به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، نشست «مأموریت کتابخانه‌های عمومی؛ با نگاهی به تجربه‌های ایرانی و جهانی» با حضور مهمانان خارجی همایش بین‌المللی «کتابخانه‌های عمومی و کسب‌وکارهای کوچک»، صبح امروز شنبه ۲۲ مهر ماه با حضور صاحبنظران و مدیران نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در سالن جلسات کتابخانه مرکزی پارک شهر برگزار شد.
ماموریت کتابخانه‌های عمومی نیازمند بازتعریف کتابخانه‌های عمومی است
در این نشست « سیدباقر میرعبدالهی»، معاون برنامه‌ریزی پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اشاره به اینکه کتابخانه هر اقلیم و فرهنگی، خاص همان اقلیم و فرهنگ است، گفت: فهرست کردن ماموریت کتابخانه‌های عمومی نیازمند بازتعریف کتابخانه‌های عمومی است.
شیوه‌های کلی جذب کودکان به کتابخوانی در ایران وجود دارد
در این نشست«محمدرضا هراتی»، معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اشاره به اینکه باید کاری کنیم که کودکانمان لذت کتابخوانی را تجربه کنند ،گفت: شیوه کلی جذب کودکان به کتابخوانی در ایران وجود دارد، شیوه‌هایی مانند باهم خواندن، بلندخواندن، بازی با صفحات کتاب و انجام فعالیت‌های جنبی در بخش «ساخت‌کده» و «اتاق علم» کتابخانه‌های جدیدالتاسیس، مطرح شده در ایران برای جذب آنها به کتابخوانی است.
کتابخانه‌های عمومی در مالزی زیر نظر دو نهاد وزارت فرهنگ و آرشیو ملی فعالیت می‌کند
در این نشست «رشیده بُلحسن»، مشاور وزیر در مالزی درباره تقسیم‌بندی فعالیت در کتابخانه‌های مالزی توضیح داد: در مالزی کتابخانه‌های عمومی زیر نظر دو نهاد وزارت فرهنگ و آرشیو ملی فعالیت می‌کند. دولت مالزی در تلاش برای توسعه کتابخانه‌ها است، همچنین در برنامه داریم تا از مقام‌ها و شورای محلی استفاده کنیم. باید از ابزارهای عمومی برای ارتقای کتابخانه‌ها استفاده کنیم؛ در مالزی تلاش دارند کارایی کتابخانه‌های عمومی فراتر از قرض دادن کتاب به مخاطب باشد، برای همین استانداردهایی را به کتابداران می‌دهیم تا با استانداردهای روز فعال باشند، پایگاه‌های داده الکترونیک را در کتابخانه‌ها فعال میکنیم و کتابداران را آموزش می‌دهیم. این رویکرد جدیدی نیست و از سال ۲۰۰۰ این اقدامات را انجام می‌دهیم.
مشاور وزیر در مالزی خاطر نشان کرد: در مالزی پیش از این رییس شورای کتابخانه‌ها بودم، در آنجا ۴۰ استان داریم که هر کدام کتابخانه دارد، گاهی برای افراد مهم است که آزمونی را پاس کنند و برای رسیدن به این هدف است که کتاب می‌خوانند؛ اما ما می‌گوییم که مادر و فرزند باید با هم کتاب بخوانند و به همین دلیل در تقویم روزی را برای این موضوع انتخاب کردیم
کتابخانه های عمومی در برزیل اهداف توسعه پایدار را دنبال می کنند
در این نشست « جورج مویزز کرول دوپرادو»، رییس فدراسیون انجمن کتابخانه های برزیل درباره ساختارهای کتابخانه های عمومی در برزیل و تفاوت فدراسیون انجمن کتابخانه های برزیل با سایر کشورهاتوضیح داد: برزیل کشور بزرگی است و در زمینه کتابخانه های عمومی مشکلات بزرگی هم دارد؛ ما در فدراسیون انجمن کتابخانه های برزیل 8 کارگروه و 7 کمیته داریم که متشکل از کتابخانه های تخصصی است و کارگروه هایی نیز داریم که مربوط به کتابخانه های عمومی است و اهداف توسعه پایدار را دنبال می کند؛ از آنجا که قیمت ها در کشور بالاست ما مشکل تهیه کتاب برای کتابخانه ها و مدارس داریم.
رییس فدراسیون انجمن کتابخانه های برزیل اظهار کرد: دولت ما یک سیستم کتابخانه ملی دارد که با 28 دولت محلی کار می کند؛ ما شبکه ای از کتابخانه دارها و کتابدارها ماموریت داریم کتاب هایی کتابخانه مرکزی جمع آوری کنیم که ماموریت این کتابخانه افزایش دانش است. دولت برنامه ای دارد که میزان مطالعه را بررسی می کند و کتابخانه ای که نیاز به بودجه بیشتر دارند به آنها کمک می کند و کنگره ملی داریم که از کتابدارهای هر منطقه در آن دعوت می کنیم. همچنین ژورنال علمی داریم که از سال 1963 به زبان های اسپانیایی، پرتقالی و انگلیسی منتشر می شود .
کتابخانه های عمومی می تواند کانالی برای انتقال اطلاعات سلامت باشند
در ادامه این نشست «فاطمه شیخ شعاعی»، دانشیار علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تهران و رئیس مرکز توسعه و هماهنگی اطلاعات و انتشارات علمی وزارت بهداشت گفت: کتابخانه های عمومی می تواند کانالی برای انتقال اطلاعات سلامت باشد ما بر روی این کار می کنیم که اطلاعات سلامت را چگونه به دست مردم برسانیم و در همین راستا وبینارهایی را برای کتابداران کتابخانه های عمومی با حضور اساتید دانشگاه تهران برگزار کردیم.
وی افزود: یک ایده ای خود من دارم که بین کتابخانه های بیمارستانی و عمومی یک ارتباطی برقرار کنیم و مبادله اطلاعاتی داشته باشیم تا بتوانیم خدمات بهتری را به بیماران ارایه دهیم اما در بحث های سلامت کتابخانه های وزارت بهداشت بود دانشگاه علوم پزشکی می توانند اطلاعات بهتری داشته باشند.
هند 46 هزار کتابخانه عمومی دارد
در ادامه این نشست « او.ان .چوبی» رییس انجمن کتابخانه های هند درباره وضعیت کتابخانه های عمومی در هند توضیح داد: در حال حاضر هند 35 استان دارد که 20 استان قوانین مربوط به کتابخانه ها دارند و در این قانون مقرراتی مربوط به کسب درآمد کتابخانه ها و مالیات از آنها مطرح شده است؛ ما در هند همانند ایران بنیادی در رابطه با کتابخانه های عمومی داریم که زیر نظر وزارت فرهنگ کار می کند؛ در حال حاضر هند 46 هزار کتابخانه عمومی دارد، 31 هزار کتابخانه ایالتی و 11 کتابخانه تخصصی 582 کتابخانه در نواحی و مناطق دارد؛ همچنین هند 531 کتابخانه ای منطقه ای و بیش از 1100 کتابخانه شهری و بیش از 12 هزار کتابخانه روستایی و 27 کتابخانه سیار، 900 کتابخانه در مدارس و بیش از 900 کتابخانه مردم نهاد دارد اما با این وجود هند با افت نرخ رشد مطالعه مواجه است.
انجمن علمی کتابخانه های عمومی ایران برای ارتقا و پیشبرد کتابخانه های عمومی تشکیل شد
در ادامه نشست دکتر «داود حاصلی»، عضو هیئت مدیره انجمن علمی کتابخانه های عمومی گفت: برای ارتقا و پیشبرد کتابخانه های عمومی ایران در سال 2018 انجمن علمی کتابخانه های عمومی ایران را تشکیل داد؛ مهمترین وظایف انجمن علمی کتابخانه های عمومی ایران مباحث مربوط به پژوهش، آموزش، برگزاری رویدادهای علمی حرفه ای و... است، این انجمن در حال حاضر بیش از هزار عضو فعال دارد و در اکثر رخدادهای کتابخانه های عمومی در کشور نقش فعال دارد.
عضو هیئت مدیره انجمن علمی کتابخانه های عمومی درباره مسایل و مشکلات کتابخانه های عمومی کشور اظهار کرد: ما می بینیم مسایل مطرح در حوزه کتابخانه های عمومی کشور در سال های اخیر به مباحث روز دنیا نزدیک شده است و اغلب پژوهش ها که توسط کارکنان نهاد کتابخانه ها انجام می شود، این مباحث را نشان می دهند و ردیابی پژوهش ایرانیان در مجلات خارجی بیانگر این موضوع است.
وی تصریح کرد: در حال حاضر سعی می شود در کتابخانه های عمومی به مسایلی که در بطن جامعه مطرح است و نیاز هست که به آنها پرداخته شود، از جمله این مباحث کسب و کارهای کوچک است.
در روسیه دولت توجه زیادی به کتابخانه ها به عنوان ابزاری برای تربیت دارد
در این نشست «میخائیل دیمیترویچ آفاناسیف»، رییس انجمن کتابخانه های عمومی روسیه درباره ماموریت کتابخانه های عمومی در کشور روسیه توضیح داد: اینگونه به نظر می رسد کتابداران کتابخانه های روسیه به این مسئله به گونه های مختلف پاسخ دادند. کتابخانه های ما یک موقعیت های سیاسی داشتند و حتی در مناطق کوچک هم وجود داشتند بعد از فروپاشی شوروی و استقلال بخش های مختلف کتابخانه ها هم مستقل شدند و این باعث شد که درهای بسیاری از کتابخانه ها بسته شود و در راستای همین سیاست هر سال 800 کتابخانه در روسیه بسته شد اما همچنان ما کتاب دارها و انجمن کتابخانه دارها تلاش کردیم که این مسئله را حل کنیم.
رییس انجمن کتابخانه های عمومی روسیه افزود: قوانین کتابخانه ها در روسیه در سال 1900 تصویب شده اند، یکی از این قوانین استقلال کتابخانه ها بود که در این زمان کار مستقل در کتابخانه ها به صورت منطقه ای انجام شد. این مسئله که آیا یک استاندارد ملی وجود داشته باشد در این زمان در کتابخانه های محلی به وجود آمد، در این راستا دولت توجه زیادی به کتابخانه ها به عنوان ابزاری برای تربیت دارد و ما کتابدارها اینجا بود که متوجه شویم که نباید سیاست گذاران برای ما برنامه ریزی کنند و برای همین سندی تدوین شد که این استراتژی تا سال 2030 پابرجاست ما این اسناد را در اختیار وزارت فرهنگ قرار دادیم و از این اسناد خوششان آمد و آن را در اختیار دولت قرار دادند و امضا کردند و الان آنها یک سند دولتی هستند.
در بخش کودک کتابخانه های عمومی محیط امنی برای کودکان فراهم است
در این نشست «عبداللهی»، کارشناس ارشد کتابداری گفت: در بخش کودک کتابخانه ها با ایجاد جذابیت بصری محیط امنی را برای کودکان فراهم می آوریم و کتابدار به مثابه یک مشاور و معلم کار می کند. ما این برنامه ها را در قالب قصه گویی، نمایش نامه خوانی، کارگاه های نقاشی، شاهنامه خوانی اجرا میکنیم. در همین برنامه ها ما با صرف کمترین هزینه ها مفاهیم احترام به طبیعت، فلسفه برای کودکان و پرورش خلاقیت را به کودکان آموزش می دهیم و در مناسبت های مذهبی مثل دهه کرامت و ماه رمضان قصه گویی را در برنامه های کودکان گنجانده ایم. همچنین در برنامه تلویزیونی هدهد سفید که برنامه کتاب محور است با حضور متخصصان حوزه نشر و روانشناسان کودک سعی کردیم ارتباط بیشتری با مخاطبان داشته باشیم.
در ادامه خانم یگانه گزارشی از عملکرد کتابخانه مرکزی پارک شهر ارایه داد.
کتابخانه های عمومی در ترکیه به شهروندان خدمات رایگان می دهد
در ادامه «علی فواد کارتال»، رییس انجمن کتابخانه های ترکیه درباره اهمیت کتابخانه های عمومی در ترکیه توضیح داد: کتابخانه های عمومی جزو موارد نادری است که خدمات رایگان به شهروندان ارایه می دهد و نهادی است که مردم را بدون توجه به علم و دین و مذهب به صورت یکسان نگاه می کند و کاملا هرگونه تبعیضی را نفی می کند و نگاه برابری به انسان دارد و از این بعد تشابهی به مساجد دارد، چون در مساجد هم همه انسان ها برابر هستند. باید به این نکته اشاره کرد که در دوران تک حزبی کتابخانه ها می توانند به عنوان یک ابزار سیاسی از سوی دولت ها و حکومت ها مورد بهره برداری قرار گیرند.
رییس انجمن کتابخانه های ترکیه اظهار کرد: در ترکیه کتابخانه عمومی وابسته به وزارت فرهنگ فعالیت می کنند، در هر استان یک کتابخانه عمومی استانی موجود است، در اکثر شهرستان ها هم کتابخانه عمومی داریم اما خرید کتاب برای این کتابخانه ها از سوی اداره کل در دولت انجام می شود و کتاب هایی که خریداری می شود بین کتابخانه ها توزیع می شود و بودجه های مشخصی برای کتابخانه های استانی تصویب می شود که نیازهای آنها را برطرف کند، انجمن کتابخانه های ترکیه در سال 1949 تاسیس شده و بر اساس نظر هیئت وزیران جزو نهادهای عام المنفعه تصویب شده است. انجمن ما در سال 1996 اساس و اصول اخلاقی خود را تدوین کرد .
نحوه اداره کتابخانه های عمومی در ایران با سایر کشورها متفاوت است
در این نشست«سکینه قاسمپور»، مدیر کل دفتر برنامه ریزی نهاد کتابخانه های عمومی گفت: نحوه اداره کتابخانه های عمومی در ایران با سایر کشورها متفاوت است؛ در سایر کشورها به صورت محلی است و در ایران متمرکز است و در سطح ستاد و سطح اداره می شود. ماموریت ما در سطح سرگرمی و پرورش خلاقیت و آموزش است و در ستاد پشتیبانی مهمترین ماموریت است و بر اساس این ماموریت ها در سال های اخیر تلاش مان این بود که منابع کتابخانه ها را بر اساس نیازها برنامه ریزی کنیم چون ایران تنوع قومی و زبانی دارد و در همین راستا طرح های «کتابخانه من» و آموزش کتابداران را اجرایی کردیم.
همایش بین‌المللی «کتابخانه‌های عمومی و کسب‌وکارهای کوچک» با هدف شناسایی راهکارها، ایده‌ها، تجربه‌ها، ضعف‌ها، چالش‌ها و چشم‌اندازها برای استفاده از ظرفیت کتابخانه‌های عمومی به‌منظور مشارکت فعال در فضای کسب‌وکار کشور و فراهم‌آوردن بستری برای توجه به نقش و جایگاه کتابخانه‌های عمومی در رونق‌بخشیِ اقتصادی با حمایت از اقدامات کارآفرینانه و کسب‌وکارهای کوچک، با مشارکت نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و انجمن علمی ارتقای کتابخانه‌های عمومی ایران در روزهای ۲۵ و ۲۶ مهرماه ۱۴۰۲ به میزبانی شهر مشهد برگزار خواهد شد.
نظر شما