به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از گیلان_ نوشین کریمی
مساجد از صد اسلام تا کنون به ویژه در دوران مبارزات انقلابی و هشت سال جنگ تحمیلی، همواره محلی امن برای سازماندهی نیروها از لحاظ تامین نیرو و تدارکات پشتیبانی بود.
مساجد سنگر پاسداری و تبلیغ ارزش های جهادی و محل امر به معروف و نهی از منکر و جایگاه تعامل دین با دولت جمهوری اسلامی هستند و این امر خود را بارها در پیروزی انقلاب اسلامی و حفظ آن نشان داده است.
در همین خصوص به سراغ یکی از انقلابی ها در شهرستان آستانه اشرفیه رفتم و پای خاطراتی نشستم که بسیار تصویر زیبا و متحدی از مشارکت مردم در رسیدن به این قیام داشت.
رضا(فریدون) دوست جلالی در خصوص ارتباط نقش مسجد در انقلاب به خبرنگار خبرگزاری شبستان گفت: با توجه به اینکه حرکت انقلابی امام خمینی در سال ۴۲ از مسجد شروع شد به تبع، بعد از تبعید حضرت امام به ترکیه، عراق و نجف به ویژه بعد از اوج گرفتن انقلاب در سال‌های ۵۵ و ۵۶ و به ویژه از فروردین یا ابتدای سال ۵۷ تا پیروزی انقلاب نیز این جریان در مساجد پیگیری میشد.
خاطرات انقلاب را باید با محوریت نقش مساجد بیان کرد
وی با تاکید بر اینکه بحث خاطرات انقلاب را باید با محوریت نقش مسجد بیان کرد گفت: ما خاطرات زیادی در آستانه اشرفیه داریم، اما خاطراتی که مصداقی و قابل نشر باشد این است که ما در مسجد جامع آستانه اشرفیه در بحران و در دوران انقلاب مورد توجه انقلابیون استان گیلان به ویژه بچه های انقلابی آستانه، لاهیجان و رشت بودیم.
دوست جلالی افزود: مرحوم «آیت الله ضیایی» که امام جماعت و حتی امام جمعه قبل از انقلاب مسجد جامع آستانه بود چند سال مانده به پیروزی انقلاب در طبقه به اصطلاح فوقانی مسجد جامع، یک کانونی را تحت عنوان «کانون ولیعصر» ایجاد کردند که در آن کانون بچه‌های انقلابی آموزش‌های عقیدتی سیاسی می آموختند و دیگر اساتید مانند «ابوالحسن کریمی» و «قانع»، پدر شهید «جواد معمری» و دوستان دیگری که بعد از انقلاب در جنگ به درجه رفیع شهادت نایل آمدند می آمدند و مسایل روز را روشنگری و تبیین می کردند.
وی با بیان اینکه، کسانی مانند شهید «حمید تقوی» یا دکتر «بلوکی» نقش بسزایی در جمع آوری بچه های انقلابی به تبعیت از امام داشتند تصریح کرد: در خود شهرستان آستانه اشرفیه و حومه، نقش مسجد چه در نمازهای جمعه‌ای که قبل از انقلاب توسط آیت الله ضیایی در مسجد جامع اقامه میشد و خطبه های به اصطلاح اعتقادی و انقلابی را مطرح و روشنگری می‌کردند، و چه بعد از اوج انقلاب سال ۵۹، خیلی نمایان بود.
مسجد محور توزیع اعلامیه های حضرت امام بود
دوست جلالی با اشاره به اینکه مسجد محور توزیع اعلامیه های حضرت امام نیز بود، گفت: شهید «حمید تقوی» رابط بچه‌های جوانان آستانه در بعضی از مناطق بود و با «آیت الله ضیایی» اعلامیه حضرت امام را که از نجف به ایران منتقل و تکثیر میشد در خود مسجد نگهداری میکرد و سپس به ما و دیگران می‌دادند که به مردم برسانیم.
وی افزود: ما هم می بایست این اعلامیه را در خانه‌های مردم می انداختیم زیرا این اعلامیه حضرت امام، پیام‌های حضرت امام، افشاگری‌هایی که حضرت امام در ارتباط با جنایات رژیم شاه اسرائیل و آمریکا می کردند را نشان می داد.
دوست جلالی اضافه کرد: همه این کارها در جهت روشنگری بود که مردم بیدار شوند و به صحنه بیایند تا عمر رژیم ۲۵۰۰ ساله به اصطلاح شاهنشاهی تمام شود ولی چون تا قبل از آن، مردم و جوان‌ها گرچه حرکت‌ها و درگیری های شبانه‌ای داشتند اما هنوز مردم به آن شکل به خیابان‌ها نیامده بودند.
وی در ادامه گفت: یکی از مصداق‌هایی که باز هم می تواند مسجد محور باشد، این بود که در یکی از شب‌های ماه مبارک رمضان سال ۵۷، قبل از پیروزی انقلاب، بچه‌های انقلابی و آنهایی که به اصطلاح یک پله بالاتر از نظر اعتقادی و علمی بودند و ارتباط خوبی با بچه‌ها داشتند، بچه ها را که شاید حدود ۱۰۰ نفر بودند از داخل مسجد جامع آماده و هماهنگ کردند که بعد از اقامه نماز و مراسمی که در مسجد بود، با مدیریت امثال شهید «حمید تقوی»، «شهید بلوکی»، «شهید قانع»، «شهید محمدی» و «آیت الله ضیایی» از داخل مسجد به سمت بیرون حرکت کردند و شعار ضد رژیم شاهی را خارج از، مسجد فریاد بزنیم.
دوست جلالی اضافه کرد: همین امر باعث شد که این گروه یکصد نفری شبانه به سمت سطح شهر حرکت کردند تا رژیم را وادار به عقب نشینی و تمکین خواسته های مردم کنند.
وی با اشاره به اینکه بالاخره درگیری با مامورین رژیم شاه که ساواک و شهربانی بودند شروع شد ادامه داد: آن شب مقر حرکت بچه‌ها که از داخل مسجد جامع آستانه بود منجر به درگیری با مامورین شد و کوچه به کوچه تا پاسی از شب ادامه داشت و خیلی از بچه ها دستگیر شدند و خیلی ها هم توانستند فرار بکنند.
دوست جلالی اضافه کرد: این حرکت به اصطلاح انقلابی و درگیری با عوامل رژیم شاه همچنان ادامه داشت و حتی یکی دیگر از مصداق های عملی محوریت مسجد این بود که بچه های آستانه دیدند یک شبی مسئولین رژیم شاه که آن موقع ماموران شهربانی، ژاندارمری یا نماینده مجلس ملی بودند مراسمی گرفته اند و جلوی مسجد برای خوشامدگویی نشسته اند، بچه‌های انقلابی هم تاب نیاوردند و با هم هماهنگ کردند که وقتی که مراسم شروع شد جوان‌های انقلابی همزمان از داخل مسجد جامع بلند شوند و دم ورودی مسجد جامع که به طرف حرم باز می‌شود، همانجا علیه شاه شعار بدهند.
شعارها پیام و خشم مردم انقلابی را از طریق عوامل شاه به دربار می رساند
وی با اشاره به اینکه این شعارها، می توانست پیام و خشم مردم انقلابی را از طریق عوامل شاه به دربار برساند گفت: همچنین در شب‌های محرمی که اوج و نزدیک انقلاب بود «شهید حمید تقوی» بچه‌های انقلابی را در داخل مسجد جامع و مدرسه «آیت الله وحید» که پشت آن بود و به نوعی مربوط به همین مسجد میشد جمع میکرد و تا صبح با صحبت و هماهنگی های لازم برای تجمع، برگزاری مراسم عزاداری و برخورد با عوامل شاه برنامه ریزی های لازم را انجام میداد.
دوست جلالی در ادامه با بیان اینکه اگر باز بخواهیم محوریت مسجد را به عنوان حرکت انقلابی تلقی کنیم می توانیم به یکی دو ماه قبل از پیروزی انقلاب اشاره کرد، افزود: با بچه‌های انقلابی آستانه و روستاهای اطراف و حتی بعضی از بچه‌های انقلابی لاهیجان امثال «شهید کریمی»، «شهید دکتر بلوکی»، «حمید تقوی»، «شهید قانع»، «معمری»، «آیت الله ضیایی» و... برنامه‌ای را در مسجد «چورکوچان» آستانه تدارک دیدیم که سخنران آن «حاج آقای حجازی» بود. آن موقع حجازی از روحانیون انقلابی منطقه رشت بود که دعوتش کردیم مه برای بچه های انقلابی مسجد ما هم سخنرانی داشته باشد.
عوامل ژاندارمری منطقه مسجد را محاصره کردند
وی ادامه داد: آنروز گویا از قبل به عوامل رژیم شاه خبر داده بودند که بچه های انقلابی برای گوش دادن به سخنرانی «حجت الاسلام حجازی» در مسجد جامع جمع شده اند و قرار است بعد از سخنرانی هم در بیرون مسجد حرکتی علیه رژیم شاه انجام دهند، لذا حدوداً یک ربع تا ۲۰ دقیقه از سخنرانی حاج آقا حجازی در داخل مسجد نگذشته بود که دیدیم عوامل ژاندارمری منطقه آمدند و مسجد را محاصره کردند و با سلاح و بلندگویی هم که داشتند از جمعیت درخواست کردند که هر چه سریعتر مراسم را تمام کرده و متفرق شوند.
دوست جلالی همچنین تصریح کرد: یادم است که همان سال ۵۷ حاج آقای حجازی مردم داخل مسجد را به آرامش دعوت کرد و سخنرانیش را به نحوی هدایت کرد که منجر به درگیری مسلحانه بین عوامل ژاندارمری شاه با انقلابیون نشود.
وی ادامه داد: مسجد در محاصره مامورین ژاندارمری بود تا اینکه بعد از یک ساعت که سخنرانی تمام شد، بچه‌ها کم کم از داخل مسجد بیرون آمدند و آن شب، ماجرا بخیر گذشت و مامورین رژیم نتوانستند کسی را دستگیر کنند گرچه گویا بعدا با حاج آقا حجازی برخوردی کردند و از وی و تعدادی از بچه های آستانه تعهد گرفتند که چنین تجمعاتی نداشته باشند.
دوست جلالی با اشاره به اینکه، ما البته دو _سه شب بعد هماهنگ کردیم که مسجد آقا سید محمد «آخوند مزار» که الان نزدیک مزار شهدا است، مقر حرکت انقلابی ما باشد اظهار کرد: آستانه را به چند منطقه(منطقه مثلاً شمال، جنوب، غرب، شرق) تقسیم کردیم که بچه‌ها گاهاً از ساعت ۹ _ ۱۰ شب هماهنگ باشند تا زمان درگیری با تجهیزاتی که آن موقع داشتیم مثل نقاب، چوب، سنگ، و مواد آتش زا... بتوانیم با عوامل شاه، مامورین شهربانی و ژاندارمری مقابله کنیم.
وی ادامه داد: یک شب سرد که متاسفانه باران شدیدی هم می آمد از مسجد و مزار آقا سید محمد به طرف حرم آستانه و میدان شهر حرکت کردیم که خبر دادند عوامل شاه سلاح به دست آماده تیراندازی هستند. یادم است که آن شب «شهید قانع» با چرخ داشت از مغازه اش می آمد به طرف آخوند مزار که وقتی می بیند بچه‌های ما با نقاب و لباس های خیس برای درگیری با عوامل شاه در حرکتند خواهش کرد جلوتر نرویم و الکی خودمان را به کشتن ندهیم. گرچه او از روی دلسوزی میخواست مانع ما شود تا تلفات ندهیم اما بچه‌ها همانجا دو دل شدند و عده‌ای موافق رفتن و عده ای هم بارندگی و جواب ندادن عملیات ما را در آن شرایط بارندگی بهانه کردند، کارمان انجام نشد.
دوست جلالی با بیان اینکه همه حرکت های انقلابی با محوریت مساجد و ضد رژیم شاهنشاهی انجام میگرفت، گفت: نه تنها در شهرها بلکه در روستاها هم به همان شکل بود.
معتقد بودیم خون در مقابل شمشیر پیروز است
وی تصریح کرد: گرچه روشنگری، تبیین و به اصطلاح حرکت انقلابی و اعتقادی بچه های انقلاب از سال های قبل در مسجد با تعلیم قرآن، تعلیم مکتب امام و ائمه شکل گرفته بود چرا که معتقد بودیم خون در مقابل شمشیر پیروز است.
دوست جلالی با اشاره به اینکه در آستانه اشرفیه نیز در همان «کانون ولیعصر» و حتی نماز جمعه هایی که قبل از انقلاب و یا جلسات محرمانه‌ای که در مسجد جامع توسط «آیت الله ضیایی» و تیم ایشان مانند شهید کریمی، حمید تقوی، دکتر بلوکی و... انجام شد حرکت انقلابی استمرار یافت افزود: تقریبا دی و بهمن ماه بود که دیگر مردم آستانه کم کم وارد شهر شدند و هر روز در سطح آستانه توسط مردم حرکت اعتراضی صورت میگرفت.
وی اذعان کرد: باز محور حرکت کلی مردم هم به نحوی حرم مطهر آقا سید جلالدین اشرف، مسجد آخوند مزار و مساجد روستایی بود که سعی میشد در آنجا سخنرانی و برنامه ریزی انقلابی انجام شود.
دوست جلالی اظهار کرد: البته خیلی از آن دوستان انقلابی مانند تقوی، ذهیمی، ملوکی، حمزه کروبی و... بعد از انقلاب در تبعیت از امام و دفاع از کشور وارد جنگ شدند و خون پاکشان را نثار این نظام کردند.
نظر شما