از دغدغه فرهنگ رضوی تا دستبرد به تاریخ

شورای شهر مشهد در اقدامی که واکنش‌های تندی را از سوی خبرنگاران و فعالین حوزه هویت و تاریخ به همراه داشت، نام خیابان طبرسی که از خیابان‌های قدیمی و با هویت منتهی به حرم رضوی است را به نام امام جواد(ع) تغییر داد. در این یادداشت که به همین بهانه نگاشته شده به بررسی این موضوع پرداخته شده است.

خبرگزاری شبستان- مشهد: محله‌های سنتی بستری برای تربیت نسلی با هویت بوده است. یکی از مؤلفه ­های اساسی هویت محله نام های معابر و اماکن آن به شمار می رود.

نام خیابان ها صرفاً ابزاری برای جهت یابی نیست، موضوعی فراتر از یک نام که در برگیرنده­ وجوه مختلفی از حیات شهرهاست و ابعاد اجتماعی و سیاسی مختلفی دارد. گفته می‌شود نام‌ها بخشی از هویت فرهنگی و تاریخی کوچه‌ها، خیابان‌ها و معابر هستند و در تاریخ شفاهی اهالی آن ثبت شده اند و شاید از دلایل پس زدن و جا نیفتادن نام جدید در میان مردم، همین باشد.

در تبیین این موضوع باید گفت که یکی از مؤلفه‌های هویتی هر محله، حافظه تاریخی‌ای است که مردم از هر محله دارند و بواسطه آن نسبت به آن فضا احساس تعلق می کنند و یکی از محورهای حافظه تاریخی محلات؛ نام‌ها هستند. یعنی اسمی که افراد، آن محل را با یک نام مشخص به یاد می‌آورند و حتی در مورد آن غیرت و تعصب دارند و آن نام به مرور حافظه تاریخی کمک می‌کند کما اینکه نام قدیمی محلات به عنوان وجه اشتراک، کمک می‌کند که ارتباط بین نسل‌ها شکل بگیرد و خاطره و یادآوری محله در بین نسل‌ها، سریعتر شکل بگیرد و حتی بیشتر شود.

لذا بطورکلی تغییر یکباره نام معابر معایبی مانند عدم استفاده مردم از نام جدید، سردرگمی در پیدا کردن یا دادن آدرس و نشانی و فراموشی هویت فرهنگی و تاریخی محله و معبر در نسل‌های آینده را در پی دارد، اما این به آن معنا نیست که تمام تغییر نام‌های محلات و معابر کاری غیر موجه است.

اما آنچه که اهمیت دارد این است که نام جدید تا چه میزان در ساخت و شکل گیری حافظه تاریخی و هویت محله و معبر نقش داشته است؛ بله، تاریخچه تغییر نام خیابان‌ها و معابر کشور، پس از انقلاب به دولت موقت باز می‌گردد.

شورایی با عنوان شورای نامگذاری تشکیل شد و در بازه زمانی اردیبهشت سال پنجاه و هشت تا آبان پنجاه و نه نام پانصد خیابان و معبر در شهر تهران تغییر کرد لذا می توان گفت که تغییر اسم، در نوع خود کار بدی نیست.

بسیار پیش آمده که در یک محله اتفاق یا رویدادی رخ می‌دهد که از نام قبلی منطقه شناخته‌تر می‌شود اما نامگذاری مکان های عمومی از نظر عملی و نظری اهمیت بسزایی دارد. بنابراین این کار نباید به هر شکل و با هر کیفیتی اتفاق بیافتد و تغییر اسامی صحیح نیازمند مطالعات اجتماعی است و باید از افرادی که در منطقه ذی‌نفع هستند نظرسنجی شود.

همچنین انتخاب اسامی پیشنهادی به تنهایی نیازمند مطالعات و پژوهش است و باید مبتنی بر مطالعه محله و محیط و احساس مردم به آن محیط و محله صورت بگیرد.

نویسنده: سهراب صمدی حکاک| فعال فرهنگی 

پایان پیام/

کد خبر 1742219

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha