به گزارش خبرگزاری شبستان از مشهد، سومین آیین بزرگداشت شهادت آیت‌الله سیدحسن مدرس و روز مجلس با عنوان «فقیه کارگزار»، امروز شنبه ۱۰ آذر با حضور آیت‌الله سیداحمد علم‌الهدی نماینده ولی‌فقیه در استان خراسان رضوی، حجت‌الاسلام نصرالله پژمانفر رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی و جمعی از اساتید دانشگاه، طلاب و دانشجویان استان به همت مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد(ع) و با همکاری نهادهای علمی حوزه علمیه خراسان در تالار همایش‌های مدرسه علمیه عالی نواب برگزار شد.
مدرس، بنیانگذار نه شرقی، نه غربی بود
آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی نماینده ولی‌فقیه در استان خراسان رضوی در این مراسم، اظهار کرد: این بحث قابل‌توجهی است که بدانیم تکلیف فقیه در زمان ولایت جائر چیست. مرحوم شیخ مفید در کتاب مقنعه فصل مفصلی را به بحث ولایت جائر اختصاص داده است. مرحوم سیدمرتضی علم‌الهدی نیز در رساله خاص خود با عنوان ولایت جائر به همین موضوع پرداخته است. عمده بحثی هم که موردتوجه قرار گرفته، بررسی تکلیف فقیه در زمان ولایت جائر است یعنی زمانی که حاکمیت وقت در اختیار حاکم غیردینی قرار دارد و مدیر جامعه طاغوت است، فقها چه مسئولیتی در حوزه سیاست دارند.
وی افزود: مهم است بدانیم فقیهی که در چنین بستری قرار می‌گیرد، چه تکلیفی دارد. همین امروز در بسیاری از کشورهای اسلامی به‌جز مملکت خودمان، در عمل حکومت‌های لائیک روی کار هستند و اینجاست که فقها باید بدانند که آیا فقط مسئول تفسیر و تحلیل دین هستند یا تکلیف دارند که برای اقامه حکومت دینی اقدام کنند؟
حاکم جامعه باید فقیه جامع‌الشرایط باشد
امام جمعه مشهد با تأکید بر اینکه نظریه همه فقهای اسلام ناظر بر ضرورت و وجوب دخالت فقهای جامع‌الشرایط در اصلاح وضع حکومت جائر است، خاطرنشان کرد: حاکمیت در دین اسلام به‌عنوان قوی‌ترین ابزار برای اصلاح جامعه محسوب می‌شود و در این شرایط، شرع مقدس تأکید دارد که باید فرد آشنا با دین، اخلاق، فقه و تجهیزات علمی حکومت‌داری زمام امور امت را به دست بگیرد.
وی ادامه داد: خدا رحمت کند مرحوم مدرس را که در دوران طاغوت وارد حکومت شد و در برابر رضاخان قلدری ایستاد که اساساً حرفی از کسی نمی‌شنید و به غایت گردن‌کش و مستبد بود. در چنین شرایطی ایشان وارد عرصه سیاست شد و به صراحت فریاد برآورد که سیاست ما عین دیانت ماست. زیبایی این بیان نیز زمانی دوچندان می‌شود که اصلاً جمهوری اسلامی درکار نیست و مرحوم مدرس در میانه حاکمیت محض و پرخفقان طاغوت چنین منطقی را تبیین می‌کند تا ولایت‌فقیه، چکیده سیره سیاسی او باشد.
سیاست عین دیانت، نقطه زوال سکولاریسم
آیت‌الله علم‌الهدی گفت: سیاست عین دیانت یعنی حاکمیت فقیه، مرز میان این دو را از بین می‌برد و اگر فقیه به تکلیف سیاسی خود عمل نکرد، گویا به تکلیف شرعی خود عمل نکرده است. بر این اساس، این حکم حتی در دوران حاکمیت غیرجائر و ولایت فقیه نیز مصداق پیدا می‌کند یعنی فقها در هر حال تکلیف واجب دارند که در برابر مسائل مختلف جامعه بی‌مسئولیت نمانند و با همان رویه‌ای که مجتهد باید در دوره حاکمیت جائر به سمت تشکیل حکومت اسلامی حرکت کند، در دوران حاکمیت ولایت‌فقیه هم باید در گرایش و تقویت حاکمیت دینی باشد.
وی بیان کرد: اصل و اساس این رویکرد که نماینده مجلس به جای اینکه «ولی» باشد، «وکیل» است و باید خود را پاسخگو به مردم بداند، از مبانی ایدئولوژیک مرحوم مدرس است. ایشان از جمله نخستین سیاستمداران مسلمان و معتقدی بود که در برابر تهاجم روس‌ها به‌عنوان نماد استکبار آن زمان ایستادگی کرد و حتی فراتر از این مسائل، راهبرد «نه شرقی نه غربی» را که بعدها سرلوحه سیاست خارجی جمهوری اسلامی و شعار محوری امام راحل شد، بنیان‌گذاری کرد. به جهت این موارد و بسیاری تصدیقات دیگر تاریخی، به‌جرئت باید بگوییم که مرحوم مدرس یک شخصیت جاودانه در تاریخ این کشور است که بزرگداشت او را به یک تکلیف و ضرورت تبدیل می‌کند.
مدرس، پرچمدار نظریه حکومت اسلامی
حجت الاسلام نصرالله پژمانفر، نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی در سخنانی بر ضرورت بازخوانی اندیشه سیاسی شهید آیت‌الله مدرس تأکید کرد و گفت: شهید مدرس علاوه بر اینکه در دیدگاه‌ها و عقاید خود در حوزه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی داشت، پیشرو در طرح نظریه تشکیل نظام اسلامی بود که مطالعات و اندیشه او تا حد زیادی به این ضرورت جامه عمل پوشاند. چالش دروغین ضرورت جدایی دین از سیاست، برای نخستین بار توسط شهید مدرس پاسخ داده شد و از این جهت، ایشان را میتوان سرآمد اندیشمندانی دانست که میان سیاست و دیانت پیوند برقرار کردند.
وی افزود: در اندیشه آیت‌الله مدرس بر این نکته تأکید شده که سیاستمدار در وهله اول نباید مقابله با دین داشته باشد و پس از آن، گام به گام تا تطبیق کامل سیاست بر دیانت به پیش می‌رود. این یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است که امروزه نیز باید اجرا شود. شما ببینید امروزه یکی از گرفتاری‌های مبنایی ما همین شبکه نابسامان پولی و بانکی است که با وجود شکل‌گیری طرح جایگزین، همچنان مقاومت‌های گسترده برای اجرای آن وجود دارد.
حجت‌الاسلام پژمانفر اظهار کرد: وقتی ما می‌گوییم نجات بشر در اسلام است، یعنی باید برای مسائل و مشکلات روز جوامع راهکارهای منطقی و مبتنی بر شریعت ارائه کنیم. طریقت شهید مدرس این بود و کار حوزه‌های ما این است. این یک حقیقت است که امروز در هیچ جای عالم به‌جز ممالک مستکبران، جریان تقابل با اسلام وجود ندارد و همه کشورها از راهکاری که کارگشا باشد، استقبال می‌کنند. یک نمونه همین موضوع مقاومت که امروز بر همه ملت‌های عالم مسجل‌شده که تنها راه زمین‌زدن استکبار، مقاومت است. این الگویی برای کارآمدی راهکارهای دینی است که باید به همه زمینه‌ها بسط پیدا کند.
نماد یک فقیه سیاستمدار
حجت‌الاسلام سیدحسن وحدتی شبیری استاد حوزه و دانشگاه و دبیر اجرایی برگزاری این رویداد نیز با اشاره به زندگینامه شهید آیت‌الله مدرس گفت: مرحوم مدرس ۱۳ سال در زادگاه خود مشغول به تحصیل علوم حوزوی بود تا اینکه پس از آن به عتبات مشرف شد و درس خارج را از محضر اساتید صاحب‌نام حوزه علمیه نجف فراگرفت. پس از این به اصفهان بازگشت و به امور اجتماعی مشغول شد تا زمانی که حوزه نامه رسمی برای پذیرش حکم فقاهت ایشان را صادر کرد و ایشان برای نمایندگی مردم در مجلس شورای ملی اعلام‌آمادگی کرد.
وی با تأکید بر اینکه شهید مدرس، نماد یک فقیه سیاستمدار در تاریخ معاصر است، بیان کرد: از دوره سوم تا پایان دوره ششم، مرحوم آیت‌الله مدرس منتخب ارشد مردم تهران در انتخابات مجلس شورای اسلامی بود. هم مجلس را حضور داشت و هم در مدرسه مروی تهران تدریس می‌کرد. دیری نگذشت که ایشان به‌عنوان تولیت مدرسه سپهسالار تهران منصوب شد و در دوران مدیریت خود تحولی شاخص در این مدرسه ایجاد کرد. شهید مدرس در دوران حیات بابرکت خود طوری زندگی کرد که امروزه به‌جرئت میتوان گفت که او دین خود را به اسلام و نهضت ادا کرد.
نظر شما