به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، حماسه عاشوری در تحقق ارزش های تمدن اسلامی جایگاه بسیار مهمی دارد و قطعا راهپیمایی اربعین در احیاء ، تقویت و انتقال باور ها وارزش های آن نقش ایفا می کند. رویکرد تمدنی به راهپیمایی اربعین رویکردی است حاکی از آن که آموزه قیام سید الشهدا، بخش مهمی از اندیشه اسلامی است که می‌تواند از طریق ترسیم نمونه یک جامعه وعده داده شده در شکل دادن به جوهره و روح حاکم بر تمدن جدید اسلامی، نقش آفرین باشد. بنابراین کنگره عظیم اربعین، نشانه ای از تمدن مهدوی بوده که همان چشم انداز نهایی و نقطه مطلوب حرکت به سوی ساخت تمدن اسلامی است. لذا در این خصوص با دکتر «حمیدرضا مطهری»، مدیر پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم‌السلام و رئیس انجمن تاریخ‌پژوهان حوزه علمیه؛ گفت و گویی انجام دادیم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود.
شاخصه های تمدن ساز راهپیمایی اربعین حسینی از نظر شما چه مواردی است؟
اربعین می تواند به عنوان مقدمه ای برای شکل گیری تمدن نوین اسلامی باشد و ما می توانیم از این ظرفیت عظیم اربعین برای شکل گیری تمدن نوین اسلامی استفاده کنیم ضمن اینکه شکل گیری تمدن نوین اسلامی بدون توجه به تمدن پیشین اسلامی ممکن نیست . لذا اوج شکل گیری تمدن نوین اسلامی می تواند منجر به شکل گیری آرمان شهر اسلامی یا همان مدینه فاضله باشد و برای شکل گیری این مدینه فاضله یا آرمان شهر اسلامی لازم است آنچه که پیش از این و در دوران پیامبر اسلام (ص) شکل گرفته است، توجه داشته باشیم. حکومت پیامبر اسلام (ص) که نمونه کوچکی از آرمان شهر اسلامی به شمار می رود، دارای ویژگی هایی است که این ویژگی ها به نوعی در پیاده روی اربعین قابل مشاهده است و در صورتی این ویژگی ها در جامعه نهادینه شود، می تواند مقدمه ای برای شکل گیری آرمان شهر اسلامی باشد یا می آن مولفه های شکل گیری آرمان شهر اسلامی را ایجاد نماید.
مولفه های موجود در حکومت نبوی شامل چه مولفه هایی است ؟
یکی از مهمترین نکاتی که در حکومت نبوی وجود داشت و پیامبر اکرم (ص) هم به عنوان اولین مولفه در مدینه فاضله خود به آن توجه داشتند، بحث امنیت بود بر همین اساس حضرت در بدو ورود به مدینه و در راستای ایجاد امنیت اقدام به انعقاد پیمان هایی با قبایل دیگر کرد ضمن اینکه اگر توجه کنیم، می بینیم که امنیت به شکل کامل و جامعی در پیاده روی اربعین نیز در جریان است که اگر این مسئله نهادینه شود، می تواند یکی از مولفه های آرمان شهر اسلامی مورد توجه قرار گیرد.
نکته دیگری که پیامبر اکرم (ص) در مدینه فاضله خود به آن توجه داشتند، بحث انفاق و مهرورزی بود. وقتی انصار با خیل عظیمی از مهاجران دست خالی روبرو شدند که از مکه به مدینه رفته بودند، تمام داشته ها و اموال خود را در اختیار آنها گذاشتند. این انفاق و مهرورزی آنها به جایی رسید که حتی مهاجران در خانه های انصار ساکن و در اموال آنها نیز شریک شدند. دقیقا همین وضعیت در پیاده روی اربعین قابل مشاهده است؛ این همان نکته ای است که در صورت نهادینه شدن در قلمرو مسلمانان منجر به شکل گیری آرمان شهر اسلامی می شود، آرمان شهری که می توان از آن با عنوان اوج تمدن اسلامی یاد کرد. یعنی نقطه اوج تمدن نوین اسلامی را باید در شکل گیری آرمان شهر اسلامی بدانیم.
عدالت مقدمه تمدن نوین اسلامی
نکته دیگری که در بحث حکومت نبوی دیده می شود و می توان از آن به عنوان یک مقدمه برای تمدن نوین اسلامی یا شکل گیری آرمان شهر اسلامی یاد کرد، بحث عدالت است، به جرات می توان گفت: عدالتی که در حکومت نبوی مشاهده می شود، هیچ سابقه ای قبل از آن نداشت و بعد از آن هم یا مورد توجه قرار نگرفت یا اجرا نشد لذا حکومت امیرالمومنین (حکومت علوی) تنها نمونه دیگری از حکومت نبوی است که اگر تحقق پیدا می کرد و استمرار می یافت، می توانست آن را نهادینه کند اما متاسفانه با توجه به مشکلاتی که به وجود آمد در دوره امیرالمومنین محقق نشد اما اکنون ما این عدالت را بدون هیچ گونه اختلاف و تضادی در گروه های مختلف در پیاده روی اربعین می ببینیم که در صورت نهادینه شدن می تواند مقدمه ای برای شکل گیری آن آرمان شهر اسلامی باشد.
بحث همگرایی اسلامی و کنار گذاشتن اختلافات از شاخصه های تمدن ساز راهپیمایی اربعین
یکی دیگر از مهمترین نکات، بحث همگرایی اسلامی و کنار گذاشتن اختلافات است، اگر این اختلافات بین نژادها، رنگ ها و گروه ها کنار گذاشته شود طبیعتا می تواند به عنوان مقدمه ای برای شکل گیری تمدن نوین اسلامی باشد، چیزی که در حکومت پیامبر اسلام (ص) نهادینه و کاملا دیده می شد که این وضعیت کاملا در پیاده روی اربعین دیده می شود که در صورت نهادینه شدن می تواند مقدمه شکل گیری آرمان شهر اسلامی به عنوان اوج آرمان شهر اسلامی باشد.
نظر شما