به گزارش خبرگزاری شبستان از مشهد، خراسان رضوی همواره یکی از فعالترین استان ها در حوزه سرود به خصوص سرود رضوی بوده و گروه های موفق و بزرگی نیز در این حوزه به جامعه هنری کشور تقدیم کرده است. اخیرا نیز در ششتمین دوره از جشنواره روستایی و عشایری آسمان هشتم که به دبیری سید مجتبی ذبیحی در حال برگزاری است، ۵ گروه سرود از خراسان رضوی موفق به راهیابی به مرحله پایانی این جشنواره شدند که قرار است در دهه پایانی فروردین ۱۴۰۳ به میزبانی روستای کردر رضوی استان هرمزگان برگزار شود.
در این رویداد که بیش از ۶۰ اثر متقاضی حضور در بخش سرود این جشنواره بودند طبق اعلام هیت داوران تعداد ۲۱ گروه سرود منتخب را برای حضور در مرحله پایانی و اجرا در روستای کردر رضوی معرفی شدند که گروه های نوای موعود از بخش رضویه خراسان رضوی در بخش پسران بالای ۱۵ سال برگزیده این جشنواره شد. همچنین گروه های آفتاب از شاندیز خراسان رضوی، نورالقائم از حصار سرخ خراسان رضوی بخش پسران زیر ۱۵ سال و گروه های سرود مدرسه حضرت فاطمه سلام الله علیها از روستای فرهادگرد خراسان رضوی و کنگ کهن از روستای کنگ خراسان رضوی نیز در بخش دختران زیر ۱۵ سال نیز منتخب هیئت داوران شدند.
به همین بهانه گفتگویی داشتیم با سیدمجتبی ذبیحی، که بیست سال سابقه حضور در گروه‌های سرود و دبیری جشنواره‌های مختلف را در کارنامه دارد و اکنون مسئول سرود رضوی دفتر بنیاد بین المللی امام رضا(ع) و دبیر جشنواره سرود روستایی رضوی است و در خصوص لزوم توجه به گروه های سرود روستایی نقطه نظرات این فعال حوزه سرود مشهدی را شنیدیم.
کانون‌های مساجد روستاها بهترین ظرفیت برای رونق سرود روستایی
ذبیحی ابتدا در خصوص نقش کانون‌های مساجد در حوزه سرود روستایی گفت: یکی از بهترین فضاها برای تربیت و رشد گروه های سرود در روستاها کانون های فرهنگی هنری مساجد هستند که ظرفیت بسیار خوبی داشته و در این دوره از جشنواره سرود روستایی نیز شاهد حضور و درخشش گروه های مختلفی از اقصی نقاط کشور به خصوص خراسان رضوی در این رویداد بودیم که البته اگر اطلاع رسانی گسترده تری انجام می شد قطعا گروه های بیشتری در این رویداد شرکت می کردند.
بیر جشنواره سرود روستایی رضوی با بیان اینکه برای اطلاع رسانی به روستاها با ستاد کانون‌های مساجد ارتباط گرفته شده بود، افزود: هفت هزار کانون فرهنگی در روستاها داریم که قرار شده بود از طریق کارتابل و بخش نامه به آنها اطلاع رسانی کنند. علاوه بر این، به سراغ معاونت روستایی و عشایری وزارت آموزش و پرورش نیز رفتیم که آنها هم به مدارس روستاها بخشنامه داده و ابلاغ کنند ولی با این حال تعداد زیادی از روستاها در جریان این رویداد قرار نگرفته و نتوانستند در این جشنواره شرکت کنند.
وی همچنین با تاکید بر لزوم حفظ هویت بومی و محلی گروه های سرود روستایی و عشایری اذعان کرد: یکی از دغدغه های ما استفاده گروه ها از سرودهای قدیمی در حوزه رضوی بود که دلیل آن نبود تولیدات جدیدی در این بخش بود که باعث می شد گروه ها، سرودهای تکراری را بخوانند؛ لذا تصمیم گرفتیم سالانه هشت سرود برای امام رضا(ع) در حوزه موسیقی نواحی تولید کنیم.
دبیر جشنواره سرود روستایی رضوی افزود: این کار ک ه برای اولین بار صفر تا صد آن به خود استان ها سپرده شد در هشت بخش شامل موسیقی شش استان لرستان، خوزستان، زنجان، کرمانشاه، مازندران و چهارمحال و بختیاری و یک اثر فارسی ویژه نوجوانان و یک اثر نیز ویژه دختران در نظر گرفته شد.
ذبیحی با تأکید بر اینکه برای تولیدات بهتر ابتدا باید گروه‌های موجود را آسیب شناسی کنیم، ادامه داد: برای این مساله باید دید آیا هیچ بانک اطلاعاتی دراین باره وجود دارد؟ چه تعداد از گروه‌ها شناسنامه دار هستند؟ اوضاع شعر چگونه است و چقدر شاعرانی را برای سرود تربیت کرده ایم؟ در بنیاد بین المللی امام رضا (ع) این کار شروع شده است. شعر ابتدا در دفتر شعر این بنیاد تأیید می‌شود، سپس ملودی و آواهای آن بررسی می‌شود. پس از تأیید نهایی، کار تولید می‌شود.
لزوم تربیت شاعر تخصصی برای سرود رضوی
وی بر لزوم تربیت شاعر تخصصی برای سرود تأکید کرد و گفت: یکی از برنامه‌های دفتر سرود بنیاد بین المللی امام رضا(ع) همین است. شاعر خوب در کشور و در مشهد زیاد داریم، ولی گروه‌های سرود فقط با شاعرانی کار می‌کنند که از قبل با آنها ارتباط دارند. از آنجایی که گروه‌ها سامان دهی نشده اند، شاعرانی که در این زمینه استعداد دارند، معرفی نشده اند و ارتباطی با خیلی از گروه‌های سرود ندارند. برای مثال شاعری در مشهد داریم که در کشور از بسیاری شهرها به او سفارش می‌دهند، ولی در مشهد هیچ کس با او کار نمی‌کند.
مسئول سرود رضوی دفتر بنیاد بین المللی امام رضا(ع) در تحلیل اینکه چرا سرودهای رضوی تولیدشده توسط گروه‌های مشهدی کمتر به دل مخاطبان می‌نشیند، تاکید کرد: خراسان پرچم دار سرود رضوی در کشور است اما شاید ایراد از متولیان برگزاری جشنواره‌ها باشد که فقط آیتم‌های فنی را لحاظ می‌کنند و مربیان مجبورند در گروه هایشان این موارد را لحاظ کنند.
وی افزود: در نتیجه، سبک کارها به این سمت رفته است؛ بنابراین جشنواره‌ها نیز در ایجاد این سلیقه نقش دارند و باید سیاست گذاری‌ها و معیارهای داوری در جشنواره‌ها اصلاح شود. البته باتوجه به اجراهای پاتوقی که در شهر مشهد داریم و در این حوزه در کشور پرچم داریم، امیدواریم که کم کم کارهای ما نیز به سمت کارهای دلی و مردمی برود.
جشنواره زدگی و «پلی بک»؛ دو آفت گروه‌های سرود
ذبیحی تاکید کرد: در واقع آفت گروه‌های سرود رضوی ، جشنواره زدگی و اجرای «پلی بک» است که متاسفانه در سرود مد شده است و دیگر کمتر اجرای زنده‌ای از گروه‌های سرود می‌بینیم. زمانی به دلیل ضعف و محدودیت در صدابرداری و سیستم‌های صوت در سالن‌های اجرا، صدای خودشان را ضبط و موقع اجرا پخش می‌کردند. درحالی که اکنون خیلی وقت‌ها می‌بینیم سرودی را که پسرها خوانده اند، یک گروه دختر پلی بک می‌کند و موارد مشابه. این یکی از آفت‌های فعلی سرود است که در سرودهای رضوی هم دیده می‌شود.
وی به ضعف در آموزش سرود اشاره می‌کند: ما خواننده سرود تربیت نکرده ایم. نسلی تربیت کرده ایم که می‌تواند موقع اجرا، اداهای خوبی دربیاورد. ما نیاز داریم مربی سرود تربیت کنیم. بسیاری از مربیانی که اکنون فعالیت می‌کنند، خودشان چیزی از سرود نمی‌دانند و بیشتر در زمینه اجرای حرکات کار می‌کنند.
او با بیان اینکه ایجاد تشکل‌های مرتبط و تعریف ساختار می‌تواند در سازمان دهی و رفع مشکلات گروه‌های سرود تأثیرگذار باشد، می‌گوید: ما ظرفیت تشکیل گروه‌های حرفه‌ای را داریم. اگر گروه‌های خراسانی ید طولانی در مسابقات دارند، پس بهترین آهنگ سازها و هنرمندان را داریم. تشکیلاتی باید باشد که بتواند این افراد را پای کار بیاورد تا در نهایت آثار فاخری تولید شوند. به تازگی باتوجه به منویات رهبر معظم انقلاب بیشتر سازمان‌ها به سرود می‌پردازند. این اتفاق خوبی است، ولی از این فرصت بهره‌ای را که باید ببریم، نبرده ایم. بودجه‌ای که سازمان‌ها برای سرود می‌گذارند، معمولا صرف برگزاری جشنواره می‌شود و به سمت تولید نمی‌رود.
اجرای سرود رضوی باید در تمام طول سال فراگیر شود
دبیر جشنواره سرود روستایی رضوی بیان کرد: معمولا در دهه کرامت و نوروز و ایام خاص گروه‌هایی درباره امام رضا(ع) اجرا می‌کنند، ولی این ایام که تمام می‌شود، برنامه‌های این چنینی نیز تعطیل می‌شوند و تا سال بعد هیچ خبری از آنها نیست. با فرهنگ سازی مناسب باید این موضوع جا بیفتد که فرهنگ رضوی یک موضوع همیشگی است و به مناسبت‌ها محدود نمی‌شود. وقتی این فرهنگ جا بیفتد و تقاضا برای اجرای گروه‌های سرود در طول سال وجود داشته باشد، تولیدات نیز رونق می‌گیرند.
این هنرمند مشهدی با بیان اینکه درصد کمی از سرودهای تولیدشده با مضامین رضوی در بخش کودک و نوجوان قرار می‌گیرند، می‌افزاید: با وجود آنکه ظرفیت زیادی در این بخش وجود دارد، برنامه ریزان فرهنگی از آن غافل شده اند و چه در تشکیل گروه‌های سرود رضوی که آثاری را برای مخاطب کودکان تولید می‌کنند و چه در گروه‌هایی که اعضای آن از کودکان و نوجوانان تشکیل می‌شوند، غفلت کرده اند و امیدوارم با توجه بیشتر به این حوزه شاهد تولیدات فاخر و تاثیرگذاری در حوزه سرود رضوی باشیم.
گفتگو: علی رنگ آمیز طوسی
نظر شما