به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون‌های مساجد خبرگزاری شبستان، چهاردهمین روز از آبان ماه در تقویم رسمی با عنوان «فرهنگ عمومی» نامگذاری شده است، نامگذاری یک روز خاص برای این مناسبت، نشان از اهمیت آن و لزوم تعیین اهداف و سیاست‌گذاری‌های کلی و کلان دارد. در این میان، مساجد یکی از پایگاه‌های اثرگذار در ارتقای فرهنگ عمومی جامعه محسوب می شوند، از همین رو گفت و گویی با «سیدمجید امامی»، دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور پیرامون نقش اثرگذار مساجد در ارتقای فرهنگ عمومی ترتیب دادیم که ادامه مشروح آن را می خوانید:
«سیدمجید امامی»، در گفت و گو با خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان با اشاره به نقش اثرگذار مساجد در ارتقای فرهنگ عمومی جامعه، اظهار کرد: مسجد در حوزه عمومی، بنیان های هویتی، تاریخ و دین یک جامعه را شکل می دهد و تغییرات در عرصه عمومی را به وجود می آورد.
دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور تصریح کرد: ما معتقدیم که مسجد و مدرسه در حوزه فرهنگ عمومی دو نهاد اساسی در محور تثبیت و تغییر در نظام علایق، گرایش ها و باورهای عمومی هستند، اساساً اگر نظام فرهنگی ما بر اساس این دو رکن ساماندهی می شد، امروز ما بسیاری از عقب ماندگی ها و چالش ها را نداشتیم، چراکه در حال حاضر تمام مشکلات نهادیِ نظام فرهنگی ما به این دلیل است که به دو نهاد مسجد و مدرسه اهتمام ویژه صورت نگرفته است، بنابراین ضرورت دارد که همه فعالیت ها، ظرفیت ها و امکانات فرهنگی در قالب مسجد، مدرسه و محله شکل بگیرند، زیرا در چنین شرایطی می توانیم انتظار تعالی فرهنگی در زندگی ایرانی اسلامی را داشته باشیم.
امامی با بیان اینکه سه ضلع مسجد، مدرسه و محله کانون های شکل گیری، تغییر و شکوفایی حوزه عمومی هستند، گفت: حوزه عمومی اصلی انقلاب اسلامی اساساً از دل این نهادها شکل گرفت و در دهه ۶۰ بالنده شد. زیرا که ما مسجد را نه یک موضوع بلکه پایه نهادی نظام فرهنگی می دانیم و اگر تحول در نظام فرهنگی را انتظار می کِشیم حتما یکی از پایه های آن تحول در مساجد است.
وی با اشاره به نقش آفرینی امام جماعت مسجد در حوزه تحول در مساجد در حوزه عمومی، گفت: امروز شاکله و قرارگاه فرهنگی استان ها تحت نظر نماینده ولی فقیه و امام جمعه هر استان است، ما معتقدیم بر اساس همین شاکله و نظام سلسله مراتب، باید ائمه جمعه تحولات فرهنگی و عمومی و بایسته های فرهنگ عمومی را به کلیه ائمه جماعت منتقل کنند و در یک بستر مردمی و داوطلبانه، اولویت ها و مسائل فرهنگی کشور و شهرها و محله ها را مورد توجه قرار دهند.
امامی تأکید کرد: در این میان، ادارات و نهادهای دولتی، پشتیبان آن کنشی هستند که در مسجد، مدرسه و محله در حال وقوع است، لذا نگاه و چشم انداز ما به مسجد، مدرسه و محله که با آن فاصله زیادی داریم، می تواند بسیاری از تعارضات، ابهامات و ایهامات را در خصوص نسبت مسجد و نهاد سیاست و حکمرانی فرهنگی رفع و آن را به قلب حکمرانی فرهنگی در نظام اسلامی برگرداند و اهتمام به این موضوع طلیعه تحقق تمدن نوین اسلامی است.
نقش اثرگذار مساجد در تحقق تمدین نوین اسلامی
دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور با بیان اینکه مسجد زمینه ساز تحقق تمدین نوین اسلامی است، تصریح کرد: اساساً ما تمدن اسلامی را که مسجد در آن محور و قلب تپنده در شهرنشینی، شهرسازی و شهروندی نباشد، تمدن اسلامی نمی دانیم، لذا باید مسجدباوری، مسجدمحوری، مسجدگرایی در تمدن اسلامی مورد توجه باشد. امروز خوشبختانه در دستگاه های فرهنگی، نگاه و رویکرد تجدید نظرگرایانه ای نسبت به جایگاه مساجد وجود دارد.
وی با ابراز خرسندی از نگاه دستگاه های دولتی و فرهنگی نسبت به جایگاه مساجد، گفت: یکی از برنامه های مورد توجه در اهتمام به جایگاه مسجد، برگزاری رویداد «مسجد و نظم اجتماعی در ایران» است که مقرر شده به همت پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات اسلامی و دستگاه های عضو شورای فرهنگ عمومی برگزار شود. این برنامه تنها یک رویداد و همایش نیست، بلکه یک اَبَررویداد است که تلاش دارد، مسجد را به نظم اجتماعی برگرداند.
امامی با تاکید بر اینکه ما مسجد را صرفاً یک موضوع و ابزار برای تعالی فرهنگی نمی دانیم، ادامه داد: معتقدیم که سه ضلع (مسجد، مدرسه و محله) سه گانه به هم پیوسته و میدان و مهد، تحول و تعالی فرهنگی است. اگر مسجد زنده، سرحال و پویا باشد، بنیان های فرهنگی عمومی در جامعه حفظ می شود و در صورتی که این مکان مقدس رصدگر و آماده باشد، بسیاری از اختلالات، آسیب ها و تهاجمات به افکار عمومی دفع و رفع می شود، از همین روی، مسجد همان طور که در سنت اسلامی و در تجربه انقلاب اسلامی، کانون کنشگری دواطلبانه خانواده ها، اقشار و افراد گوناگون بود، امروز هم می تواند حیات اجتماعی افراد را به رسمیت بشناسد.
وی با اشاره به اینکه از گذشته تاکنون در مسجد منیت و تفاخر وجود نداشته است، اظهار کرد: همه کنشگران حول بندگی خدا و در صفوف به هم پیوسته، در مسجد در نماز جماعت در مسیر جهاد و خدمت به خلق قرار می گیرند و هر کس که آمادگی و اشتیاق بندگی خدا را دارد، در صف اول نماز حضور می یابد. از طرفی صف آرایی در نماز جماعت در پشت سر امام جماعت در محراب، قرار گرفتن در صف مقابله با دشمن را تسریع می بخشد.
امامی با بیان اینکه نماز جماعت در مسجد، می تواند الگویی برای مردمی سازی و کنشگری اجتماعی باشد، ابراز کرد: مسجد وجوه علمی و نمادین فوق العاده بالایی برای بازتولید نظم اجتماعی مطلوب در جامعه اسلامی و ایرانی دارد و معتقدیم عدم توجه به این محوریت و کانون قرار گرفتن مسجد بویژه در شهرسازی عامل بسیاری از آسیب های اجتماعی ما بوده است. البته منظور ما این نیست که هرجا شهری ساخته شد، زمینی برای ساخت مسجد بدون توجه به بنیان های محلی، سنتی و اصیل زندگی اختصاص داده شود، بلکه مساجد باید کانون حل مسائل اجتماعی در جامعه باشند.
دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور در پایان با تاکید بر اینکه گفتمان مسجدمحوری باید در ساختار فرهنگی کشور تعبیه شود، خاطرنشان کرد: تحقق این مهم نیازمند همدلی، همکاری، عدم تعصب سازمانیِ دستگاه هایی است که در مساجد نقش آفرین بوده اند و دستگاه هایی همانند سازمان تبلیغات اسلامی، شورای سیاستگزاری ائمه جمعه، سازمان اوقاف و امور خیریه، مرکز رسیدگی به امور مساجد، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و کانون های فرهنگی هنری مساجد در کنار هم و با یک هدایتگر امین و پرارتباط می توانند خدمات فرهنگی‌شان را به مساجد ارائه دهند.
نظر شما