خبرگزاری شبستان-استان فارس؛ حجت الاسلام محمدحسین مدبر
قال امام حسن(ع): «ما تَشاوَرَ قَومٌ إِلَّا هُدُوا إِلی رُشْدِهِم» هیچ گروهی اهل مشورت نبودند مگر آنکه به راه پیشرفت خود رهنمون شدند.
خداوند، عقل کل و ختم رسل حضرت محمد مصطفی(ص) را را موظف نموده که در امور اجتماعی با پیروان خویش مشورت نماید «و شاورهم فی الأمر» و یکی از ویژگی های مؤمنان را همین امر دانسته «وأمرهم شوری بَیْنَهُم». به بندگان خویش توصیه فرموده که سخنان گوناگون را بشنوند و از بهترین آنها تبعیت نمایند «فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ».
در امور اجتماعی هر چند در مورد اجتماعی کوچک مانند خانواده و در مسائلی خرد همچون از شیر گرفتن کودک شیر خوار خود، «پدر و مادر استبداد و خودرایی به خرج نداده با یکدیگر و در صورت لزوم با دیگران مشورت کنند و بهترین تصمیم را بگیرند»
در ریشه یابی لغوی و مفهوم شناسی واژه «شوری» به دو معنی بر می خوریم الف: بر بام و بلندی برآمدن؛ کسی که در کارش با دیگران مشورت می کند گویی به کمک مشاور یا مشاورانش بر ارتفاع قرار می گیرد از بالا به موضوع مشورت مینگرد و بر تمام جوانب موضوع اشراف پیدا می کند و همه جوانب آن و نیز آینده آن را می بیند. خطرات و تهدیدات پیرامون آن را در می یابد، آنگاه تصمیم می گیرد.
ب: گردآوری و برداشت عسل؛ کسی که در کارش با دیگران مشورت میکند چونان زنبور عسل است که از کندوی خویش بیرون می آید و در پی یافتن گلها و گیاهان مسافتی را طی کرده خود را به رنج می اندازد بر روی هر گلی نمی نشیند. شهد گلها و گرده های آنها را با خود به کند و آورده تجزیه و تحلیل می کند و کام خویش و دیگران را نیز شیرین می کند.
دین انسان ساز اسلام، مشورت را عین هدایت دانسته و معتقد است کسی که تنها به فکر خود اکتفا کند خویشتن را به خطر انداخته است.
قال علی(ع): «الاستشارةُ عَینُ الهدایة، و قــد خـاطـرَ مَنِ استغنی برأیه». معتقد است که در زندگی هیچ یاور و پشتیبانی به پای مشورت نمی رسد. «لا ظَهِیرَ کَالْمُشاوَرَةِ». می گوید اگر بخواهی در زندگی از لغزش ها و پشیمانی ها در امان باشی با صاحبان اندیشه مشورت کن «شاور ذوی العُقولِ، تَأْمَن الزَّلَلَ والنَّدَمَ».
ضمن نکوهش خودرایی میگوید هر کس خودرأی شود هلاک می شود و هرکس با افراد صاحب نظر مشورت کند در عقل آنان شریک می شود. «من اسْتَبَدٌ بِرَأْیِهِ هَلَکَ وَ مَنْ شاور الرجال شارکها فی عقولها».
مشورت را گره زدن رشته تجارب خویش با تجارب دیگران و استفاده از نور اندیشه دیگران می داند «من شاوَرَ ذَوِی العُقول استضاء بأنوار العقول».
که این خردها چون مصابیح انور است
بیست مصباح از یکی افزون تر است
به پیروان خویش توصیه می کند در هر کاری به متخصصان آن کار و صاحبان تجربه در آن کار مراجعه و مشورت کنند «خَیْرُ مَنْ شَاوَرْتَ ذَوُو النُّهَی وَ الْعِلْمِ وَ أُولُو التَّجَارِبِ وَ الْحَزْمِ».
توصیه نموده که با عالمان شایسته و صاحبان دانش فرهیخته مشورت نماید. آنگاه با عزمی راسخ بر خدای خویش توکل نموده کار را عملی ساخته و انتخاب خویش را بنماید. «شاوروا العلماء الصالحین فإذا عزمتم علی امضاء ذلک فتوکلوا علی الله ».
نظر شما