خبرگزاری شبستان-استان فارس؛ مهدی رحمانیان| رسم و رسوم های ما ایرانیان اگرچه شاید منبع روایی نداشته باشد اما در نوع خود پسندیده و با یک نکته اخلاقی و یا معنوی گره خورده است.
از جمله این سنت ها که از دیرباز در کشور ما مرسوم بوده، زیارت اهل قبور در پنجشنبه آخر سال است. این امر پسندیده که البته ریشه روایی ندارد اما یک سنت زیبا و کهن ایرانیان است.
مردم در واپسین روزهای سال با حضور در آرامستان ها و مزار درگذشتگان، روح آنها را با فاتحه و قرائت آیات قرآن صفا داده و یاد و خاطره شان را زنده نگه می دارند.
زیارت اهل قبور علاوه بر اینکه آثار و برکاتی برای زندگی انسان دارد، همواره مورد تاکید بزرگان دین بوده و به این امر توصیه هایی شده است.
زیارت اهل قبور علاوه بر اینکه آثار و برکاتی برای زندگی انسان دارد، همواره مورد تاکید بزرگان دین بوده و به این امر توصیه هایی شده است آنچنان که وجود مقدس حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) می‌فرمایند: «به زیارت قبر مرده‌هایتان بروید، زیرا آنان با زیارت شما خوشحال می‌شوند و شما خواسته‌هایتان را بر سر قبر پدر و مادرتان از خداوند بخواهید که خدا به احترام آنها دعای شما را اجابت کند».
همچنین یکی از صحابه پیامبر از حضرت رسول اکرم (صلی الله و علیه وآله) نقل کرده است که می فرمایند: «برای مردگان خود هدیه بفرستید»، گفتم: هدیه مردگان چیست؟ فرمود: «صدقه و دعا. ارواح مؤمنان هر جمعه به آسمان دنیا مقابل خانه های خود می آیند و فریاد می‌کنند... ای خانواده من، پدر، فرزندان و خویشان من، بر ما مهربانی کنید. آن چه در دست ما بود، عذاب و حساب آن ها بر ما است و نفعش برای غیر ما. ای خویشان ما، به درهمی یا قرص نانی یا جامه‌ای ما را کمک کنید تا خداوند شما را از جامه‌های بهشت بپوشاند».
یک سنت زیبا
رسم زیارت اهل قبور در پنجشنبه آخر سال، یکی از آیین‌ها و سنت ها معنوی ایرانیان است که از دیرباز مرسوم بوده و اکنون نیز مردم در نقاط مختلف کشور و به رسم یادبود بر سر قبور رفتگان حاضر شده به فاتحه خوانی و دعا مشغول می شوند.
به گفته یک کارشناس مذهبی، زیارت اهل قبور فرصتی است برای به یاد آوردن افرادی که روزگاری در کنار ما بودند و امروز دستشان از دنیا کوتاه شده و چشم انتظار نشسته اند تا فاتحه ای از سوی اهالی دنیا به آنها هدیه شود.
زیارت اهل قبور فرصتی است برای به یاد آوردن افرادی که روزگاری در کنار ما بودند و امروز دستشان از دنیا کوتاه شده و چشم انتظار ما نشسته اند.
تامل در مفهوم مرگ و زندگی
به اذعان حجت الاسلام محمد ابراهیم اخوت فارغ از آن، صرف حضور در قبرستان و زیارت اهل قبور، انسان را به تأمل در مفهوم مرگ و زندگی پس از مرگ وا می‌دارد و ارتباطی عمیق با مفاهیم معنوی و معاد دارد.
وی با اشاره به اینکه ریشه‌های دینی رسم زیارت اهل قبور به اعتقادات و اصول دینی مربوط می‌شود، عنوان می کند: در بسیاری از ادیان و مذاهب، دعا و زیارت اهل قبور مورد تأکید و توصیه قرار گرفته است؛ به عنوان مثال، در اسلام، زیارت اهل قبور به عنوان عملی مهم و قابل تأمل در مفاهیم اخلاقی و معنوی، یکی از سنت های مورد توصیه بزرگان است.
اخوت ادامه می دهد: در ادیان دیگر نیز مانند مسیحیت و یهودیت، زیارت اهل قبور به منظور تقرب به آنها و تأمل در ارزش‌هایی که افراد الهی به جامعه ارائه کرده‌اند، اهمیت ویژه‌ای دارد.
وی ادامه می دهد: در نتیجه، رسم زیارت اهل قبور با ریشه‌های دینی عمیق خود، بیش از یک آیین معنوی، به عنوان یک فرصت برای تأمل، ارتباط با ارزش‌های معنوی و انسانی، و به یادآوری مفهوم مرگ و معاد برای انسان‌ها است.
مدیر ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد جنوب فارس می گوید: سنت زیارت اهل قبور در پنجشنبه آخر سال، که به عنوان یک روز با اهمیت در سنت ایرانیان شناخته شده است، با گذشته تاریخی و اعتقادات دینی مردم پیوند دارد.
پیوند با بهار طبیعت
زمانی که فصل بهار آغاز می‌شود و طبیعت رخت نو بر تن کرده و با رنگ‌های جدید و زیبا مزین می‌شود، فرصتی برای تأمل در مفاهیم مرگ و زندگی برای هر انسان است.
سنت زیارت اهل قبور در پنجشنبه آخر سال از زمان‌هایی مناسب برای ارتباط با مفاهیم مرگ و زندگی، معاد و قیامت است.
اخوت با تاکید بر اینکه سنت زیارت اهل قبور در پنجشنبه آخر سال از زمان‌هایی مناسب برای ارتباط با مفاهیم مرگ و زندگی، معاد و قیامت است، می گوید: این پیوند به انسان‌ها یادآوری می‌کند که همه چیز در دنیای مادی، فانی و زودگذر است و سبب می‌شود که افراد نه تنها با طبیعت و فصل بهار ارتباط برقرار کنند، بلکه با یادآوری ارزش‌های معنوی و دینی، به دنبال تحقق کمال انسانی و ارتقاء معنوی خود بپردازند.
از این سوره ها غافل نباشید
امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمودند: سوره «تبارک» بالای سر قبر میت خوانده شود تا موجب رفع عذاب قبر از او گردد.
در روایتی از حضرت صادق (علیه السلام) نقل شده: «هر کس نزد قبر مؤمنی، هفت مرتبه سوره إنّا أنزلنا را بخواند، خداوند فرشته ای می فرستد که پیش قبر میت، خدا را عبادت کند. خداوند ثواب عبادت فرشته را برای میت و کسی که إنّا أنزلنا را خوانده می نویسد، تا زمانی که خداوند وی را به واسطه این عمل وارد بهشت کند. بعد از سوره حمد، هفت مرتبه إنّ أنزلنا و هر یک از قل أعوذ بربّ الفلق، قل أعوذ بربّ الناس، قل هو الله أحد، و آیه الکرسی را سه مرتبه بخواند.»
در هر حال پیوند سنت زیارت اهل قبور در پنجشنبه آخر سال با سنت‌های بهاری نشان‌دهنده ارتباط نزدیک انسان با طبیعت، زندگی و مرگ، اعتقادات دینی و ارزش‌های معنوی است.
این پیوند برای ارتقا و رشد روحی فرد و تأمل در مفاهیم عمیق انسانی و دینی بسیار ارزشمند و مفید است.
نظر شما