکه و حمله عرش نیازمند تدبر در صحیفه سجادیه، یعنی معارفی است که در لسان دعای امام سجاد(ع) جای گرفته است.
قائم مقام ستاد اقامه نماز کشور درباره جایگاه صحیفه سجادیه در شکل‌گیری مکتب عرفان اسلامی نیز تصریح کرد: متاسفانه صحیفه سجادیه از جمله کتبی است که قدر آن ناشناخته مانده است، یعنی منزلت این کتاب نه تنها در دنیا و در میان قاطبه مسلمانان بلکه برای شیعیان نیز ناشناخته مانده است.
وی با بیان این مطلب که عوامل متعددی این امر را رقم زده است، عنوان کرد: اگر این دلایل وجود نداشت و توجه لازم به صحیفه سجادیه از سوی مسلمانان به ویژه شیعیان به این کتاب صورت می‌گرفت، به حق می‌توانستیم از آن به تفسیری موضوعی از قرآن تعبیر کرد؛ یعنی اگر کسی قرآن را خوب یافته باشد و بعد بخواهد در یکی از موضوعات وحیانی سخن بگوید، منبعی به جامعیت صحیفه سجادیه در اختیار ندارد.
حجت‌الاسلام کلباسی ادامه داد: این کتاب در عین اختصار موضوعی و مفهومی که مشتمل بر 54 دعا است، برگردانی و تلفیقی از آیات وحی به لسان دعا است، البته این یک مکتب تربیتی است، نه راز و نیاز صرف با خداوند. یعنی ایشان سعی کرده‌اند والاترین مکاتب تربیتی را با لسان دعا تشریح کنند.
وی با بیان این مطلب که امام سجاد(ع) زیباترین و جامع‌رین آموزه‌های تربیتی را به لحاظ روحی و معنوی در صحیفه سجادیه ارایه کرده‌اند، عنوان کرد: وقتی ما به ادعیه اخلاقی مراجعه می‌کنیم درمی‌یابیم آنچه در مصحف شریف آمده، در لسان دعا نیز آمده است. پس باید توجه داشت صحیفه سجادیه مکتبی تربیتی است که آنچه را که قرآن می‌خواهد از انسان بسازد را در قالب دعا مطرح می‌کند.
حجت‌الاسلام کلباسی دعا را سیره و روش اهل بیت(ع) دانست نه روش خاص امام سجاد(ع) و گفت: اما شرایط زمانی و ویژگی‌های عصر امام چهارم شیعیان(ع) بعد از واقعه کربلا و همراهی هشدارها، فشارها و مسایل مختلف آن زمان، این روش را به اوج رساند؛ یعنی زمانی شرایط قیام را ایجاب می‌کرد، زمانی علم‌پروری و جهاد و زمانی دیگر صلح، اما در زمان ایشان به دلیل مسدود بودن دیگر راه‌ها، تنها راه دعا باز بود از این رو، این مضامین الهی و دینی با لسان دعا مطرح شده است.
قائم مقام ستاد اقامه نماز کشور با اشاره به استفاده امام سجاد(ع) از دعا برای ارایه مسیر تربیتی هموار به مسلمانان، اضافه کرد: ایشان کوشیدند حقیقت را با لسان دعا تبیین کنند، از این رو رجوع به صحیفه ایشان زمینه شناخت عرفان‌های کاذب که اتصالی به وحی ندارند را فراهم می‌کند.
وی عرفان‌های کاذب را به کالای بدلی شبیه کرد و افزود: این کالاهای بدلی اگرچه نزدیکی و شباهت ظاهری به اصل دارند، اما در باطن با اصل مغایرند. عرفان‌های ساخته ذهن بشر در عین تشابه با اصل، اما در حقیقت و باطن با آن متفاوت‌اند؛ از این رو عرفان‌های نامتصل به مبدا وحیانی به بیراهه می‌رود. در حالی‌که می‌توان با ادعیه ائمه(ع) همچون دعای ابوحمزه ثمالی یا دعای مکارم‌الاخلاق، جامع‌ترین برنامه‌های اخلاقی و معرفتی را در دست داشت و با این گنجینه دیگر نیازی در مراجعه به عرفان‌های کاذب که نوعی ظلم به خویشتن است، احساس نمی‌شود.
پایان پیام/
نظر شما