در فرهنگ غنی اسلام، هر کاری علت و مفهومی دارد و هیچ فعلی عبث و بیهوده نیست؛ واجب، حرام، مستحب، مکروه و مباح، پنج حکم تکلیفی هستند که وظیفه عملی افراد مکلف را مشخص می کند.
آنچه «واجب» نامیده می شود که انجامش بر افراد، لازم و ترک کردنش نیز عذاب دارد؛ اسلام یک شریعت کامل و بی نقص است که دارای ابعاد مختلف فردی، اجتماعی، مادی، معنوی، اقتصادی و... بوده و مکلفان نیز برای سعادت دنیا و آخرت شان ملزم به رعایت اصول و شرایط آن هستند.
انجام وظایف مالی از جمله تاکیدات دین مبین اسلام است که در تزکیه انسان نقش بسزایی دارد به نحوی که در شریعت اسلام پس از ادای فریضه نماز به انجام تکالیف مالی توصیه شده است.
چرا زکات بپردازیم
«زکات» نیز از جمله این تکالیف مالی بوده که به انسان های دارای شرایط توصیه به پرداخت آن شده است؛ زکات از فروعات دین و ابعاد نظام اقتصادی اسلام است و در اهمیت این فریضه همین بس که آیات و روایات متعدد در قرآن و سخنان ائمه اطهار (ع) نسبت به آن تاکید بسیاری شده است.
در فوائد معنوی زکات به جز توسعه عمر و گسترش زندگی، تعابیر دیگری از سوی بزرگان دین آمده است که از جمله آن زمینه سازی برای نزول رحمت و برکت، ذکر عملی، بلاگردان فرد و جامعه، تجارت مستقیم با خداوند و... ذکر شده است.
زکات در اصطلاح به معنای بیرون کردن اندازه معینی در مال که به حد نصاب رسیده و دادن آن به مستحقان به امید برکت یافتن و یا برای پاکیزه کردن نفس است؛ در اهمیت پرداخت زکات همین بس که «پیامبر اسلام (ص)»، در آخرین خطبه خود به مردم فرمودند: «ای مردم زکات اموال خود را بپردازید و هر که زکات نپردازد برای او نه نمازی است و نه حج و جهادی».
در قرآن کریم نیز بارها به پرداخت زکات توصیه شده و این فریضه دینی در کنار نماز آورده شده است؛ مصرف زکات در دستگیری به مستمندان، مساکین، فقرا، بدهکاران، هر امری که رضایت خداوند در آن باشد و... می رسد؛ آثار نپرداختن زکات نیز بر اساس روایات بزرگان دین، خسارت 2 برابر، محروم شدن از رحمت الهی، قبول نشدن نماز و... است.
امروزه نیز زکات در کارهایی مانند راه سازی، پل سازی، مسجد و مدرسه سازی و کارهایی که منفعت عمومی دارد، هزینه می شود؛ همچنین زکات به افرادی تعلق می گیرد که دارای محصولاتی همچون گندم، جو، خرما، کشمش، طلا، نقره، شتر، گاو و گوسفند هستند و غیر از آن نیز نیازی به پرداخت زکات ندارند.
استان فارس و شهرستان جهرم نیز به واسطه اشتغال مردم به کشاورزی و دامداری از مناطقی است که مستعد پرداخت زکات بوده و البته کشاورزان و دامداران در این زمینه از پرداخت این فریضه معنوی غافل نبوده و نیستند.
اهمیت زکات و توصیه به پرداخت آن به ویژه در فصل برداشت محصول از کارهایی است که باید نسبت به آن تاکید شود؛ گرچه شورایی به نام زکات در شهرها فعالیت دارند اما تبلیغ و فرهنگ سازی در امر زکات کاری است که رسانه ها نیز نباید نسبت به آن غافل بوده و باید به تقویت این فریضه دینی کمک کنند.
ضرورت بهره گرفتن از هنر و فضای مجازی برای ترویج فرهنگ زکات
امام جمعه جهرم در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در جهرم، با اشاره به لزوم تقویت فرهنگ پرداخت زکات در جامعه، می گوید: هر کاری اگر محور داشته و دغدغه پشت آن باشد به نتیجه می رسد.
حجت الاسلام «محمدحسین مدبر» با اشاره به اینکه در روایات، «زکات» به عنوان سخت ترین واجب خدا عنوان شده است، می افزاید: مردم در کارهای خیر بسیار هزینه می کنند و اگر تبلیغ پرداخت زکات به خوبی انجام شود این کار به سرانجام می رسد.
وی با اشاره به ضرورت تبلیغ مناسب پرداخت زکات در رسانه های گروهی، تاکید می کند: باید از ظرفیت فضای مجازی برای توسعه و ترویج این فریضه دینی بهره گرفت و در تبلیغ و گسترش فرهنگ زکات تلاش کرد.
امام جمعه جهرم با اشاره به ضرورت بهره گرفتن از هنر و فضای مجازی برای تبلیغ بهتر و بهینه فریضه زکات، عنوان می کند: برگزاری نشست ها و سمینارهای تخصصی ویژه کشاورزان در باب زکات در طول سال می تواند موثر واقع شود.
روحانیون پای کار بیایند
رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان جهرم نیز می گوید: بحث تبلیغ زکات به نوعی به اعتقادات مردم مربوط است.
حجت الاسلام «فتح الله دهقان» با تاکید بر فرهنگ سازی فریضه زکات در جامعه، عنوان می کند: در راستای تبلیغ زکات باید فعالیت گسترده تری انجام شود و در این راستا لازم است روحانیون طرح هجرت و مستقر به صورت فصلی و یا مستمر به این مهم اقدام کنند.
به عقیده این مسئول زکات باید تبلیغ شود و برای این منظور جلسات باید مستمر برگزار شده و پیگیر مسائل و مصوبات شورای ستاد زکات باشیم.
وی با اشاره به اینکه مردم در کارهای خیر از یکدیگر پیشی می گیرند، تاکید می کند: در رزمایش مواسات مردم نشان دادند که پای کار هستند و این کار بزرگ نشان از باور و اعتقاد مردم بوده است.
«زکات»، فراتر از چارت سازمانی
دبیر شورای ستاد زکات و مدیر کمیته امداد امام خمینی (ره) شهرستان جهرم نیز در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در جهرم، به ضرورت توسعه فرهنگ زکات در جامعه تاکید می کند و می گوید: زکات به عنوان یک فریضه الهی باید فراتر از چارت سازمانی باشد.
«محمدجواد شعبان پور» با اشاره به اینکه امر زکات نباید به عنوان یک واجب به زمین مانده مطرح باشد، می افزاید: در شهرستان جهرم که قطب کشاورزی است از قدیم کشاورزان در باب پرداخت زکات حساسیت هایی داشتند و ثمراتی نیز برای آنها داشته است.
وی با اشاره به اقدامات انجام شده در بحث زکات، بیان می کند: سال گذشته در بحث زکات گندم جلساتی برگزار و بنا بر همکاری ادارات مختلف شد.
به عقیده مدیر کمیته امداد امام خمینی (ره) شهرستان جهرم، در بحث زکات نیاز به یک کار پژوهشی از سوی صاحب نظران است تا بتوانیم در خور شأن این فریضه دینی و معنوی کار اساسی انجام داده باشیم.
وی با اشاره به اینکه در شهرستان جهرم به سبب اشتغال مردم به کارهای کشاورزی، باغداری و دامداری بحث زکات باید به صورت جدی پیگیری شود، عنوان می کند: در بحث زکات گندم بر اساس سطح زیر کشت این محصول باید سالانه بیش از یک میلیارد تومان زکات در جهرم جمع آوری شود.
شعبان پور ادامه می دهد: شهرستان جهرم به عنوان یک شهر خرماخیز، ضرورت دارد بحث زکات میان نخلداران جدی تر مطرح شود.
دبیر شورای ستاد زکات جهرم با اشاره به فصل برداشت گندم در این شهرستان بیان می کند: در شهر ما این روزها فصل برداشت گندم بوده و باید از این فرصت در راستای ترویج امر زکات و پرداخت آن از سوی کشاورزان برنامه ریزی شود.
ترویج فرهنگ پرداخت زکات و همچنین گزارش مصرف آن در محل های هزینه شده نیاز امروز متولیان این فریضه دینی است تا مردم همچون گذشته پای کار آمده و در این راستا تکلیف شرعی خود را انجام دهند.
گزارش: مهدی رحمانیان
نظر شما