به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون‌های مساجد خبرگزاری شبستان، انقلاب اسلامی ایران در حالی به چهل و پنجمین سالگرد پیروزی خود رسیده است که دستاوردها و پیشرفت‌های آن در عرصه داخلی و بین‌المللی نمایان است. امروز انقلاب اسلامی ایران علیرغم هجمه همه‌جانبه استکبار جهانی و تحریم‌های ناجوانمردانه، در اعماق قلوب مردم آزادی‌خواه جهان جای گرفته و هرروز بر پیشرفت و عظمت آن افزوده می‌شود. پیشرفت ایران اسلامی در طول این چهار دهه بر کسی پوشیده نیست و بیان این دستاوردها نیز در سطح جامعه موج امیدآفرینی و ایستادگی بیش از پیش مردم در برابر این توطئه‌ها خواهد شد. به مناسبت ایام الله دهه فجر انقلاب اسلامی دستاوردهای انقلاب در طول این چهار دهه در حوزه «مساجد» که نقش کلیدی در شکل‌گیری و پیشرفت آن داشته است را مرور می‌کنیم.
نقش مسجد در انقلاب‌های مردمی در ایران غیرقابل انکار است. چنانکه با مرور سال‌های دور از انقلاب می‌توان تجمعات در مساجد و اماکن مذهبی را یکی از مهم‌ترین اقدامات و حرکت‌های مردمی برای رسیدن به عدالت و مبارزه با نظام‌های شاهنشاهی عنوان کرد. تحصن در مسجد شاه بازار تهران، قیام بزرگ خونین مسجد گوهرشاد در اعتراض به اقدامات رضاشاه مبنی بر یکسان‌سازی پوشش در راستای کشف حجاب از جمله این اقدامات انقلابی در مساجد بود که مقدمه ای برای شکل‌گیری انقلاب اسلامی شد.
امام خمینی (ره) نیز سال‌ها پیش از انقلاب مسجد را به عنوان اولین سنگر مبارزاتی خود انتخاب کرد و با سخنرانی‌های خود در منبر مساجد مبارزات خود با رژیم پهلوی را علنی و مردم را نیز در این مبارزه همراه کرد. بعد از تبعید امام به فرانسه نیز منبر مساجد ساکت نماندند و به تریبون مهم و مردمی برای ادامه مبارزه و آگاهی‌سازی و همراهی هرچه بیشتر مردم تبدیل شدند.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و با آغاز جنگ تحمیلی جایگاه مسجد میان مردم بیش از پیش پررنگ شد. تا آنجا که امام راحل از مساجد به عنوان سنگری برای دفاع از آرمان‌های جمهوری اسلامی نام بردند.
در اوایل انقلاب مساجد علاوه بر قدرت رسانه‌ای خود که کار تبیین و پیش‌برد، مفاهیم و ارزش‌های انقلاب اسلامی را در هر منطقه و محله برای مردم انجام می‌دادند، تبدیل به مقر فرماندهی و نام‌نویسی گروه‌های مردمی برای اعزام رزمندگان اسلام به جبهه‌های جنگ شدند و بسیج مردمی در مساجد شکل گرفت. سخنرانی شخصیت‌های مهم سیاسی کشور برای دعوت مردم به حضور در جبهه‌ها در مساجد رخ داد و کمک‌های مردمی و اقلام اهدایی مردم به رزمندگان در جبهه‌های جنگ از طریق مساجد به جبهه ها ارسال می شد. آموزش‌های دفاعی استفاده از اسلحه و یا کمک‌های اولیه همگی در مساجد برپا می شد و همچنین تشییع پیکر شهدای هر محله در مسجد همان محله برگزار می‌شد تا همه اهالی و آشنایان و اقوام شهید در مسجد دور هم جمع شوند. عکس شهدای هر محله هم در مسجد همان محل نصب و یادمان‌های زیبایی نیز در معماری‌های مساجد برای آنها ساخته می شد. این‌گونه بود که مسجد تبدیل به حلقه وصل مقدسی میان مردم و حاکمیت شد.
در حال حاضر مسجد به عنوان یک مرکز ذوابعاد مذهبی،فرهنگی،اجتماعی و سیاسی و به عنوان یک کانون پرقدرت و پویا در همه مناطق و محلات تبدیل کرده‌است و نقطه اتصال مهم مردم به بدنه حکمرانی است که در برخی ایام خاص اوج می‌گیرد. به طور مثال در ایام انتخابات مساجد تبدیل به پایگاههایی برای مشارکت سیاسی و اخذ رای مردم می‌شوند. در ایام بروز حوادث تلخی مانند سیل، زلزله و بلایی طبیعی شاهد حضور پررنگ مساجد برای دریافت کمک‌های مردمی هستیم.
در طول دوران انقلاب اسلامی نقش مساجد در فعالیت‌های آموزشی نیز بسیار پررنگ بوده‌است. چنانکه در نهضت بزرگ سوادآموزشی که بعد از انقلاب به فرمان امام خمینی(ره) شکل گرفت، مساجد از مهم‌ترین پایگاههای آموزشی برای سوادآموزی و پیشرفت سواد شدند.
خیریه‌های موجود و فعال در مساجد که توسط هیات امنا و خادمان مسجد اداره می‌شود، همواره به یاری مشکلات مردم محلی شتافته‌اند. به عنوان مثال صندوق قرض‌الحسنه‌های فعال در مساجد گره‌گشا و حتی سبب ایجاد شغل و توسعه کسب و کار محلی و موجب پیشرفت سطح زندگی افراد شده اند و مسجد همواره منطقه امن و درستی برای صله‌رحم‌های محلی بوده‌است.
امام جماعت مساجد به عنوان خط اتصالی مشخص و روشن با بدنه حکمرانی همیشه محل پاسخگوی سوالات مذهبی و سیاسی مردم و حتی محل رجوع افراد مختلف و حتی پیام رسان آنها به بدنه سیاسی کشور هستند.
مسجد و زنان؛ رزمندگان پشت جبهه
مسجد و آداب حضور در آن بعد از انقلاب اسلامی شرایط حضور ایمن و راحت‌تری برای زنان مسلمان در عرصه‌های مختلف اجتماعی و سیاسی فرهنگی فراهم کرد و بسیاری از زنان در سال‌های بعد از انقلاب با تشکیل پایگاههای مردمی زنانه توانستند اقدامات بسیار موثری در برهه‌های مختلف کشور انجام دهند و به جریان انقلاب اسلامی کمک کنند. چنانکه امام خمینی(ره) حضور فعال زنان ایرانی را تمایز انقلاب اسلامی ایران با دیگر انقلاب‌ها و جنبش‌های جهانی می‌دانست و حضور پرقدرت زنان ایرانی در پشت جبهه پیرامون بنای مسجد سبب‌ساز اتفاقات بدیع و لحظه‌های بسیار نابی در دوران دفاع مقدس بوده‌است که برخی از آنها نیز در ادبیات حماسی و مقاومت کشور ثبت شده‌است. از مهم‌ترین اقدامات زنان نقش پشتیبانی و خدماتی آنان برای فراهم کردن تدارکات لازم برای رزمندگان در جبهه‌های جنگ بوده‌است.
فعالیت بسیج در جوار مساجد
پنجم آذرماه سال ۱۳۵۸ یادآور «تشکیل بسیج مستضعفین» به فرمان معمار کبیر انقلاب و بنیانگذار فقید جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی(ره) است و از جلوه‌های انکارناپذیر الطاف الهی و برکات انقلاب اسلامی و نقطه عطف درخشانی در تاریخ میهن اسلامی به‌شمار می‌رود.
امروز با گذشت ۴۴ سال از پیروزی انقلاب فعالیت های بسیج مساجد از میدان‌های سازندگی، رفع محرومیت‌ها و کم‌برخورداری‌ها و مواجهه موفق با حوادث غیرمترقبه و مشکلات و معضلات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی،فراتر رفته و مأمن و قرارگاه گره‌گشای ملت‌های مسلمان منطقه شده است.
یکی از برنامه های محوری بسیج تبدیل مساجد به پایگاههای قرآن است که در این راستا تلاش کرده با ایجاد دارالقرآن در جوار مساجد با هدف تربیت ده میلیون حافظ قرآن کریم به مطالبه رهبری در این زمینه پاسخگو باشد.مستعدترین فضایی که می تواند فعالیت های قرآنی را مورد توجه قرار دهد، مساجد هستند. محیط آماده و معنویت مساجد می تواند، زمینه تبدیل مساجد به پایگاه قرآنی را فراهم نماید.
تاسیس کانون های فرهنگی هنری مساجد
۱۸ اسفند سال ۱۳۷۱ در شورای عالی انقلاب فرهنگی با هدف مقابله با تهاجم فرهنگی دشمن تاسیس کانون های فرهنگی هنری در مساجد به تصویب رسید که طی آن نوجوانان و جوانان در سطح محلات به مساجد جذب و فعالیت‌های مختلفی فرهنگی، هنری و ورزشی برای آنها اجرا می شود.
در حال حاضر ۲۶ هزار کانون فرهنگی هنری در اقصی نقاط مساجد کشور فعالیت می کنند و تأسیس هزاران کتابخانه در جوار مساجد، صدها و بلکه هزاران برنامه خوب و سازنده فرهنگی، هنری، آموزشی، پژوهشی و تبلیغی، در سطح بین‌المللی، ملی و استانی از جمله دستاوردهای این مجموعه است. در حال حاضر در ایام تابستان یکی از مراکز مهم غنی‌سازی اوقات فراغت دانش آموزان کانون های فرهنگی هنری مساجد هستند که با برگزاری کلاس‌های آموزشی مختلف و اردوهای فرهنگی زمینه ساز جذب نوجوانان و جوانان را به مسجد فراهم نموده اند و بسیاری از کودکان و نوجوانان در دهه‌های مختلف حتی در حد بازی کردن در حیاط مسجد از این بنای مقدس فیض برده‌اند.
اجرای طرح تلاوت نور
یکی از طرح های موفق ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور اجرای طرح «تلاوت نور» در مساجد با هدف استفاده بهینه از ظرفیت مساجد برای توسعه و ترویج کلام الهی است که در راستای اجرای این طرح محافل انس با قرآن کریم، جزء خوانی، طرح تفسیر کوتاه و جلسات سنتی قرآن در مساجد برگزار می شود.
همه موارد فوق به خوبی نشان می‌دهد جایگاه مسجد به عنوان مهم‌ترین و اولین بنای مسلمانان در جوامع اسلامی به خصوص جمهوری اسلامی ایران تا چه حد پر اهمیت بوده‌است و چه میزان در برهه‌ها و حوادث مختلف نقش کارساز و کلیدی داشته‌است. بنایی که گردهمایی‌های مسلمانان در آن چه در قالب نماز جماعت‌های باشکوه و چه سایر فعالیت‌های مردمی همواره سبب قدرتنمایی جمهوری اسلامی ایران مقابل سایر ملل شده‌است.
نظر شما