خبرگزاری شبستان- خراسان‌جنوبی؛ زهرا مهرور- در تاریخ فرهنگ و هنر ایران، مداحی به‌عنوان یکی از ابزارهای مهم در انتقال مفاهیم دینی، مذهبی و اجتماعی همواره جایگاه ویژه‌ای داشته است و امسال مهم‌ترین فرمایش رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با ذاکران اهل‌بیت (علیهم‌السلام) که همزمان با سالروز میلاد باسعادت حضرت صدیقه طاهره (سلام‌الله‌علیها) انجام شد، تاکید چندباره بر موضوع انجام رسالت بزرگ «جهاد تبیین» توسط مداحان بود و با توجه به اینکه امروز شبهه‌افکنی یکی از کارهای اساسی دشمن است مداحی را یک رسانه تمام عیار و ابزار مهم تبیین برای این منظور دانستند.
ایشان تقریبا هر سال در دیدار با مداحان بر ضرورت جهاد تبیین تاکید می‌ورزند اما این‌بار قدری مصداقی‌تر در این زمینه سخن گفتند و اشاره داشتند که بیان مسائل روز ازجمله مصادیق جهاد تبیین است. معظم‌له حتی درباره مداحی‌هایی که همزمان با سالروز ولادت بانوی دوعالم در بیت رهبری انجام شد و گریزهایی به مسائل منطقه‌ای، مبارزه با اسرائیل، لزوم صیانت از حرمین شریفین دمشق، دفاع از مظلومین فلسطین، لبنان، یمن و سوریه داشت هم سخن گفتند و در جمله‌ای معترضه بیان کردند که مداحی‌های امروز، واجد وجه تبیینی بود. سپس مصادیق را برشمردند و اشاره داشتند اینکه شما می‌گویید ما پرچم اسلام را بر بلندی‌های جولان می‌افرازیم و از حرم حضرت زینب (سلام‌الله علیها) دفاع می‌کنیم، همان تبیین‌هایی است که باید صورت پذیرد.
بنابراین آنچه که از جنس ماموریت و امر ایشان به ذاکران اهل‌بیت (علیهم‌السلام) استنباط می‌شود، مشتمل بر جهاد تبیین و دیگری ذکر مصادیق جهاد تبیین که همان تبیین مسائل روز و مسائل سیاسی منطقه‌ای بود اما لازمه مبین بودن، علم و دانش است. اگر مداحان می‌خواهند چیزی را تبیین کنند، باید علم آن را داشته باشند.
بر همین اساس برای تحلیل و بررسی بیانات و مطالبات رهبر معظم انقلاب اسلامی از جامعه مداحان و استفاده از فرصت مناسبت‌های رجب و شعبان که همه جشن و شادی است برای تبیین واقعیات کشور، منطقه و مقاومت با «ابوالفضل نوفرستی» یکی از مداحان برجسته استان خراسان جنوبی به گفتگو نشستیم که در ادامه حاصل آن را می‌خوانید:
نوفرستی با بیان اینکه مداحی و مدح اهل بیت(ع) در وهله نخست یک توفیق الهی است، گفت: بعضی‌ها این افتخار نصیبشان می‌شود که به عنوان ذاکر و مداح اهل بیت(ع)، خدمات و وظایفی که برعهده‌شان است انجام می‌دهند و به فرموده امام رضا(ع)، مداح کسی است که هم با زبان خود و خواندن اشعار و عظمت و مصیبت‌های وارده شده بر اهل بیت(ع) ایشان را یاری می‌کند و هم با دست خود؛ در واقع یاور بودن تنها به زبان و مداحی کردن نیست بلکه باید با تمام وجود برای شناساندن اهل بیت(ع) و رسوا کردن دشمنان تلاش کرد و بر این اساس از ویژگی‌های مداح واقعی یاری دادن امام با زبان و دست خود است.
این مداح برجسته بیرجند ادامه داد: این تعریف جامعی از مداحی به عنوان یک هنر، تخصص و وظیفه سنگین است که بر عهده ذاکران اهل بیت(ع) گذاشته شده است. از دعبل خزاعی نقل شده است که خدمت سیّد و مولای خود علی بن موسی الرضا (ع) رسیدم، دیدم اندوهناک و غمگین نشسته و اصحابش گرد اویند، چون مرا دید فرمود: «مرحبا به تو ای دعبل، مرحبا به یاور ما با دست و زبان خود»؛ این سنگ‌تمامی است که حضرت برای مداحی و جایگاه آن بیان فرمودند.
وی با بیان اینکه اگر مداحان امروز بتوانند نقش خود را به زیبایی ایفا کنند در بسیاری از مسائلی که نیاز به جهاد تبیین دارد گام موثری را برداشته‌اند، افزود: بر اساس دیدگاه امامین انقلاب نیز مداح و ذاکر باید فرزند زمان خودش باشد یعنی بتواند از این هنر و تخصص و رسانه که لطف الهی است به نفع مسائل زمانش خودش و قرار گرفتن در طرف درست تاریخ(جبهه حق) استفاده و در این زمینه نقش‌آفرینی کند.
نوفرستی بیان کرد: آنچه داریم از قیام سیدالشهدا(ع) است و بر زنده نگه‌داشتن آن بسیار تأکید شده اما در ادامه حرکتی که حضرت امام حسین(ع) آغاز کردند باید مداحان به مسائل زمان خود بپردازند و نسبت به فضای ایجاد شده علیه دین و ارزش‌های جامعه روشنگری داشته باشند و بی‌تفاوت نباشند.
این مداح بیرجند با اعتقاد به اینکه مداحان و سخنرانان که نقش تبیینی را برعهده دارند مانند دوبال یک پرنده هستند که باید هماهنگ حرکت کنند، تصریح کرد: البته شرایطی که اکنون در آن هستیم شاید با چندسال قبل یا آینده متفاوت باشد اما باید در ادامه حرکت سیدالشهدا (ع)، ما هم بتوانیم همان پرچم را به دست بگیریم و در حوزه جهاد تببین نقش‌آفرینی کنیم.
وی با اشاره به رسانه بودن مداح، عنوان کرد: در دوران دفاع مقدس، حاج صادق آهنگران یکی از مداحانی بود که نقش بسیاری مهمی برعهده داشت و به عنوان یک رسانه و فرمانده قوی در حوزه جنگ نرم توانست به گونه‌ای ظاهر شود که دشمن تمام هم‌وغمش را گذاشت تا این رسانه را خاموش کند.
نوفرستی ادامه داد: در دوران دفاع مقدس سبک مداحی‌های ایشان جنبه حماسی و تهییجی داشت اما بعد از دفاع مقدس تبدیل به سبکی با جنبه تبیینی شد یعنی در هر زمانی باید استفاده درستی از مداحی به عنوان یک رسانه داشت.
وی با اشاره به اینکه مداح زمانی می‌تواند جریان‌ساز شود که مردم با ظاهر، گفتار، دانش علمی، روضه‌خوانی و تمام زندگی و شئون رفتاری او به یاد اهل بیت عصمت و طهارت(ع) بیفتند، گفت: البته این کار بسیار سختی است و باید تمام جوانب آن را درنظر گرفت و کتاب «ستودگان و ستایشگران» مشتمل بر مجموعه سخنان مقام معظم رهبری است که در آن رسالت‌های مداحان و اصول مداحی اهل‌بیت(ع) و نکاتی درباره اشعار و مدایح و ... تشریح شده است که باید مداحان چندین مرتبه مطالعه کنند.
نوفرستی با تأکید مجدد بر اینکه مداح باید فرزند زمان خودش باشد، تصریح کرد: حتماً باید مداحی و انتخاب اشعار ذاکران برای دهه محرم قبل و بعد از حمله رژیم صهیونیستی به غزه و لبنان تفاوت کند لذا مداح در این حوزه هم می‌تواند یک رسانه تبیینی برای جبهه مقاومت باشد.
وی ادامه داد: مداحی‌ها باید موجب زنده نگه‌داشتن یاد امام حسین(ع) و یکپارچه کردن دل‌های مومنین برای شکل‌گیری امت واحده، قدرت یافتن مظلوم و ذلیل شدن و نابودی ظالم و حفظ جامعه و پیشرفت ملت شود و همچنین رشد فکری و رسیدن مستمع به اوج قله افکار و معارف اسلامی را به دنبال داشته باشد.
این مداح برجسته با اشاره اینکه شهید حججی‌ها محصول هیات دانست و افزود: باید خروجی هیات و مداحی‌ها پرورش و تربیت شخصیت‌هایی همچون شهدا و چهره‌های الگو برای جامعه باشد.
وی عنوان کرد: باید مداحان از فرصت جشن‌های ماه رجب و شعبان برای تبیین واقعیات کشور، منطقه، مقاومت استفاده کنند همانگونه که امام محمدباقر(ع) از حداقل فرصت‌ها برای تبیین جایگاه سیدالشهدا(ع) استفاده می‌کرد و با وصیت خود مبنی بر ۱۰ سال عزاداری در منی بعد از شهادتش، در حقیقت مبارزه سیاسی علیه رهبران ستمگر را ادامه داد.
نوفرستی در ادامه خاطرنشان کرد: بر اساس روایات اگر فردی روزی ۵۰ مرتبه سوره «قل هو الله» را بخواند روز قیامت در صحرای محشر می‌گویند این فرد «مادح الله» است یعنی فردی که مدح خدا کرده و اهل بهشت است و باید به بهشت برود.
وی با اشاره به اینکه لزوم برقراری تعادل برگزاری جشن‌های مذهبی در فرهنگسراها و مجالس روضه در حسینیه‌ها، تصریح کرد: باید اشک و گریه و خنده را در کنار هم داشته باشیم و در روایتی از معصومین(ع) آمده است: «شیعیان ما در شادی ما شادند و در اندوه ما محزون‌اند.»
این مداح برجسته عنوان کرد: در برخی جوامع از جمله استان خراسان جنوبی برگزاری جشن برای اهل بیت(ع) نسبت به مجالس عزاداری، کمرنگ‌تر مشاهده می‌شود در حالیکه یکی از راه‌های انتقال محتوا به جوانان از طریق مجالس جشن و میلاد ائمه اطهار(ع) است که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد تا اینگونه تلقی نشود که فقط برای گریاندن مردم برنامه داریم.
نوفرستی افزود: اکنون برای خنده حلال در جامعه کم‌کاری شده است و در این زمینه همه مقصر هستند و این یک آسیب محسوب می‌شود که حتماً باید مرتفع شود و شعبان ماه معظمی است که در آن هیچ روزی سالروز شهادت ائمه اطهار(ع) نیست و می‌توان از این فرصت برای رواج خنده حلال بهره ببریم.
وی بر ارتباط شاعران با ستایشگران تأکید کرد و گفت: این ارتباط در استان خراسان جنوبی برقرار نیست که بتوانند با تلفیق هنر شعر و مداحی در خصوص مسائل روز تولید محتوا کنند.
مداح بیرجندی با بیان لزوم تبیین جایگاه امام و امت توسط همگان به ویژه سخنرانان و مداحان، تصریح کرد: اگر این جایگاه به درستی در جامعه تبیین شود، آن وقت هر کسی تکلیف خودش را می‌داند چون نیاز به یک جامعه مهدوی در سطح دنیا داریم و ما هنوز موفق نشدیم امیرالمومنین(ع) را به دنیا بشناسانیم البته الحمدالله امام حسین (ع) و معرفت حسینی به برکت حرکت عظیم مردمی اربعین بین‌المللی جهانی شده و فرصت بسیار خوبی است که همان مدل اربعین را در ایام و مناسبت‌های مختلف برای اجتماع همه هیات مذهبی اجرا کنیم که منتهی این نیاز به وحدت دل‌ها و تلاش همگانی دارد.
نوفرستی با انتقاد از آسیب پراکندگی در هیات مذهبی استان، پیشنهاد داد: همانطور که در مناسبت‌های ملی هچون ۲۲ بهمن در کنار هم قرار می‌گیریم لازم است در مناسبت‌های مذهبی نیز همه در کنار هم باشیم تا اجتماع بزرگی تحت عنوان امت واحده شکل بگیرد.
وی با تأکید بر اینکه تجمیع و اجتماعی بزرگ هیات مذهبی نیاز به کار فرهنگی و دسته‌جمعی دارد، افزود: هیات مذهبی و متولیان آن و هم دستگاه‌های اجرایی که نقش‌آفرین هستند در این جهت وظیفه دارند تا برای شکل‌گیری این اتحاد همانگونه که مردم استان در صحنه‌ها مختلف نظام و انقلاب گوی سبقیت را ربوده‌اند، تلاش کنند تا به جایگاه مطلوب در این زمینه هم برسیم.
این مداح برجسته در ادامه عنوان کرد: باید برگزاری جلسات هم‌اندیشی بین متولیان هیات‌های مذهبی و هیات‌های اندیشه‌ورز مداحان و موثرین در این عرصه(دستگاه اجرایی مختلف) تقویت شود تا برای رفع آسیب‌ها در این زمینه به راهکار عملیاتی برسند تا شاهد اجتماع عظیم و یکپارچه هیات مذهبی در مناسبت‌های مختلف باشیم.
نوفرستی در خصوص مداحی آگاهی‌بخش گفت: باید مداحان نسبت به مسائل پیرامون خودش در سطح ملی و بین‌المللی آگاهی داشته باشد و دشمن‌شناس باشد چون اگر دشمن را به خوبی نشناسد نمی‌تواند جوان را مسلح کند تا برابر آنان بایستد. ضمن اینکه مداحان باید به مباحث امیدآفرینی، پیروی از ولایت و روشنگری برای نسل جوان هم بپردازند.
وی با اشاره به جنگ ترکیبی دشمن علیه نظام اسلامی، بیان کرد: در این راستا باید مداحان در عرصه جهاد تبیین هم دشمن و اهدافش را معرفی کنند و هم اقدامات جبهه حق و شهدایی که در این راه جان خود را فدا کردند را بازگو کنند.
نظر شما