خبرگزاری شبستان _ گروه سیاسی _ فرزانه تهجا: حسن بن علی بن ابی‌طالب(ع) مشهور به امام حسن مجتبی (۳-۵۰ق) دومین امام شیعیان که ۱۰ سال (۴۰-۵۰ق) امام و حدود ۷ ماه خلیفه مسلمانان بود. اهل سنت او را آخرین خلیفه از خلفای راشدین دانسته‌اند.حسن بن علی نخستین فرزند امام علی(ع) وفاطمه زهرا(س) و نخستین نوه پیامبر(ص) است. بنابر گزارش‌های تاریخی، نام «حسن» را پیامبر(ص) برای او برگزید و او را بسیار دوست داشت. او هفت سال از عمر خود را با پیامبر(ص) همراه بود و در بیعت رضوان و ماجرای مباهله با مسیحیان نجران حضور داشت.
فضایل امام حسن(ع) در منابع شیعه و اهل سنت آمده است. او یکی از اصحاب کسا است که آیه تطهیر درباره آنان نازل شد و شیعیان آنان را معصوم می‌دانند. آیه اطعام، آیه مودت، و آیه مباهله نیز درباره او و پدر و مادر و برادرش نازل شده است. او ۲ بار تمام دارایی‌اش را در راه خدا بخشید و سه بار نیمی از اموالش را به نیازمندان داد. گفته‌اند به سبب همین بخشندگی‌ها، او را «کریم اهل بیت» خوانده‌اند. او ۲۰ یا ۲۵ بار پیاده به حج رفت. در بسیاری از منابع شیعه و اهل سنت آمده است که امام حسن(ع) با خوراندن زهر به شهادت رسید.
طبق برخی گزارش‌ها، امام حسن مجتبی (ع) را چند بار مسموم کرده بودند، اما از مرگ نجات یافته بود و در مسمومیت آخر که به شهادت ایشان انجامید، شیخ مفید گفته است معاویه وقتی تصمیم گرفت برای ولایتعهدی پسرش یزید بیعت بگیرد، صد هزار درهم برای جعده دختر اشعث بن قیس (همسر امام حسن(ع)) فرستاد و به او وعده داد که در قبال مسموم کردن شوهرش، او را به ازدواج یزید درخواهد آورد. نام جعده به عنوان قاتل حسن بن علی(ع) در منابع اهل سنت نیز آمده است در همین رابطه گفتگویی با حجت الاسلام مرتضی سلطانی تهرانی استاد اخلاق و حوزه علمیه به شرح زیر ارایه می شود.
در مورد نقش امام حسن مجتبی(ع) در تعمیق دستاردهای حکومت اسلامی توضیح بفرمایید؟
امام حسن مجتبی (ع) معاویه و دستگاه اموی را دشمن می بینند/ مبارزه و جهاد امام حسن مجتبی (ع) در طی ۱۰ سال امامت در غالب جنگ ترکیبی و پیچیده است
امام حسن مجتبی (ع) هدف اصلی شان حفظ و تعمیق دستاوردهای حکومت اسلامی بود و برای زمینه سازی تمدن بزرگ اسلامی حرکت می کردند. هدف امام مجتبی (ع) تقابل و یا رویارویی با معاویه و دستگاه حکومتی نیست. او به دنبال حفظ دستاوردهای حکومت اسلامی و زمینه سازی تمدن بزرگ اسلامی است، معاویه و دستگاه اموی را به عنوان یک مانع و دشمن می بینند که باید با دشمن مبارزه کند. با این نگاه امام مجتبی (ع) در یک جنگ ترکیبی بسیار پیچیده در برابر ائتلاف دو جریان یکی جریان نفاق که متجلی در دستگاه اموی است و دیگری جریان انحراف مواجه هستند که این دو جریان با یکدیگر ائتلاف کردند برای اینکه دستاوردهای حکومت اسلامی و بارقه ها و شکوفه های تمدن اسلامی را از بین ببرند. امام مجتبی (ع) در طول عمر ۱۰ ساله امامت خود با این جنگ ترکیبی و بسیار پیچیده مبارزه کردند و جهاد داشتند.
در مورد تلاش دشمن برای انحراف حق و فریب مردم و تلاش امام حسن مجتبی (ع) در حفظ اهداف پیامبر گرامی اسلام توضیح بفرمایید؟
امام حسن مجتبی(ع) جریان شیعه و راه تحقق اهداف پیامبر گرامی(ص) را حفظ کردند
در این مبارزه و جنگ ترکیبی، امام مجتبی (ع) جهاد را با یک جنگ سخت آغاز می کنند که دشمن تلاش می کند با فریب خواص و به تبع آن فریب توده ها و عوام مردم جریان حق را به سمت منزوی کردن هدایت کند و با یک جوسازی و تبلیغات سیاسی جاهلی سعی می کند تا دوباره حاکمیت جاهلیت را برگردانند. امام مجتبی (ع) در این جنگ پیروز میدان هستند. ایشان جریان شیعه را حفظ کردند و جریان شیعه جریان نور و جریان ناب و اصیلی است که هیچ هدفی جز تحقق اهداف پیامبر اعظم (ص) را ترسیم نکرده است.
در مورد معاهده میان امام حسن مجتبی (ع) و معاویه توضیح بفرمایید؟ آیا امام حسن مجتبی(ع) با معاویه صلح کردند؟
امام مجتبی (ع) هیچ گاه با معاویه صلح نکردند/ معاهده امام حسن مجتبی(ع) و معاویه نوعی منع تعرض به شیعیان است
به هر حال امام مجتبی (ع) هیچ گاه با معاویه صلح نکردند و اگر مفاد معاهده میان امام حسن مجتبی (ع) و معاویه را مطالعه کنیم در واقع این معاهده نوعی پیمان منع تعرض نسبت به شیعیان است. در زندگی امام مجتبی (ع) می بینیم که هیچ گاه از مبارزه دست برنداشتند بلکه مبارزه ایشان نوعی جنگ ترکیبی و شناختی است که امام (ع) بسیار هوشیارانه وارد این عرصه می شوند و در واقع جریان اصیل نور را حفظ می کنند و در ادامه امام حسین (ع) با قیام خود و به دنبال آن امام سجاد (ع) و زینب کبری (س) آن را تثبیت می کنند.
پیروزی امام حسن مجتبی (ع) چه تاثیری در واقعه کربلا داشت؟
امام مجتبی (ع) در یک پیمان منع تعرض با ائتلاف جریان نفاق در یک جنگ ترکیبی در مسیر هدایت دستاوردهای حکومت اسلامی پیامبر(ص) را حفظ کردند تا امام حسین (ع) و به تبع آن امام سجاد (ع) و زینب کبری (ع) آن را تثبیت کنند
این پیروزی امام مجتبی (ع) است که در کربلا در مقابل لجاجت و عناد و بغض دشمنان پیامبر گرامی اسلام که در نهایت اجرا شد، قرار گرفت در حالی که اگر این افراد بارقه های پیروزی را احساس می کردند در میدان کربلا این مقدار بر وحشی گری و سبوعیت خود پافشاری نمی کردند و با این غلظت اعمال خود را به تاریخ نشان نمی دادند. امام مجتبی (ع) در یک پیمان منع تعرض با ائتلاف جریان نفاق در یک جنگ ترکیبی در مسیر هدایت دستاوردهای حکومت اسلامی پیامبر(ص) را حفظ کردند تا امام حسین (ع) و به تبع آن امام سجاد (ع) و زینب کبری (ع) آن را تثبیت کنند و پس از آن نیز امام باقر (ع) و امام صادق (ع) آن را تبیین می کنند و سپس امام رضا (ع) آن را به منصه ظهور و عرصه میدان می نشانند و در جریان تببینی در امامان پس از امام رضا (ع) به سمت زمینه سازی ظهور برای رسیدن به بلوغ بشر در دوران غیبت حرکت می کنند تا مردم بتوانند کم کم از خورشید پس ابر کسب نور و فیض کنند.
مدیران و حکمرانان در رده های مختلف ستادی و مدیریتی چه الگویی را می توانند از زندگی و سلوک پیامبر گرامی اسلام و امام حسن مجتبی (ع) در زمان حاضر کسب کنند ؟
معتقدم آنچه که در شرایط فعلی مدیران باید در افق های روشنی که مقام معظم رهبری تبیین کردند حرکت کنند، این است که راهبرد ما باید در این عرصه راهبردی فعال باشد و نه منفعل یعنی ما باید در مسیر اقدام حرکت کنیم و نه صرفا دفاع یعنی موضع ما نباید موضع دفاعی محض باشد. همان گونه که رسول گرامی اسلام در اوج مبارزات ۲۳ ساله خود منحصر و گرفتار تله دشمن و گارد دفاعی نمی شدند بلکه رسول گرام اسلام اهداف خود را دنبال می کنند و راهبرد ایشان اقدامی است و راهبردی تهاجمی و نه صرفا دفاعی را در پیش می گیرند.
دشمن در جریان انحراف و نفاق تلاش می کند شخصیت امام حسن مجتبی (ع) را منفعل نشان دهد
امام مجتبی (ع) نیز همین گونه رفتار می کنند و هر آنچه که دشمن در جنگ ترکیبی و شناختی در ائتلاف جریان انحراف و نفاق ارایه می دهد تا امام مجتبی (ع) را شخصیتی منفعل نشان دهد اما با مطالعه دقیق تاریخ و نتایج این حرکت بعد از ۱۴۰۰ سال می توانیم بفهمیم که حرکت امام مجتبی (ع) یک حرکت کاملا فعال و اقدامی است و ممکن است گاردی منفعلانه برای مدتی داشته باشند اما برآیند کلی و راهبرد اصلی راهبرد تهاجمی است.
با تاکید بر بیانات رهبر انقلاب مبنی بر اینکه در مبارزه در زمین دشمن بازی نکنید معتقدم برای تحقق تمدن بزرگ اسلامی مدیران و مسئولان کشور در حوزه حکمرانی باید اقدامات شان اثباتی باشد و نه سلبی یعنی تا جایی که می توانیم در حوزه ارزش ها مدام در گارد دفاع نباشیم بلکه در گارد تبیین، توضیح، ترویج و نشر ارزش های اخلاقی باشیم و نه آنکه دشمن برای ما زمین بازی فراهم کرده و ما در آن بازی کنیم و این همان نقشی باشد که دشمن می خواهد. این عمل مبارزه نیست بلکه مبارزه حرکتی تهاجمی است و اگر می خواهیم تمدن بزرگ و حکمرانی اسلامی در امتداد حکومت رسول مکرم اسلام و در مسیر تحقق ظهور امام عصر (اروحنا فداه) حرکت کنیم، اقدامات ما باید تهاجمی باشد و معنی واقعی تبیین، تهاجم است و نه دفاع و این همان درسی است که باید به آن دقت کنیم.
نظر شما