خدمات هنر به عاشورا

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از اصفهان، قیام امام حسین(ع) در کربلا حاوی پیام های زیادی برای جهانیان و عالم بشریت بود که نقل قول آن به صورت شانه به شانه و خطابه تا به امروز رسیده و البته در این میان آثار هنری هنرمندان تجلی دیگری در انتقال این پیام داشته است.

هنرهای تجسمی و مینیاتوری از مهمترین جلوه های ترسیم حادثه کربلا بوده که تا به امروز نیز ادامه دارد اما با رونق رشته های جدید و گسترش آن در جامعه دیگر عرصه ها نیز در این امر فعال شدند.

هنرمندان رشته های تجسمی، عکاسی، فیلم سازی، شاعران، نویسندگان، اصحاب رسانه و تصویربرداران از جمله اقشاری هستند که در دهه های گذشته تاکنون در انتقال پیام روز عاشورا و همچنین انعکاس رویدادهای عاشقانه و دلدادگی عاشقان حسینی سهم خود را ایفا کرده اند.

زبان هنر منعکس کننده خاصی از پیام عاشورا بوده که این عرصه در عصر حاضر و سال های اخیر از دست هنرمندان جوان و نوجوان جلوه دیگری یافته است.

عکاسی و رقابت عکاسان حرفه‌ای و هنرآموز

یکی از حوزه های موثر امروز که جلوه های عزاداری را در عرصه های مختلف به تصویر کشیده، عکاسی است که فعالان این عرصه با نگاه هنری و جامع توانسته اند نقطه های مختلف عزاداری و همچنین دلدادگی‌های مردم در سوگ حسینی را در قاب تصویر ثبت کنند.

فارغ از عکاسان حرفه ای، هنرآموزان و گوشی به دستان دیجیتال هم به سهم خود تصاویر عزاداری را به ثبت رسانده و در شبکه های اجتماعی منتشر می کنند.

صفحه های شخصی افراد در شبکه های اجتماعی بستری شده تا این تصاویر منتشر شده و مخاطبان در جریان عزاداری ها و شکوه مراسم های هر منطقه قرار گیرند.

تهیه فیلم و انتشار آن در فضای مجازی هم جلوه دیگری دارد که مداحی و سخنرانی ها را پوشش داده و مخاطبان خاص خود را دارد.

آمار رسمی و جمع بندی شده ای از عکاسان حرفه ای که در این روزها فعالیت می کنند در دست نبود اما بررسی های میدانی آماری حدود ۵۰۰ نفر را در استان اصفهان حکایت می کند که دست به دوربین بوده و لحظه ها ثبت می کنند.

رویدادهای عکاسی که دستگاه ها و نهادهای فرهنگی آن را فراخوان داده اند زمینه ای برای ایجاد فرصت رقابتی در این عرصه تبدیل کرده که نمایشگاه آثار هنرمندان عکاس یکی از آن است.

سرپرست اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی نجف آباد با اشاره به رویداد عکاسی در این شهرستان گفت: سوگواره عکس محرم به این مناسبت توسط کانون عکس و همچنین یکی از آکادمی های شهر برگزار می شود.

محبوبه عبادالهی افزود: تصاویر عکاسان در قالب نمایشگاهی به تصویر گذاشته خواهد شد و در دیگر مراکز نیز مسابقاتی تحت این عنوان پیش بینی شده است.

در سطح استان اصفهان موسسات و مراکز فرهنگی و هنری از جمله کانون های مساجد مسابقات عکاسی و توصیر برداری را تدوین و اجرایی کرده اند.

بازیگران نمایش و تعزیه روی صحنه قرار گرفتند

هنر نمایش یکی از دیگر جلوه های ممتاز پیام رسانی عاشورا بوده که این روزها در قالب تعزیه و اجرای صحنه گسترش یافته است.

تعزیه خوانی و یا نمایش های آییی هر کدام در مناطق مختلف توانسته اند گوشه ای از پیام عاشورا از زبان هنر ترسیم کنند که البته نوع اجرا و انتقال پیام آن متفاوت است.

نمایش های «روز واقعه» به کارگردانی مریم علی اکبری، «این علامت خوبی است» به کارگردانی محمد رادمهر، «حریم تا حرم» به کارگردانی علیرضا شمس، «عمود ۸۰۰» به کارگردانی مجتبی طالبی» «به زلالی آب» به کارگردانی عاطفه نقوی، «سرچشمه» به کارگردانی ابوالفضل صادقی و «زیارت همیشگی» به کارگردانی حسین نصر اصفهانی  از جمله نمایش های محرم است که در شهر اصفهان روی صحنه می رود.

معاون هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اصفهان در این خصوص گفت: در ایام ماه محرم و صفر تولیدات نمایشی هنرمندان با موضوعات قیام امام حسین(ع) و عزاداری ها و توسل به آن امام پس از اخذ مجوز اجرا می شود.

رضا دهقانی ادامه داد:‌بسیاری از نمایش های خیابانی و صحنه ای محرم دارای مضامین آموزشی، انتقال فرهنگی و ارزش آفرینی است که توسط نویسندگان تدوین و بازیگران آن را اجرا می کنند.

تعزیه عرصه دیگر هنر نمایشی است که تعزیه خوان صحنه هایی از قیام امام حسین(ع) را اجرا می کند و این حوزه مخاطبان را با آن زمان و اتفاقات آشنا می سازد.

بالغ بر هزار گروه تعزیه در استان اصفهان تشکیل شده که در این ایام برنامه های خود را اجرا می‌کنند.

پیام‌رسانی از قلم هنرمندان نقاشی و هنرهای تجسمی

هنرمندان حرفه ای که هر کدام در تابلوهای خود تصویری به روایت تاریخ از قیام امام حسین(ع) طراحی و روی بوم خود می گذارند اما در این میان آثار هنرمندان و یا هنرمندان نوجوانان و کودکان نیز از برداشت های خود به تصویر کشیده می‌شود.

عرصه هنر تجسمی و نقاشی فارغ از ریزه کاری های هنری، هر کدام پیامی جداگانه دارند که فرد بر اساس توانمندی خود جلوه ساز می کند ولی طرح های حرفه ای پیام غنی از خود نشان می‌دهند.

محتوا سازی با نثر ادبی و شعرسرایی

شاعران و نویسندگان که از گذشته تا به امروز پایه ثابت محتواسازی برای محرم و صفر بوده اند نقش اساسی در تامین محتوای سایر عرصه ها مثل مداحی، هنرهای خوشنویسی و تجسمی دارند.

محتشم کاشانی مهمترین چهره در سرودن شعر در وصف قیام عاشورا بوده که امروز نیز از شعرهای او استفاده می شود و از طرفی شاعران در عصر جدید هم به این موضوع پرداخته اند.

پیام هایی از قیام کربلا و نوع دلدادگی امروز مردم به امام حسین(ع) در قالب شعر و نثر ادبی منتشر می شود.

 عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور استان اصفهان از مضامین اثرگذار ادبی گفت و اظهارداشت: بسیاری از پیام های اثرگذار فرهنگی و معنوی از زبان ادبی به جامعه منتقل شده و آثار آن در اذعان عمومی ماندگار شده است.

محمدابراهیم ایرج‌پور با بیان اینکه امروز از زبان شعر و ادب امکان انتقال پیام وجود دارد، خاطرنشان کرد: شعرا و نویسندگان نقش اساسی و محوری در انتقال پیام های دینی از جمله قیام امام حسین داشته اند.