تاریخچه شکل گیری زیارت و پیاده روی اربعین/ نقش طریق العلما در حفظ این حرکت عظیم

آیت‌الله عالمی با اشاره به حضور تمام کشورهای مسلمان و حتی اروپایی در پیاده روی اربعین گفت: انسجام ادیان توحیدی از جمله دستاوردهای این مراسم است

خبرگزاری شبستان _ گروه سیاسی _ فرزانه تهجا: مراسم زیارت اربعین یکی از گردهمایی های بزرگ مسلمانان است که هرساله با استقبال بیشتری از سوی علاقمندان اباعبدالله(ع) برگزار می شود این مراسم با استقبال سایر ادیان الهی و  حتی کشورهای اروپایی مواجه شده است و  از ۲۶ کشور دنیا جمعیتی بالغ بر ۲۵ میلیون نفر در این مراسم حضور دارند در همین رابطه گفت‌وگویی با آیت‌الله حسن عالمی، عضو مجلس خبرگان رهبری در مورد مهمترین دستاوردهای راهپیمایی اربعین  به شرح زیر ارایه می شود.

جایگاه زیارت اربعین را توضیح بفرمایید؟

 راهپیمایی اربعین حضور محبین اهل بیت(ع) از پهنه جهان است که ابتدا موجب کسب ثواب و فیض از زیارت امام حسین(ع) است که بسیار سنگین و ارزنده است و یک زیارت مقبول امام حسین(ع) کافی است که انسان را در این دنیا سعادتمند و در آن دنیا اهل بهشت کند.

زیارت امام حسین(ع) امری تعبدی است که خیر و سعادت دنیایی و اخروی انسان به آن بستگی دارد و این امر اولی تر از هر چیزی است و اگر انسان بتواند عبادتی به این بزرگی انجام بدهد که نزد پروردگار عالم مقبول بودن این زیارت معادل خیر و دنیا و آخرت است که اولین ثمر و برکت زیارت اربعین است.

در مورد آیات و روایات در زیارت اربعین امام حسین (ع) و اسناد آن را توضیح بفرمایید؟

درباره زیارت اربعین امام حسین(ع) که مرحوم شیخ طوسی در دو کتاب حدیثی و دعایی نقل کرده است؛ یکی در کتاب نفیس "تهذیب الاحکام" که از تالیفات شیخ طوسی است و یکی از کتب اربعه شیعه است و در نزد شیعه صاحب اعتبار است. همچنین در کتاب "مصباح المتهجد" که مشابه مفاتیح الجنان است که از مرحوم شیخ طوسی گردآوری شده و قبل از مفاتیح الجنان میان مردم رایج بوده است.

در این دو کتاب نفیس سند زیارت اربعین وجود دارد و از جهت سندیت و علمیت این زیارت کاملا معتبر است و کسانی که نسبت به زیارت اربعین بی اطلاعی می کنند، نشان دهنده بی توجهی و بی اطلاعی آنها و یا ممکن است غرض ورزی و یا حسادت به روند فرهنگ تشیع داشته باشند.

در روز اربعین دو گروه برای زیارت امام حسین (ع) آمدند که هر دو گروه نیز پیاده به این سفر مشرف شدند. گروه اول اهل بیت عصمت و طهارت (ع) بودند که بعد از تمام شدن اسارت از شام آزاد شدند که امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) انتخاب کردند که به سمت کربلا حرکت کنند؛ از شام حرکت کردند و روز اربعین به کربلا رسیدند. کاروانی دیگر در قالب دو نفر از مدینه راه افتاد که یکی از آنها جابر بن عبدالله انصاری صحابه محبوب رسول خدا (ص) و عطیه است که جابر بن عبدالله انصاری در عموم جنگ هایی که در زمان پیامبر گرامی اسلام(ص) رخ داده است که قریب به سی و اندی جنگ بوده به جز دو جنگ حضور داشته است.

وقتی جابر بن عبدالله انصاری در مدینه متوجه می شود که امام حسین(ع) به شهادت رسیده است از مدینه توسط یکی از صحابه دیگر که از بزرگان دیگر شیعه بوده است به نام عطیه همراه می شود و از مدینه به سمت کربلا به قصد زیارت راه می افتند که این دو گروه همزمان می رسند که وقتی کاروان اهل بیت(ع) به کربلا می رسند، متوجه صدای کاروان می شوند و متوجه حضور این دو نفر می شوند. نکته قابل توجه این است که جابر بن عبدالله انصاری در سفر اربعین بینایی خود را از دست داده است.

سنت و فرهنگ پیاده روی برای زیارت امام حسین (ع) توضیح بفرمایید؟

سنت پیاده روی برای زیارت امام حسین(ع) علی الدوام در دین شیعه وجود داشته است و هیچ گاه تعطیل نشده مگر زمانی که خلفای اموی و عباسی از این زیارت جلوگیری می کردند اما در این دوره نیز که در تاریخ نقل شده است که برای این زیارت شرط گذاشته بودند که هر کس می خواهد برای زیارت امام حسین عازم شود باید دستش قطع شود که شیعه برای آنکه این زیارت حفظ شود و همچنان باقی باشد، پیاده عازم این سفر می شدند تا جایی که نقل شده است فردی برای زیارت عازم شد و ماموران حکومتی خواستند تا دست او را قطع کنند که دست چپ خود را جلو می آورد و ماموران از او می خواهند دست راست خود را جلو بیاورد که می گوید دست راست من در سفر قبلی قطع شده است. در شرایطی به این سختی این زیارت حفظ شده و زیارت پیاده روی اربعین باقی مانده است.

ابعاد مختلف برگزاری زیارت پیاده روی اربعین را توضیح بفرمایید؟

امروز به وجود آمدن این شرایط در دوره جمهوری اسلامی بعد از زدوده شدن حکومت صدامی وجهه های گوناگونی دارد. آنچه از شرح حال علمای نجف و شیعیان آن سراغ داریم، این است که در زمان صدام با تمام ظلم و قداره ای که صدام داشت، سعی کردیم زیارت پیاده روی امام حسین(ع) از نجف به کربلا را قطع نکنند و در شرح حال آیت الله العظمی شاهرودی که از شاگردان بزرگ میرزای نایینی است نقل می شود در زمانی که نجف بوده است، پنجاه و یک بار برای زیارت امام حسین پیاده از نجف به کربلا آمده است و همچنین علمای دیگر که نسبت به این موضوع اهتمام داشتند.

در فرهنگ شیعه، فرهنگ زیارت مخصوصا فرهنگ زیارت اربعین امام حسین(ع) مورد اهتمام قرار گرفته که زنده بماند و اکنون می بینیم که در عراق دو مسیر برای این پیاده روی مشخص شده است که یکی طریق العلما و یکی مشایه است. طریق العلما مسیر حرکت علما از قدیم الایام است که وقتی می خواستند پیاده عازم شوند، این مسیر را انتخاب می کردند. زیارت اربعین یک سنت ماندگار حفظ شده در فرهنگ تشیع برای امام حسین(ع) است.

آثار و برکات اجتماعی زیارت اربعین را ارزیابی بفرمایید؟

این انسجام با محبت میان تشیع در فرهنگ زیارت اربعین به قوت تقویت می شود و در فاصله نجف به کربلا مملو از خیمه ها و موکب های خدمت رسانی است و در میان مسیر هر چند قدم یک نفر زائران را برای استراحت و پذیرایی دعوت می کند و اطعام خود را بر روی سر گذاشته و در میان جمعیت زائران می نشستند. این خادمان یک ریال برای خدمت خود دریافت نمی کنند و در هیچ کجای عالم این فرهنگ وجود ندارد که برای خدمت خود ریالی دریافت نکنند. این خدمت از قدیم الایام در میان مردم عراق بوده و در زمانی که علما از نجف عازم اربعین می شدند نیز عشایر عرب در مسیر شیر شتر و گوسفندان خود را در اختیار زائران اربعین قرار می دادند.

امروز سنت پیاده روی اربعین تا چه اندازه در میان مسلمانان برگزار می شود؟

اکنون این فرهنگ به قدری گسترده شده است که از هر مسیری به سمت کربلا حرکت کنیم، خادمان خدمتگزار زائران هستند. کجا چنین ملتی را در دنیا سراغ دارید و در کجا چنین فرهنگی در دنیا دیده اید که این گونه گرم پذیرای زائران باشند. در کجای دنیا زائران به این اندازه خالص دیده اید. این امر نشان می دهد که زیارت اربعین فرهنگ بزرگی است که در دنیا راه افتاده و زائران این زیارت تنها ملت ایران نیستند و یا تنها عراقی نیستند و از کشورهای مختلف عالم از جمله کشورهای آمریکای لاتین در این پیاده روی حضور دارند.

از کدام کشورها در این مراسم شرکت می کنند؟

گروه های مختلفی از هندوستان، پاکستان، شیعیان آفریقایی و... در این پیاده روی حضور دارند. از فواید مهم زیارت اربعین امام حسین(ع) این است که این زیارت را جهانی کرده است. وقتی این زیارت جهانی شده و هر ساله برگزار می شود، گستره بیشتری را در بر می گیرد و با جمعیت بیشتری برگزار می شود. از فواید دیگر زیارت اربعین این است که معنای اخوت و برادری اسلامی عملا تحقق می یابد. نتیجه این محبت ها انسجام اسلامی است و نتیجه انسجام اسلامی باج ندادن به دشمنان اسلام و مایوس کردن آنهایی است که می خواهند از تفرق مسلمان استفاده کنند و منافع مسلمانان و یا فرهنگ اسلامی را به غارت ببرند.

در مورد رسانه های غربی و عدم انعکاس همایش اربعین در این رسانه ها توضیح بفرمایید؟

نپرداختن رسانه های غربی به این گردهمایی عظیم و باشکوه این است که آنها هدف شان ایجاد تفرقه میان مسلمانان و غارت منافع مسلمانان است. آنها هدف شان ایجاد جنگ و خصومت و درگیری در میان مسلمانان و کشورهای اسلامی است که بتوانند از این رهگذر به منافع خود برسند.

زیارت اربعین آن قدر اثرگذار است که سبب شده دشمنان کینه های خود را علنی تر کنند. رسانه های غربی می دانند اگر این همایش عظیم را منعکس کنند، افراد بیشتری از اقصی نقاط دنیا از این همایش مطلع می شوند و خود را به این جریان عظیم و باشکوه می رسانند.

نتیجه انعکاس پیاده روی اربعین را توضیح بفرمایید؟

در نهایت استمرار پیاده روی اربعین به وحدت و انسجام میان اهل توحید و نه تنها مسلمانان ختم می شود. چنانچه امروز نیز بسیاری از مسیحیت برای زیارت اربعین حضور می یابند و حتی یهودیان بدون وابستگی به صهیونیسم در این مراسم حضور دارند. هندوان زیادی نیز برای زیارت اربعین حضور دارند. انسجام اهل توحیدی یعنی انسجام کسانی که خدای احد و واحد را قبول دارند و اگر این گونه شود اهداف و منافع جهان خواران تامین نمی شود و این دلیل محکمی برای عدم انعکاس همایش گسترده اربعین در رسانه های غربی است.

انتهای پیام/

کد خبر 1623003

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha