خبرگزاری شبستان_ خراسان جنوبی: ۳۱مرداد هر سال که سالروز به آتش کشیدن مسجدالاقصی توسط صهیونیست‌ها است با نام روز جهانی مسجد شناخته می‌شود. در همین راستا حجت‌الاسلام علی محقی_ مدیر ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد خراسان جنوبی به مرور و ارزیابی نقش و جایگاه مساجد در ایجاد تمدن نوین اسلامی پرداخت.
به گفته مدیر ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد خراسان جنوبی در آیات و روایات تأکید فراوانی به حوزه مسجد شده و کرامت مسجد را باید حفظ کرد؛ یعنی شالوده‌ای که وجود مقدس پیغمبر(ص) در خصوص مسجد پیاده‌سازی کردند را باید پیاده کنیم.
ویژگی‌های مسجد تراز در صدر اسلام
حجت الاسلام محقی افزود: هنگامی که مسجد درصدر اسلام بنا شد، علاوه بر ویژگی عبادی بودن آن، چند ویژگی دیگر نیز توسط پیامبر مکرم اسلام در آن قرار داده شد؛ مسجد، ستاد مشترک نیروهای نظامی پیغمبر(ص) بود و جلسات مشورتی در آن برگزار می‌شد؛ مسجد النبی درصدر اسلام محل قضاوت بود که مردم برای قضاوت و اختلافات شخصی و خانوادگی و اجتماعی به مسجد رجوع می‌کردند؛ گفتمان سازی حول محور قرآن و بالاخص تعالیم نبوی در مسجد صورت گرفت و آموزش‌های پیغمبر(ص) در مسجد اتفاق می‌افتاد؛ مسجدالنبی تجملاتی نبود و سادگی در آن حفظ شده بود.
وی افزود: مستشرقانی که در خصوص مسجدالنبی و نقش پیغمبر(ص) کتاب نوشته‌اند، همه اذعان دارند که این مسجد در عین سادگی محل تصمیمات کلان جهان اسلام بود! یعنی این مسجد از این حیث، توان و ظرفیت را داشت که به‌سمت تمدن‌سازی برود.
مدیر ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد خراسان جنوبی با بیان اینکه جنس دعوت پیغمبر هم دعوت در ساحت اندیشه بود و پیغمبر(ص) مسجد را محلی قرار داد که علاوه بر حوزه عبادات، دعا و نماز، محلی برای پرورش اندیشه باشد، ادامه داد: در قرون گذشته و در ادیان گذشته کمتر محل‌هایی برای عبادات در نظر گرفته شده که ساحت اندیشه در آن رعایت شود! امروز در کلیسا ساحت اندیشه نمی‌بینید. اما مسجد ساحت اندیشه است. علی‌رغم تمام اختلافاتی که در دل مساجد وجود دارد، ساحت اندیشه و اختلاط اندیشه نیز وجود دارد.
رویکرد مسجد در حوزه تمدن‌سازی
به گفته مدیر ستاد کانون‌های مساجد خراسان جنوبی اولین کاری که پیغمبر(ص) و مسلمانان می‌کردند بعد از فتح هر کشور و شهری (چه نظامی چه فرهنگی) ابتدا مسجدی را بنا می‌کردند. مثلاً در اندونزی و مالزی، لشکرکشی نکردیم که بگوییم ما آنجا جا را فتح کردیم! تجار مسلمان که رفتند قبل از اینکه برای خود خانه بسازند، زمین خریدند برای ساخت مسجد! یعنی مسجد را عقبه فرهنگی و تمدنی خودشان می‌دانستند.
حجت الاسلام محقی ادامه داد: پیغمبر(ص) به‌دنبال شکل‌گیری گفت‌وگوی اجتماعی بود؛ اگر جنس حرکت پیامبر(ص) خارج از گفت‌وگوی اجتماعی می‌بود ایشان نامه نمی‌نوشتند. وقتی به خسروپرویز، به قیصر روم، به نجاشی و... نامه می‌نویسند یعنی به دنبال شکل‌گیری گفت‌وگوی اجتماعی هستند که عملاً این مدل شکل‌گیری گفت‌وگوی اجتماعی بعد از پیغمبر(ص)، در خلفا کم‌رنگ می‌شود.
وی با بیان اینکه پیغمبر(ص) قائل بودند که باید حول محور عبادات یا حول محور مسائل کلان اجتماعی، مسائل کلان فردی و مدیریتی گفت‌وگو شود، عنوان کرد: این جنس حرکت پیغمبر(ص) که از گفت‌وگوی اجتماعی نشات می‌گیرد، دلیلش آن است که پایگاه شکل‌گیری گفت‌وگوی اجتماعی را «مسجد» می‌دانند.
کارکرد مسجد و کلیسا در ادوار مختلف تاریخ
مدیر ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد خراسان جنوبی با بیان اینکه یک مسجد این ظرفیت را دارد، این تراز را دارد که بتواند ایفاگر نقش مثبتی در ارائه گفتمان مهدوی و محمدی بشود؛ ادامه داد: اگر پیغمبر(ص) غیر از این فکر می‌کرد، تا امروز و این لحظه از مسجد اثری نمی‌ماند! همان‌طور که کلیسای امروز با کلیسای ۱۰۰ سال قبل متفاوت است اما مسجد امروز با مسجد ۱۰۰ سال قبل و ۱۲۰۰ سال قبل تفاوتی نکرده است؛ نه از حیث معماری، نه از حیث کاربرد اجتماعی و نه از حیث کاربرد سیاسی.
حجت الاسلام محقی گفت: در ادوار مختلف تاریخی، مسجد کارکرد خودش را از دست نداده است اما کنیسه و کلیسا از دست داده‌اند؛ مثل کنیسه ارتدکس روسیه که امروزه قرابت فکری با اسلام شیعی دارد نه از باب اینکه ما را می‌پذیرد؛ مثلاً در برخی از مسائل، نگاه ویژه‌تری به اسلام بالأخص مذهب تشیع دارد و نوع قرائتی که از مسجد درآمده را قبول دارد.
وی ادامه داد:امروز کلیسای ارتدوکس با تمام مظاهر، شوکت و قدرتی که دارد اما در حوزه اجتماعی کمترین نقش‌آفرینی را دارد؛ در انقلاب بولشویک‌ها یکی از جاهایی که آسیب‌دیده بود، کلیسا بود. کلیسا به حاشیه رانده شد. امروز هم کلیسا در حاشیه است؛ خیلی از متفکرین روسی و زعمای مسیحیان ارتدوکیس می‌خواهند کلیسا به جای قبلی خودش برگردد؛ اما مسجد قبل از انقلاب با مسجد بعد از انقلاب تفاوتی نکرده و سیر صعودی داشته است.
مدیر ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد خراسان جنوبی تصریح کرد: دلیل اینکه بحث مسجد ضرار خیلی باب شده این است که مساجد را کم‌رونق کنند و متأسفانه در بحث تمدن‌سازی به‌جای اینکه مسجد را محور قرار دهیم، خانه محله، فرهنگ‌سرا و... درست کردیم؛ هیچ وقت با خانه محله در بٌعد فرهنگی نمی‌توانیم تمدن سازی کنیم! اما مسجد را می‌توانیم.
به گفته وی؛ در عراق که جنگ‌زده است، قبل و بعد از صدام بیشترین آسیب را مساجد دیده‌اند؛ در حال حاضر، مساجد عراق، مساجد ترازی نیستند به‌جز دو یا سه مسجد! (مثل مسجد کوفه، سهله و...) اما علما و زعمای شیعه در ایران کاری کردند در حوزه مسجد، که مسجد را سنگر قرار دادند.
وی با اشاره به ساخت مسجد جامع علوی و ساخت مسجد توسط آیت الله تهامی و آیت الله حائری در بیرجند، گفت: این مدل مسجد ساختن یعنی اینکه عالمی بزرگ و مجتهد از نجف اشرف می‌آید و مسجد می‌سازد باعث می‌شود مسجد الگوی پیشرفت جامعه و مسجد تراز باشد.
وی با بیان اینکه امروز اندونزی و ترکیه این مسئله را از ایران تقلید می‌کنند، افزود: کتابی درخصوص نقش مساجد نوشته شده و نویسنده آن، به دولت اردوغان پیشنهاد داده که اگر می‌خواهید بحث اسلام‌گرایی برای همین مدلی که موجود است و با پیروزی شما در انتخابات همراه بشود، مساجد را باید تقویت کنید. لذا می‌بینید مسجد ایاصوفیه که مدتی موزه بوده، الان دوباره به کارکرد اصلی خودش برگشته است؛ یعنی در آن نماز اقامه می‌شود و توریست‌ها هم می‌روند و نظاره‌گر نماز هستند.
مدیر ستاد کانون های مساجد خراسان جنوبی گفت: قبل از انقلاب، حضرت آیت‌الله بروجردی با حمایت چند نفر دیگر مسجدی را در شهر هامبورگ آلمان به نام مسجد آبی ساختند. (مرکز اسلامی هامبورگ آلمان) آن مسجد که ساخته می‌شود، اول مخالفت می‌شود؛ آن بزرگواری که پیگیر ساخت و ساز بود، می‌گفت: زمین را می‌خواستیم بگیریم، رایگان به ما نمی‌دادند! مرحوم آقای بروجردی فرمودند شما زمین بخرید من هزینه‌های آن را می‌دهم. بهترین مکان را هم بخرید. برای طراحی این کار، بهترین معماران ایرانی و آلمانی را می‌آوریم. وی ادامه داد: امروز مسیحیان آلمانی از تمام اقوام آلمانی برای استراحت، برای خوش‌گذرانی و تفریح به حیاط این مسجد می‌آیند. البته در همین چند هفته اخیر بعد از ۴۶ سال دستور پلمپ آن مسجد صادر شد.
مسجد؛ نقطه قوت جذب زنان و مردان تازه مسلمان
مدیر ستاد هماهنگی کانون های مساجد خراسان جنوبی تصریح کرد: امروزه غرب هم فهمیده که نقطه قوت جامعه اسلامی، مساجد هستند، اما چه مسجدی؟ غرب هیچ وقت نمی‌گوید مسلمانان شراب خور هستند! به همین دلیل شراب خوری مسلمانان هیچ وقت بزرگ جلوه داده نمی‌شود. اما خشونت دینی را بزرگنمایی کرده و می‌گویند این‌ها قائل به خشونت دینی هستند. داعش و طالبان را هم در این راستا درست کرده‌اند.
حجت الاسلام محقی افزود: اما به تازه مسلمان‌ها که نگاه می‌کنید می‌بینید نقطه قوت جذب زنان و مردان به اسلام، مسجد است؛ از آن‌ها پرسیده می‌شود که مگر شما خشونت فیزیکی مسلمان‌ها را ندیدید؟ ذبح کردن‌ها را ندیدید؟ می‌گویند وقتی فضای مسجد را دیدیم، آرامشی که در مسجد بود، برخلاف کلیسا، در هیچ مکان دیگری نیست! مسجدی که فضای سبز برایش تعبیه شده، فضای عبادی‌اش به شکل زیبایی مزین شده، تزئینات داخلی مسجد، مفروش بودن مسجد، و اینکه هنگام ورود کفش را از پا می‌کنیم همه برای آن‌ها جذاب است.
بعضی از کارگردان‌های نامدار صدا و سیما، خروجی مسجد هستند
مدیر ستاد هماهنگی کانون های مساجد خراسان جنوبی گفت: امروز اگر در حوزه تمدنی، جمهوری اسلامی بخواهد حرفی داشته باشد، بهترین گزینه‌اش مسجد است. سراغ چیز دیگری نباید برویم! هرچند دولت‌های مختلف آمدند و شعارهای مختلفی در حوزه مسجد دادند ولی به هیچ کدام عمل نکردند، یا حداقل درصد موفقیتشان از ۳۰ درصد عبور نکرده است؛ چون، حوزه فرهنگ را از مسجد گرفتیم؛ یعنی گفتیم تئاتر را باید بیرون از مسجد اجرا کنیم. چون امکان دارد که به برخی مقدسات آسیب بزند! در صورتی که قبل و بعد از انقلاب خیلی از کارگردان‌هایی که امروز داریم و بسیار نامدار هستند، بچه‌هایی هستند که در مسجد کار کرده‌اند.
وی افزود: مرحوم رسول ملاقلی، ابراهیم حاتمی‌کیا، مسعود ده‌نمکی و... همه خروجی دوره تئاتر شبستان مسجد هستند.
به گفته وی؛ همچنین زیبایی سازی معماری را کم کرده‌ایم. الان در شهر بیرجند مسجدی با ساختار معماری نداریم. (جز چند مسجد محدود) اما زیباترین سازه‌ها در دنیا و در جهان اسلام مربوط به مساجد است. حرم مطهر علی بن موسی الرضا(ع) و حرم سیدالشهدا(ع) و... سازه‌های زیبا دارند و فضای آنجا انرژی مثبتی منتقل می‌کند.
مسجد، توریسم سلامت روانی دارد
به گفته مدیر ستاد هماهنگی کانون های مساجد خراسان جنوبی خانمی از مستشرقین، (شخصی که در حوزه تاریخ مطرح شده به ویژه در حوزه تاریخ اسلام) گفته بود: جاذبه‌ای که مساجد جهان اسلام دارد، علاوه بر بحث گردشگری، بحث توریسم سلامت روانی است. او هر مسجدی را نمی‌گوید! مسجد امام را می‌گوید؛ مسجد گوهرشاد را می‌گوید نه هر مسجدی که همانند خانه مسکونی درست شده است؛ لذا بُعد تمدنی، تمدن سازی و گسترش مسجد، امروز در فضای فکری جامعه نیست. غرب به ویژه استعمار انگلیس فهمید که بهترین راه برای مهار جامعه شیعه دو چیز است! اکثریت جاهل واقلیت خائن. اکثریت جاهل و اقلیت خائن دست به دست هم می‌دهند که گرانبهاترین دُرّی که می‌تواند دست جامعه باشد را از او بگیرند.
نظر شما