خبرگزاری شبستان-استان فارس؛ مهدی رحمانیان| محرم که فرا می رسد انگار یک شور و هیجان خاص میان اهالی فارس به وجود می آید؛ البته فارسی ها هفته ها پیش از محرم مهیای عزای امام حسین(ع) می شوند و طبق آیین های خاص این ایام که در هر شهر و روستا وجود دارد، شهر و دیارشان را آماده برگزاری مراسم عزای حسینی با بهترین شکل و سیاق و پذیرایی از عزاداران سیدالشهدا(ع) می کنند.
هر گوشه از این استان پهناور در ایام محرم رسم و رسوم خاص خود را دارند به نحوی که پیشینه برخی از این آیین ها به ۲۰۰ سال پیش بر می گردد؛ همین امر سبب شده تا فارس به عنوان یک استان برخوردار از گردشگری مذهبی محسوب شود و هر سال درایام محرم پذیرایی جمع کثیری از علاقمندان از سراسر کشور و حتی دیگر کشورها باشد.
آیین ها و مناسک متنوع عزاداری و محرمی در استان فارس که پیش از ایام محرم آغاز می شود تا بعد از ماه محرم نیزادامه دارد و شوری وصف ناپذیر را میان مردم و اهالی فارس پدید می آورد.
ثبت ۲۰ آیین عاشورایی در فارس
این آیین ها که ریشه در سنت ها و باورهای ملی و مذهبی مردم این دیار دارد در فهرست آثار ناملموس کشور نیز به ثبت رسیده که شامل ۲۰ آیین عاشورایی می شود. این تنوع کم نظیر آیین های محرمی در استان نشان از ویژگی های منحصر به فرد مردم آن دارد که همواره و در طول دوران های مختلف دوستدار و علاقمند خاندان اهل بیت(ع) به ویژه وجود مقدس حضرت اباعبدالله الحسین(ع) بوده و این ویژگی نسل به نسل منتقل شده تا برای همیشه در تاریخ این استان و کشور باقی بماند.
آیین های عزاداری مردم فارس ریشه از اعتقادات و باورهای مردم دارد؛ آنطور که مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس گفته بیش از ۲۰ آیین عاشورایی و سوگواری محرم در فارس وجود دارد که طبق پیش‌بینی‌ها این آیین‌ها باید به‌درستی و در قالب رویداد ملی مذهبی به نمایش درآید.
در تلاشیم آیین‌های عاشورایی و سوگواری محرم در استان و منتخب کشور و کشورهای همسایه را در میدان ارگ کریم‌خانی در شیراز اجرا کنیم.
اجرای آیین‌های منتخب کشور
محمد ثابت اقلیدی، از برگزاری رویدادهای فرهنگی و گردشگری مناسبتی در اماکن تاریخی و فرهنگی این استان خبر می دهد و می گوید: در تلاشیم آیین‌های عاشورایی و سوگواری محرم در استان و منتخب کشور و کشورهای همسایه را در میدان ارگ کریم‌خانی در شیراز اجرا کنیم.
وی با اعلام اینکه فارس با بیش از سه هزار اثر تاریخی ثبت شده در فهرست ملی رتبه نخست کشور را داراست، عنوان می کند: در بخش میراث معنوی یا ناملموس نیز در این استان ۱۲۶ پرونده در فهرست ملی جای گرفته که در حوزه‌های ادبیات شفاهی، هنرهای اجرایی، آیین‌ها، جشن‌ها، آداب و رسوم، دانش‌های مرتبط با طبیعت و کیهان و صنعتگری سنتی است.
۲۱ پرونده مذهبی در فهرست ملی میراث ناملموس
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس ادامه می دهد: در مجموع، حدود ۳۲ مورد صنایع دستی، ۲۱ مورد مراسم مذهبی و مابقی در حوزه‌های خوراک‌های سنتی و سایر آثار مربوط به آداب و رسوم هنرهای اجرایی و بازی‌ها هستند که در فهرست ملی به ثبت رسیده‌اند.
آثار ناملموس عاشورایی
وی با بیان اینکه در حال حاضر ۲۰ آیین عاشورایی و سوگواری محرم در فارس وجود دارد که رتبه ملی را کسب کرده‌اند، عنوان می کند: برای نمونه می‌توان به مراسم تعزیه شاهچراغ(ع) و سینه‌زنی قطاری در شیراز، رسم چارچوگردانی، چک چکو در استهبان، عم کبار و تعزیه در خرم‌بید، آیین خیمه‌های برافراشته و تعزیه در زرقان، تعزیه در صحرارود فسا، مراسم عاشورا در روستای دوان کازرون، تعزیه در مرودشت مراسم پرچم سرخ حسینی در فورگ داراب، مراسم عزاداری در لار اشاره کرد که آیین‌هایی در فارس به شمار می‌روند که در فهرست آثار معنوی کشور به‌عنوان آثار ناملموس به ثبت رسیده‌اند.
در حال حاضر ۲۰ آیین عاشورایی و سوگواری محرم در فارس وجود دارد که رتبه ملی را کسب کرده‌اند.
ثابت اقلیدی بر لزوم حفظ میراث ناملموس تأکید دارد و می گوید: بی‌تردید با ثبت آثار ناملموس استان و معرفی هر چه بیشتر و بهتر این آثار گام‌های مؤثری برای حفظ، احیا و ترویج این رسوم و میراث ارزشمند خواهیم برداشت.
آیین چک‌چکو
وی در ادامه سخنانش با اشاره به برگزاری برخی از این آیین محرمی در استان بیان می کند: یکی از این آیین‌ها رسم چک‌چکو در شهرستان استهبان است که شکلی نمادین از اتفاقاتی است که در عصر عاشورا برای امام حسین(ع) و یاران باوفایشان رخ داد، عزاداران به‌صورت دایره حلقه می‌زنند و در دستانشان دو قطعه چوب یا سنگ می‌گیرند و با نوحه‌خوان همنوایی می‌کنند و قطعات چوب و سنگ را به هم می‌زنند، صدایی که از این حرکت به گوش می‌رسد نمادی از صدای سم اسبان و برخورد شمشیرها در روز عاشوراست، در واقع این رسم واکنش به سم‌کوبی اسبان اشقیا بر بدن‌های مطهر اولیاست.
بزرگترین تعزیه کشور
ثابت اقلیدی با بیان اینکه از دیگر مراسم عزاداری ثبت‌شده در فهرست ملی اجرای یکی از بزرگترین تعزیه‌های کشور در صحرارود شهرستان فساست، می گوید: مراسم تعزیه از آیین‌های عاشورایی فارس است که در بسیاری از مناطق استان از جمله لامرد، فسا، زرقان و شیراز برگزار می‌شود.
نظر شما