«لیله الرغائب» شب خلوت کردن و انس گرفتن با امام زمان(عج)

خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی؛ زینب روحانی مقدم- اولین شب جمعه ماه مبارک رجب به نام لیلة الرغائب نامگذاری شده است، شبی که آرزوها بال و پر می کشند و ملائک آرزوها را می گیرند و به درگاه الهی می رسند.

لیله الرغائب فرصتی مناسب است تا انسان دست به سوی درگاه الهی دراز کند و با دعا به طلب آرزوهایش بپردازد و چه جایزه خوبی است برای کسانی که از این فرصت طلایی استفاده کنند و آن را از دست ندهند.

در لیله الرغایب هم خداوند می فرماید شما را به آرزوهایتان می رسانم و آن هایی که به خدا ایمان دارند آرزوهایشان را از خدا می گیرند و کسانی که باور ندارند نتیجه نمی گیرند و امیدوارم خدای متعال این باور را به ما بدهد که از این شب نهایت استفاده را بکنیم.

*اعمال شب آرزوها

در این شب ملائک بر زمین نزول می کنند و برای این شب عملی از رسول خدا صلی الله علیه و اله ذکر شده استت که فضیلت بسیاری دارد و بدین قرار است:

روز پنج شنبه اول ان ماه - در صورت امکان و بلا مانع بودن- روزه گرفته شود.

چون شب جمعه شد؛ ما بین نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز اقامه شود که: هر دو رکعت به یک سلام ختم می شود و در هر رکعت یک مرتبه سوره حمد، سه مرتبه سوره قدر، دوازده مرتبه سوره توحید خوانده شود.

و چون دوازده رکعت به اتمام رسید، هفتاد بار ذکر" اللهم صل علی محمد النبی الامی و علی اله" گفته شود. پس از ان در سجده هفتاد بار ذکر سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلایِکهِ وَ الرُّوحِ گفته شود. پس از سرر برداشتن از سجده، هفتاد بار ذکر رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ اِنَّک اَنْتَ الْعَلِی الْاَعْظَم گفته شود. در اینجا می توان حاجت خود را از خدای متعال درخواست نمود. ان شاء الله به استجابت می رسد.

به مناسبت فرارسیدن لیله الرغائب به سراغ یکی از کارشناسان حوزه دین رفتیم و گفتگوی اختصاصی شبستان با حجت الاسلام محمد شاکری-امام جمعه فردوس- را به شرح زیر می خوانید؛

۱- در مورد ریشه و اساس لیله الرغائب بفرمایید؟ لَیلَةُ الرَّغائِب، نخستین شب جمعهٔ ماه رجب است که در آن امید به بخشش‌های فراوان از سوی خداوند است.

لیل به معنای شب است و کلمهٔ «رغائب» جمع «رغیبه» به معنای چیزی است که مورد رغبت و میل و نیز به معنای عطا و بخشش فراوان است، بنابراین «لیلة الرغائب» هم می‌تواند به معنای شبی باشد که میل و توجه به آن بسیار است و به تعبیری شب گرایش ها است.

 لیله الرغائب می‌تواند به معنای شبی باشد که در آن عطا و بخشش خدا بسیار است که البته بر اساس روایات رسیده از ائمه اطهار علیهم السلام دو برداشت می‌تواند درست باشد.

۲-لیله الرغائب از چه فضیلتی برخوردار است؟ در رابطه با اهمیت و فضیلت لیله الرغائب، روایات متعددی از معصومین سلام الله علیهم اجمعین رسیده است.

یکی از مشهورترین آن‌ها روایتی است که از پیامبر عظیم الشان اسلام (ص) رسیده و در ضمن آن روایت این‌گونه آمده است که «وَ لَکِنْ لاَ تَغْفُلُوا عَنْ أَوَّلِ لَیْلَةٍ جُمُعَةٍ فِیهِ [منه] فَإِنَّهَا لَیْلَةٌ تُسَمِّیهَا اَلْمَلاَئِکَةُ لَیْلَةَ اَلرَّغَائِبِ؛ از این شب غفلت نکنید زیرا این شب را ملائکه، لیلة الرغائب نامیده‌اند.»

زمانی که یک‌سوم از این شب بگذرد، فرشته‌ای در آسمان و زمین باقی نمی‌ماند، مگر اینکه در کعبه و حوالی آن جمع می‌شوند و خداوند به فرشتگان می‌گوید هرچه می‌خواهید درخواست کنید. 

فرشتگان گویند درخواست ما بخششِ فرد روزه دار ماه رجب است و خدا پاسخ می‌دهد: آن را انجام دادم.

اجازه بفرمایید با تعبیر دیگری کلام را ادامه دهم، فرض بفرمایید مدت ها است مردم منتظر هستند سایتی باز شود و برای خرید چیزی که خیلی مورد نیازشان است ثبت نام کنند حالا اگر اطلاع دهند که فردا شب تا صبح سایت باز می شود و هرکس هرچقدر بخواهد می‌تواند ثبت نام کند و از مزایای آن بهره مند شود، به نظرتان عقلانی نیست که اگر مردم تا صبح لحظه ای نخوابند و از این فرصت نهایت استفاده را ببرند؟

شب جمعه اول ماه رجب چنین فرصتی را در اختیار بندگان قرار می دهد، بنابراین باید نهایت استفاده را با احیاء و شب زنده داری و عبادت و راز و نیاز با خدای تبارک و تعالی برد.

۳-در این شب به انجام چه اعمالی سفارش شده است؟ در رابطه با اعمال این شب اولا در مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی به نمازی اشاره شده که خوب است عزیزان مطالعه نموده و آن را انجام دهند. لکن آنچه مهم است اعمال مشترک این ماه است که در روایات متعددی بهترین عمل را استغفار ذکر نموده اند و در معنای لیله الرغائب گفتیم که شب گرایش ها و شب تمایل ها است.

پس باید اول ببینیم به چه چیزهایی تمایل و علاقه و گرایش داریم، چون معمولا انسان به هر چیزی که تمایل دارد، دنبال انجام آن می‌رود، آن را طلب و جستجو می کند و برای آن زحمت می‌کشد و اگر تمایل آدمی، کسب ثواب و یا و بهتر از آن، رضایت الهی باشد قطعا برایش زحمت می‌کشد.

چنین شبی بهترین فرصتی است که انسان با شب زنده داری آن به این خواسته برسد و چون دائما می ترسد که نکند اشتباهاتش، لغزش هایش، خطاهایش، نافرمانی هایش باعث شود خداوند متعال او را از درگاهش براند، دائما استغفار می‌کند و به سوی خدا بر می گردد.

۴-برای بهتر بهره مندشدن از این شب باید چه نکاتی رعایت کرد؟ در خصوص بهره مندی بهتر از هر چیزی باید به چند نکته اشاره کنم و اولین نکته معرفت و شناخت نسبت به آن چیز است.

ببینید خداوند متعال در سوره عبس در خصوص طعام می فرماید که «فَلْیَنظُرِ الْإِنسَانُ إِلَیٰ طَعَامِهِ؛ ﭘﺲ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺭﺍﻛﺶ ﺑﺎ ﺗﺄﻣﻞ ﺑﻨﮕﺮﺩ..أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاءَ صَبًّا؛ ﻛﻪ ﻣﺎ [ ﺍﺯ ﺁﺳﻤﺎﻥ ] ﺁﺏ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﻓﺮﻭ ﺭﻳﺨﺘﻴﻢ.»

هرچند تفاسیر مختلفی بر این آیات شده است ولی به هر حال یکی از تفاسیرش، شناخت و معرفت نسبت به طعامی است که از آن استفاده می‌کند، وقتی بداند آنچه می‌خورد چیست و چگونه به دست آمده است بهتر قدرش را می‌داند و از آن استفاده می‌کند و درخصوص لیله الرغائب هم همین نکته را باید رعایت کند.

نکته دوم دانستن ضرورت آن چیز و نیازمندی انسان به آن چیز است، به هر حال اگر آدمی بخواهد به کمالات انسانی برسد نیاز به چنین فرصت هایی دارد.

نکته سوم نیز شناخت بهترین راه برای رسیدن به آن خواسته است و در اینجا خوب است با توجه به اینکه در ایام شهادت امام هادی علیه السلام می باشیم به مهمترین یادگار ایشان که همان زیارت جامعه کبیره است اشاره کنم.

امام هادی علیه السلام در آن زیارت، به مهمترین راه خوشبختی و عاقبت بخیری و رسیدن به قله کمالات انسان ها اشاره کرده است و آن راه را ولایت پذیری نسبت به ائمه اطهار سلام الله علیهم بیان می فرماید.

پس می‌توان گفت که یکی از بهترین اعمال در لیله الرغائب، توسل به معصومین علیهم السلام و برقراری ارتباط با آن بزرگواران است که یکی از بهترین راه های ارتباط گیری، زیارت آن‌ها است.

۵-برخی از افراد می گویند که لیله الرغائب با امام عصر(عج) معنا پیدا می کند، نظر جنابعالی چیست؟ با تفصیلی که بیان شد هم در معنای لیله الرغائب و هم در بهترین راه رسیدن به رضایت الهی و بهترین عمل، می‌توان این نتیجه را برد که بله به نظر بنده هم برای یک شخص منتظر و ولایت مدار و شیعه، که بهترین خواسته اش باید دلدادگی به محبوبش و یا به تعبیری کسب رضایت مولایش، اطاعت از رهبر و فرمانده اش باشد.

شب امام زمان (عج) است، پس لیله الرغائب برای منتظرین واقعی، شب خلوت کردن و انس گرفتن و هم صحبتی با مولا و مقتدا و محبوب دلها یعنی بقیه الله الاعظم حجه بن الحسن العسکری عجل الله تعالی فرجه الشریف است.