وقتی زنان مسلمان در غرب غیرممکن را ممکن می‌کنند

خبرگزاری شبستان، گروه بین‌الملل: روز زن در ایران روز ولادت حضرت فاطمه زهرا (س) در ۲۰ جمادی الثانی است، اما به علت قمری بودن تاریخ تولد ایشان، روز زن یا روز مادر در تاریخ هجری شمسی ثابت نیست.

امسال روز زن در ایران روز یکشنبه دوم دی ماه ۱۴۰۳ شمسی، مصادف با ۲۲ دسامبر ۲۰۲۴ میلادی است. بسیاری از مردم به ویژه در کشورهای غربی به دلیل تبلغیات منفی که علیه اسلام و مسلمانان وجود دارد، اسلام را با زن‌ستیزی و ظلم و ستم علیه زنان یکی می‌دانند، به ویژه زمانی که موضوعاتی مانند «زنان در اسلام» یا «زنان مسلمان» مطرح می‌شود.

در واقع، اکثر این افراد از درک این واقعیت که اسلام زنان را با حقوق بسیار مترقی، به ویژه برای زمان خود توانمند کرده است، ناتوان هستند.

توجه به این نکته ضروری است که زنان مسلمان از حقوق خاصی برخوردار بوده‌اند که زنان غربی تا اوایل قرن نوزدهم قادر به دستیابی به آنها نبوده‌اند. به عنوان مثال تا سال ۱۸۸۲، هر ملکی که یک زن در انگلستان در اختیار داشت، در هنگام ازدواج به طور خودکار به همسرش داده می‌شد، اما زنان مسلمان همواره بر دارایی‌های خود مسلط بوده‌اند.

همچنین کتاب آسمانی قرآن تساوی زن و مرد در نزد خداوند را نیز به صراحت بیان کرده است. به عنوان مثال، قرآن به طور خاص از زنده به گور کردن دختران که پیش از اسلام در میان مشرکان عرب رایج بود، نهی کرده است.

همچنین در اسلام به صراحت تاکید شده است که زنان به اندازه مردان حق یادگیری و مشارکت در امور اجتماعی و سیاسی را دارند. در مجموع، تصورات نادرست زیادی در مورد زنان در اسلام وجود دارد که بیشتر به دلیل عدم درک اسلام و تلفیق فرهنگ و مذهب بدون تمایز روشن بین این دو است.

در بسیاری از کشورهای غربی اینطور القا شده است که زنان مسلمان قربانی محدودیت‌هایی هستند که اسلام برای آنها تعیین کرده است و حق آزادی ندارند، اما نکته مهم اینجاست که تا زمانی که ریشه‌های اصیل اسلام و آیات قرآن رعایت شود، شکی نیست که زنان مسلمان از آزادی‌ها و حقوقی که اسلام در اختیارشان قرار داده است، برخوردار خواهند بود.

به طور کلی اسلام برای زنان جایگاهی خاص با حقوق و تکالیف ویژه قائل است. قرآن در زمینه‌های ازدواج، طلاق و ارث زنان را مورد حمایت‌های قانوینی قرار داده است که به‌عنوان بهبود قوی وضعیت زنان نسبت به وضعیت آنها در جامعه پیش از اسلام در نظر گرفته می‌شود.

جایگاه زن در اسلام موضوع بسیار مهمی است که در عصر حاضر مطرح است و دلیل اصلی آن تصور غلط در غرب در این زمینه است که اسلام زنان را تحت سلطه خود درآورده است، اما بررسی  منابع اولیه اسلام همراه با تحلیل موقعیت زن در جوامعی که اسلام در آن اجرا شده است در واقع ثابت می‌کند که اسلام برای زنان نعمت ویژه‌ای است.

حقوق و وظایف زنان با مردان برابر است اما لزوما یکسان نیستند. این تفاوت قابل درک است زیرا مردان و زنان از نظر ساختار فیزیولوژیکی و روانی متفاوت هستند. با در نظر گرفتن این تمایز، جایی برای این تصور وجود ندارد که زنان در اسلام پایین‌تر از مردان قرار داده شده‌اند.

جنبه اجتماعی

زنان به اندازه مردان حق تحصیل و یادگیری دارند. تقریبا چهارده قرن پیش، حضرت محمد (ص) اعلام کرد که حصول علم بر هر مسلمان اعم از زن و مرد واجب است. این اعلامیه بسیار روشن بود و تا حد زیادی توسط مسلمانان در طول تاریخ اجرا شد.

اسلام جایگاه زن را در جامعه ارتقاء بخشید و با آنها برابر با مردان رفتار کرد و در برخی موارد جایگاه زنان را به عنوان یک مادر به وضوح بر مردان برتری داد.

وقتی مردی از حضرت محمد (ص) پرسید: چه کسی سزاوارتر است که من با او بهترین همراهی را داشته باشم؟ پیامبر فرمود: مادرت. مرد پرسید: بعدی کیست؟ پیامبر فرمود: مادرت. مرد دوباره پرسید: بعدی کیست؟ پیامبر تکرار کرد: مادرت. مرد برای چهارمین بار پرسید: بعدی کیست؟ پیامبر فرمود: پدرت.

در فرصتی دیگر، هنگامی که مردی نزد پیامبر آمد و ابراز تمایل کرد که به یک غزوه نظامی بپیوندد، پیامبر از او پرسید که آیا مادر داری؟ هنگامی که او پاسخ مثبت داد، پیامبر به او توصیه کرد که نزد مادرت بمان که بهشت ‌در زیر پای اوست.

زنان و حجاب

یکی از رایج ترین سؤالات که امروزه مطرح می‌شود این است که چرا زنان مسلمان سر خود را می پوشانند؟ پاسخ بسیار ساده است؛ زنان مسلمان حجاب را رعایت می کنند زیرا خداوند به آنها دستور داده است که این کار را انجام دهند: «ای پیامبر، به همسران و دخترانت و زنان مؤمن بگو که هنگامی که بیرون می‌روند یا در میان مردان هستندجامه‌های بیرونی خود را به دور خود بپوشانند. این بهتر است تا شناخته شوند و آزرده نشوند.

پوشش و حجاب عفیف، احتیاط برای جلوگیری از تخلفات اجتماعی است و آیات بعدی قرآن تاکید می کند که این امر فقط به زنان محدود نمی‌شود.

اما نکته بسیار که در اینجا وجود دارد این است که بسیاری از زنان مسلمان به دلیل همین حجاب در بسیاری از کشورهایی که ادعای آزادی زنان را دارند از تبعیض در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، مذهبی و غیره رنج می برند.

 گزارش های متعدد منتشر شده از سوی عفو بین الملل و سازمان همکاری اسلامی نشان می دهد که مسلمانان قربانیان دیرینه تعصب در غرب هستند.

امروزه شیوع اسلام هراسی در جوامع غربی یک نگرانی فزاینده در سطح جهانی است و زنان مسلمان به دلیل لایه‌های متعدد تبعیض که ریشه در دلایل مذهبی، برابری جنسیتی و مهاجرت دارد با چالش های بسیار بزرگی مواجه هستند.

زنان مسلمان افتخار آفرین

 با این وجود در همین شرایط سخت، در سایه تبعیض ها و به ویژه تبلیغات منفی در رسانه های غربی، بسیاری از زنان مسلمان در سراسر جهان افتخارآفرین شده اند.

 رسانه‌ها یکی از قوی‌ترین عوامل تعیین‌کننده و تاثیرگذار بر افکار عمومی جهانی هستند که درک و باورهای مردمی را پیرامون موضوعات فرهنگی-اجتماعی مانند نگرش نسبت به زنان مسلمان شکل می‌دهند.

 چندین مطالعه آکادمیک نشان داده اند که رسانه های معروف غربی به شدت دیدگاه هژمونیک نسبت به زنان مسلمان را تداوم می بخشند.

 رسانه‌های غربی غالبا زنان مسلمان را انسان هایی منفعل به تصویر می کشند و حجاب آنها را ریشه در فرهنگ مردسالارانه اسلام می‌دانند که در طول قرن‌ها هدفش محروم کردن زنان از حقوق اولیه انسانی‌شان  بوده است. در این رسانه ها زنان مسلمان افرادی مظلوم و مطیع به تصویر کشیده می شوند که نیاز به «روشنگری» و «نجات» دارند!

اما موفقیت هایی که زنان در عرصه های مختلف یاسی، اجتماعی، ورزشی، علمی و غیره در غرب به دست آورده اند، نشان دهنده پوچ بودن همه این تبلیغات منفی است.

 در اینجا به معرفی زنان مسلمانی می پردازیم که با به نمایش گذاشتن توانایی های خود موفق شده اند چهره واقعی زن در اسلام را نشان دهند و با حفظ ارزش های دینی خود به جایگاه های بالا در زمینه های مختلف دست پیدا کنند.

ابتهاج محمد:

ابتهاج در سال ۲۰۱۶ به عنوان اولین بانوی ورزشکار مسلمان آمریکایی با رعایت حجاب در مسابقات المپیک ریو شرکت کرد و تاریخ ساز شد. او موفق شد مدال برنز را در این رقابت ها از آن خود کند.

ابتهاج محمد که مدیر یک خانه مد برای ارائه لباس های ویژه زنانه است در سال های اخیر در برنامه هایی برای تقویت زنان و دختران در زمینه های ورزشی مشارکت کرده است.

او شمشیربازی را در ۱۳ سالگی آغاز کرد. والدین او دنبال ورزشی بودند که بتواند در در حالی که کاملا پوشیده است و حجاب دارد در آن شرکت کند.

ابتهاج پس از کسب مدال در مسابقات المپیک ریو گفت: بسیاری از مردم معتقد نیستند که زنان مسلمان هم می توانند نقش آفرین و موثر باشند اما من می خواهم هنجارهای فرهنگی را بشکنم.

وی افزود:من نماینده جامعه خود هستم و احساس می کنم این مهم تر از خود من است. من خدا را شکر می گویم که فرصت این تجربه را به من داد.

ایلهان عمر :

ایلهان عمر (زاده ۴ اکتبر ۱۹۸۲) یک سیاستمدار آمریکایی است که به دلیل توانایی های بسیار بالایی که از خود نشان داد از سال ۲۰۱۹ به عنوان اولین زن مسلمان و محجبه وارد کنگره شد.

عمر قبل از ورودش به کنگره آمریکا از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ در مجلس نمایندگان مینه سوتا به عنوان نماینده بخشی از مینیاپولیس خدمت می کرد.

او از منتقدان پروپاقرص رژیم صهیونیستی و از حامیان سرسخت جنبش تحریم اسرائیل در کنگره بود و در نهایت به دلیل همین موضع گیری های سرسختانه اش از کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا که جمهوریخواهان در آن اکثریت را در اختیار دارند، اخراج شد.

اولین بانوی مسلمان در کنگره آمریکا قبل از اخراج از کمیته روابط خارجی گفت که جمهوری خواهان نمی خواهند مسلمانان در کنگره حضور داشته باشند و به همین دلیل اقدام به سنگ اندازی در راه آنها می کنند.

عمر تاکید کرد که برخی جمهوری خواهان مانند با حضور یک زن مسلمان در کنگره که بتواند صدای دیگر مسلمانان باشد، موافق نیستند.

خدیجه محمد یوسف:

دکتر خدیجه محمد یوسف، میکروبیولوژیست مشهور بین المللی و تنها بانوی مسلمان محجبه است که به عنوان دومین دانشمد آسیاسی در سال ۲۰۵۵ میلادی جایزه «کارلوس فینلی» یونسکو را برای کار برجسته خود در این زمینه دریافت کرد.

او اعتقاد راسخی به استفاده از قدرت علم برای بهبود بشریت دارد: برخی از کارهای او شامل کمک به کشاورزان آفریقایی با استفاده از علم های رایج و تحقیق در مورد مبارزه با سلول های سرطانی بوده است.

زینه علی :

وقتی حمله تروریستی به مساجد کریستچرچ در سال ۲۰۱۹ میلادی انجام شد، «زینه علی» تصمیم گرفت به عنان اولین زن محجبه برای کمک به جامعه اسلامی این کشور به پلیس ملحق شود و پلیس به دلیل توانایی های زینه فورا با ورود او به این نهاد موافقت کرد.

زینه اولین نفر در نیوزیلند است که از حجاب به عنوان بخشی از لباس فرم خود هنگام انجام وظیفه به عنوان پلیس استفاده می کند.

این زن مسلمان ۳۰ ساله  حتی با پلیس همکاری کرد تا لباسی را طراحی کند که هم برای نقش جدید او کاربرد داشته باشد و هم دینش را مد نظر قرار دهد.

 اسماء مالک :

مالک اولین زن مسلمان محجبه است که موفق شد به شورای شهر تورنتو راه پیدا کند تا طرح هایش برای خدمت به همه اعضای جامعه در زمینه های مختلف را از این طریق اجرایی کند.

اسماء مالک اولین بار زمانی که به عنوان سرپرست هیئت مدارس ناحیه تورنتو برای بخش «ترینیتی-اسپادینا» انتخاب شد، تاریخ ساز شد و اولین زن مسلمان با حجاب بود که به مناصب دولتی در کانادا دست پیدا کرد.

اسماء پس از ورود خود به شورای شهر گفت که هدف او خدمت به همه اعضای جامعه در تورنتو است و برای رسیدن به این هدف همه توان خود را به کار خواهد گرفت.

زینب جوگی:

جوگی اولین بانوی مسلمان و محجبه بریتانیایی است که موفق به فتح قله اورست شد.

«زینب جوگی» که به اختصار با نام «زی» شناخته می شود یک مربی مسلمان دفاع شخصی از «بلکبرن» انگلیس  است که با وجود آسیب دیدگی مچ پا موفق به فتح قله اورست شد.

زی در حال حاضر اولین زن مسلمان بریتانیایی است که در سپتامبر ۲۰۲۱ رکورد جهانی گینس را برای تکمیل یک مسیر با مانع در بالای کوه کلیمانجارو به ثبت رسانده است.

 او به عنوان تنها مربی زن دفاع شخصی در شمال غربی انگلیس  گفت که قصد دارد از طریق موسسه خیریه ای به نام آکادمی دفاعی Z به زنان حفاظت شخصی را آموزش دهد.

 ماریا ادریسی:

ماریا در سال ۲۰۱۵ میلادی به دلیل تبدیل شدن به اولین مدل محجبه جهان برای برند لباس سوئدی «اچ اند ام» تیتر خبرها در سرتاسر جهان شد.

او امیدوار است که به نمایندگی از زنان مسلمان، همه زنان در سراسر جهان را تشویق به پوشیدن لباس های پوشیده و زیبا کند.

ماریا در این باره می گوید: آنچه برای من اهمیت دارد فراتر از مد و زیبایی است و آن مفهوم فراگیری و تنوع است.

زینب بلیامین:

زینب اولین دانشجوی مسلمان و محجبه نیجریه ای است که موفقت بزرگی را در زمینه علمی برای تبدیل ضایعات آب های کیسه ای  به  سوخت های هیبریدی به دست آورد.

بلیامین که دانشجوی سال آخر مهندسی شیمی دانشگاه فدرال «دوتسه» نیجریه است، می گوید که تلاش زیادی را برای تبدیل ضایعات آب کیسه ای به نفت سفید و گازوئیل انجام داده است.

از سوختی که این دانشجوی مسلمان تولید کرده است، می توان برای تامین برق یک ژنراتور برای تولید برق، روشن کردن لامپ و روشن کردن یک ماشین پمپاژ با موفقیت استفاده کرد.

مسئولان دانشگاه «دوتسه» نیجریه پروژه «زینب بلیامین» را مورد تحسین قرار داده و آن را یکی از مهم‌ترین ابتکارات دانشجویی توصیف کرده اند.

 به گفته آنها پروژه این دانشجوی مسلمان یکی از بزرگ ترین و با ارزش ترین پروژه های این دانشگاه بوده است و ابراز امیدواری کردند که تلاش های زینب الگویی برای دیگر دانشجویان باشد.

رافعه ارشد:

رافعه ارشد، اولین قاضی زن محجبه در بریتانیا و جهان غرب است. او پس از دستیابی به این سمت ابراز امیدواری کرد که بتواند الهام بخش زنان جوان مسلمان باشد.

او در این باره گفت: ورود به دستگاه قضایی و کار کردن به عنوان یک قاضی مسئله مهمی برای همه زنان و نه فقط زنان مسلمان است اما اهمیت آن برای زنان مسلمان به مراتب بیشتر است زیرا انتقال دهنده این پیام است که با داشتن حجاب هم می توان کارهای بزرگ انجام داد.

خانم ارشد قبل از اینکه به عنوان اولین بانوی مسلمان بریتانیایی وارد کار قضاوت شود در زمینه حقوق خصوصی در رابطه با کودکان، ازدواج اجباری و سایر موارد مربوط به قوانین اسلامی مشغول به کار بوده است.