خبرگزاری شبستان، گروه بین الملل: مسجد «حاجی علی اکبر» در سال ۱۸۹۰ میلادی در شهر فضولی در جنوب جمهوری آذربایجان و درکرانه شمالی رود ارس ساخته شد. این مسجد از مهم‌ترین آثار تاریخی تخریب شده توسط اشغالگران ارمنی اشت.
در ۱۷ اکتبر ۲۰۲۰، ارتش آذربایجان شهر فضولی را پس از ۲۷ سال اشغال ارامنه آزاد کرد. الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان در آن زمان در پیامی از بازپس گیری این شهر به همراه روستاهای قوچ احمدلی، چیمن، جووارلی، پیراحمدلی، موسی بیکلی، ایشیقلی و ددلی پس خبر داد.
مسجد حاجی علی اکبر توسط «کربلایی سفیهان قره باغی»(۱۸۱۷-۱۹۱۰) یکی از مشهورترین مهندسان معمار برجسته در قره باغ آذربایجان ساخته شد.
با این حال، این مسجد، مانند بسیاری دیگر از بناهای مهم دیگر در فضولی، از زمانی که ارمنستان شهر را در سال ۱۹۹۳ اشغال کرد، یا بر اثر بی توجهی یا جنگ ویران شده است.
قرباغی، معمار معروف، علاوه بر مسجد حاجی علی اکبر در فضولی، ده‌ها اثر تاریخی در اوکراین، ترکمنستان و روسیه طراحی کرد.
شهر آزاد شده شوشا زادگاه قره باغی است. این مسجد در فضولی در ۱۰۰ کیلومتری شوشا ساخته شد که در جریان حمله ارتش ارمنستان به این شهر ویران شد. تنها چیزی که از ابن مسجد تاریخی باقی مانده پایه مناره آن است، این در حالی ایت که ستون های زیبا و شکسته با نقش و نگار هنوز جلب توجه می کند.
در کنار این مسجد، ویرانه‌های در طاقدار بلند چاپخانه روزنامه پیشرو «آراز» در این شهر خودنمایی می کند، در آن زمان تقریباً ۱۴۴ هزار نفر در این شهر سکونت داشتند.
تخریب شهر فضولی تنها به بناها و ساختمان‌های تاریخی شهر محدود نشد. بلکه قبرستان فضولی را هم دربر گرفت، به طوری که تعداد زیادی از قبرهای مسلمانان در این حمله تخریب شدند.
ارمنستان در سال ۱۹۹۳ شهر فضولی و روستاهای وابسته به آن را اشغال کرد. مساحت این شهر ۱۳۸۶ کیلومتر مربع است و قبل از اشغال، ۱۴۴ هزار آذربایجانی در آن سکونت داشتند. آذربایجان در دهه ۱۹۹۰ برای دفع یورش ارامنه به شهر فضولی هزار و ۱۰۰ نفر کشته داد،. ارتش ارمنستان توانست تنها ۲۰ روستای شهر فضولی را که شامل مرکز شهر، یک شهرک و ۷۵ روستا است، اشغال کند.
ارتش جمهوری آذربایجان در ۲۷ سپتامبر۲۰۲۰ ، پس از حمله ارتش ارمنستان به مناطق غیرنظامی، عملیات آزادسازی مناطق تحت اشغالش در منطقه قره باغ را آغاز کرد.
پس از نبردهای شدید که نزدیک به چهار هفته به طول انجامید، «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه در ۱۰ نوامبر ۲۰۲۰ اعلام کرد که آذربایجان و ارمنستان به توافق آتش بس دست یافته اند که بر اساس آن آذربایجان قبل از پایان ۲۰۲۰ کنترل استان های اشغال شده را دوباره به دست می گیرد. الهام علی اف، رئیس جمهور آذربایجان، این توافق را یک پیروزی برای کشورش دانست و تاکید کرد که پیروزی های بدست آمده توسط ارتش، «نیکول پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان را مجبور به پذیرش توافقنامه تحت فشار کرد.
نظر شما