به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، سینمای پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۵۷ سینمای درخشانی به لحاظ مضمون و محتواست و توانسته با هنرنمایی هنرمندان بی بدیل خود به بازنمایی تأثیرات انقلاب بر زندگی فردی و اجتماعی مردم، بحران‌ها و تغییرات سیاسی و فرهنگی، جنگ تحمیلی و موضوعات مرتبط با انقلاب بپردازد، در این دوران آثاری ساخته شده اند که هر کدام در اذهان عمومی ایرانیان ماندگار شده اند.
همزمان با ۲۲بهمن سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی مروری بر سینمای ایران در چهار دهه گذشته داریم، سینمای ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۵۷ دگرگونی‌های زیادی را تجربه کرد و بسیاری از فیلم‌ها به‌ویژه در دهه‌های اول پس از انقلاب، تحت تأثیر این رویداد بزرگ تاریخی قرار گرفتند. فیلم‌های سینمای ایران در این دوره به بازنمایی تأثیرات انقلاب اسلامی بر زندگی فردی و اجتماعی مردم، بحران‌ها و تغییرات سیاسی و فرهنگی، جنگ تحمیلی و موضوعات مرتبط با انقلاب پرداخته‌اند.
در این گزارش به برخی از فیلم‌های مطرح و تأثیرگذار سینمای ایران پس از انقلاب اسلامی که متاثر از این واقعه تاریخی هستند می پردازیم.
فیلم"خونبارش"به کارگردانی امیر قویدل نخستین فیلم پس از پیروزی انقلاب اسلامی است که درسال ۵۹ ساخته شده است، این فیلم با ارجاع به ماجرایی واقعی که در حاشیه ۱۷ شهریور ۵۷ رخ داده است بنا را بر ارائه گزارشی با لحن مستند از روزهای پر تب و تاب انقلاب می‌گذارد و جنبه اسنادی فیلم با استفاده از آدم‌های درگیرماجرا در نقش خودشان، تقویت می‌کند. خونبارش تلاشی است صادقانه که به هدفش که انعکاس رخداد است می‌رسد.
فیلم"زنده باد"به کارگردانی خسرو سینایی نخستین فیلم ایرانی بود که سال ۱۳۵۹ روی پرده سینمارفت؛ فیلمی با داستانی متفاوت و ساختاری نسبتا حرفه‌ای. خسرو سینایی به‌جای آنکه بخواهد در این فیلم سیر مبارزات انقلابی را بازسازی کند، تأثیر ناگهانی گفتمان انقلاب بر یک خانواده از طبقه متوسط را به تصویر می کشد.
فیلم "خانه عنکبوت" به کارگردانی علیرضا داوودنژاد پس از انقلاب ساخته شده است، این فیلم در بحبوحه ماجرای حمله نظامی طبس، ۴ مرد که وابستگی‌هایی به نظام سرنگون‌شده سلطنتی دارند،در ویلایی گرد آمده‌اند و در انتظارند تا کودتا پیروز شود. حمله نظامی طبس شکست می‌خورد و ۴ مرد مستاصل از وضع خود و ترس از گرفتار شدن، دیوانه‌وار به جان هم می‌افتند و یکدیگر را از پا درمی‌آورند.میان انبوه فیلم‌های شعاری که سال‌های اول پیروزی انقلاب ساخته می‌شدند، «خانه عنکبوت» اثری متفاوت و متمایز بود. نخستین نکته تمایز فیلم با دیگر آثاری که به نوعی به انقلاب می‌پرداختند، وجود ایده مرکزی جذاب در فیلمنامه بود. فکر گردهم آوردن افرادی که هر کدام‌یک طبقه اجتماعی با طرز فکر سیاسی را نمایندگی می‌کردند در فضای آن دوره جالب توجه به‌نظر می‌رسید.
فیلم "تشریفات " به کارگردانی مهدی فخیم‌زاده در سال ۱۳۶۴ساخته شده است، فخیم‌زاده در این فیلم ماجرای جوانی مشهور به رضای حسن مطرب که برای دزدی وارد خانه‌ای می‌شود را روایت می کند، در خانه مجاور روحانی‌ای به‌نام توحید با موعظه‌های خود گروهی از اهالی محل را به ضدنظام سلطنتی می‌شوراند.
مأموران ساواک برای دستگیری توحید به محله می‌ریزند و جای توحید، حسن مطرب را دستگیر می‌کنند.حسن مطرب به‌دلیل شباهتش با توحید نقش‌اش را به خوبی ایفا می‌کند. مصاحبه‌ای تلویزیونی هم انجام می‌دهد و به تمکن مالی هم می‌رسد، ولی در ادامه از کرده خود پشیمان می‌شود. حسن مطرب، نقش توحید را برای ساواک بازی می‌کند و پس از سخنرانی علیه رژیم دستگیر و اعدام می‌شود.
فیلم "آژانس شیشه‌ای" به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا، یکی از آثار برجسته‌ای است که به تأثیر انقلاب اسلامی و جنگ ایران و عراق می‌پردازد. داستان فیلم حول محور یک فرد از دوران انقلاب می‌چرخد که بعد از سال‌ها از جبهه برگشته و مشکلات روحی و اجتماعی خود را می‌شناسد. فیلم به‌طور ضمنی به تأثیرات انقلاب بر فرد و جامعه می‌پردازد.
فیلم"بوی پیراهن یوسف" به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا، یکی دیگر از آثار برجسته در دوران پس از انقلاب است، حاتمی کیا در بوی پیراهن یوسف به تحلیل مشکلات اجتماعی و فرهنگی ایران پس از انقلاب پرداخته و نشان‌دهنده گسست‌های روحی و اجتماعی در دوران جدید است. فیلم همچنین به مفاهیم خانواده، عشق و ایثار که تحت تأثیر انقلاب شکل گرفته‌اند، اشاره دارد.
فیلم"درخت گلابی" به کارگردانی داریوش مهرجویی که به‌طور غیرمستقیم تحولات سیاسی و اجتماعی پیش از انقلاب را بررسی می‌کند و نقش انقلاب در تغییرات فرهنگی و اجتماعی ایران را به تصویر می‌کشد.
فیلم"خانه دوست کجاست؟" به کارگردانی عباس کیارستمی، کیارستمی این فیل را در دوران پس از انقلاب ساخته و به دغدغه‌های فردی و اجتماعی در دنیای جدید پس از انقلاب پرداخته است. فیلم بر خلاف دیگر آثار که بیشتر به مشکلات بزرگ‌تری مانند جنگ و سیاست می‌پردازند، به سادگی مسائل اجتماعی در سطح زندگی روزمره می‌پردازد.
فیلم زیر پوست شهر به کارگردانی رخشان بنی‌اعتماد، این فیلم به بررسی تحولات اجتماعی و فرهنگی ایران پس از انقلاب می‌پردازد و به‌ویژه وضعیت زنان در جامعه را نمایش می‌دهد. این فیلم تأثیرات انقلاب بر جایگاه اجتماعی و مسائل زندگی روزمره در دوران پس از انقلاب را به تصویر می‌کشد.
فیلم" سفر به چذابه"به کارگردانی رسول ملاقلی پور، این فیلم یکی از آثار سینمای جنگ است که به تأثیر انقلاب اسلامی و جنگ ایران و عراق می‌پردازد. فیلم داستان تلاش یک گروه از افراد برای کمک به رزمندگان در جبهه‌ها را روایت می‌کند و نمایشی از ایثار و دلاوری در دوران پس از انقلاب است.
فیلم" مردی از جنس بلور" به کارگردانی سعید سهیلی،
این فیلم به‌طور غیرمستقیم به تأثیرات انقلاب اسلامی بر روابط انسانی، آداب و رسوم و هنجارهای اجتماعی می‌پردازد. داستان فیلم در دوره پس از انقلاب و در میانه تغییرات اجتماعی در ایران قرار دارد.
فیلم"درباره‌ی الی" به کارگردانی اصغر فرهادی، این فیلم اگرچه به‌طورمستقیم به انقلاب اسلامی نمی‌پردازد، اما تأثیرات انقلاب بر ساختار اجتماعی و فرهنگی جامعه ایران و تغییراتی که در رفتارها و روابط فردی مردم به وجود آمده را به‌صورت غیرمستقیم نشان می‌دهد.
این فیلم‌ها تنها نمونه‌هایی از آثار تأثیرگذار سینمای ایران در دوران پس از انقلاب اسلامی هستند. بسیاری از این فیلم‌ها به‌طور غیرمستقیم، به روایت‌هایی پرداخته‌اند که انقلاب اسلامی و تغییرات ناشی از آن را نشان می‌دهند و تأثیرات آن را در سطح فردی و اجتماعی به تصویر می‌کشند.
همچنین در سال‌های اخیر، فیلم‌ها و مستندهای متعددی نیز با موضوع ۲۲ بهمن ۵۷ و انقلاب اسلامی ساخته شده است که هرکدام به جنبه‌های مختلف انقلاب، وقایع آن روز و تحولات پس از انقلاب پرداخته‌اند. در ادامه چند فیلم معروف که به این موضوع اختصاص دارند آورده شده است:
فیلم "پرواز در شب"به کارگردانی رسول ملاقلی پور است، این فیلم در ژانر دفاع مقدس است که به تحولات در دوران انقلاب اسلامی و بویژه دفاع مقدس و تأثیرات آن بر مردم می‌پردازد.
مجموعه"فریادهای خاموش" به کارگردانی حمید زرگرنژاد در ایام دهه فجر از سبکه اول سیما پخش شده است، این مجموعه روایتگر اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران در روزهای انقلاب اسلامی و وقایع ۲۲ بهمن است.
مستند"یادگار گمنام" به کارگردانی سعید تاجیک، وقایع تاریخی انقلاب اسلامی ۵۷ و ۲۲ بهمن را روایت می‌کند.
مستند" انقلاب اسلامی" مجموعه‌ای مستند درباره‌ی وقایع تاریخی انقلاب اسلامی ایران که شامل فیلم‌های مستند و گزارشی از وقایع روز ۲۲ بهمن ۵۷ است و جنبه‌های مختلف این تحولات تاریخی را بررسی می‌کند.
نظر شما