خبرگزاری شبستان- قلعه تاریخی فلک الافلاک یا دژ شاپورخواست از آثار تاریخی و معماری منحصر به فرد استان لرستان است که از ادوار گذشته تاکنون همچون نگینی بر تارک این دیار درخشیده و بنای عظیم آجری آن که در دوره ساسانی روی تپه ای باستانی در مرکز شهر خرم‌آباد ساخته شده است.
معماری شگفت انگیز این قلعه تاریخی موجب شده است که از سوی بسیاری کارشناسان به عنوان یکی از شاهکارهای مهندسی و معماری دنیا لقب بگیرد.
این قلعه به لحاظ موقعیت استراتژیک، در قرن چهارم هجری قمری به عنوان مقر حکومت آل حسنویه و گنجور در زمان آل بویه درآمد و از قرن ششم هجری پس از ساخته شدن شهر جدید خرم آباد نیز به نام این شهر معروف شد و احتمال می رود نام فلک الافلاک در دوره قاجار به آن اطلاق شده است.
محوطه باستانی قلعه حدود ۱۲۰هزار مترمربع وسعت دارد و ارتفاع تپه با احتساب ارتفاع دیوارهای بنا از سطح خیابان های مجاور حدود ۴۰متر است، بر اساس مدارک تصویری تا حدود ۱۰۰ سال پیش بارویی ۱۲ برجی در پیرامون بنای فعلی وجود داشته که اکنون آثار آن در محوطه شمال غربی قلعه، قابل مشاهده‌است.
داخل قلعه فلک الافلاک از چهار سالن بزرگ، ۲ حیاط خلوت، چند تالار کوچک، اتاق‌ها و دروازه‌هایی به سمت شمال ساخته و در زمان قاجار بازسازی و موزه‌های باستان شناسی، مردم‌شناسی، آزمایشگاه مرمت اشیا و چای‌خانه سنتی در قلعه فلک الافلاک راه اندازی شده است.
این بنای کم نظیر به شماره ۸۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده که از دهه های گذشته دغدغه بسیاری برای ثبت جهانی این اثر ارزشمند عنوان شده که متاسفانه تاکنون برطرف نشده است و شاهکار معماری جهان همچنان در فهرست ثبت موقت جهانی قرار دارد.
مرمت و مقاوم سازی این قلعه تاریخی طی سالیان گذشته انجام شده، در سال های اخیر نیز مطالعاتی در خصوص مرمت آن صورت گرفته و مرمت و کارشناسی برج های این اثر تاریخی طی چند مرحله انجام شده است.
کاربردهای مختلف قلعه فلک الافلاک لرستان
ابراهیمی، مدیر مجموعه فرهنگی و تاریخی قلعه فلک الافلاک به خبرنگار خبرگزاری شبستان در خرم آباد، گفت: این اثر ارزشمند و دیدنی بر فراز تپه‌ای مشرف به شهر خرم‌آباد قرار گرفته که چشمگیرترین اثر تاریخی و گردشگری این شهر است.
مدیر مجموعه فرهنگی و تاریخی قلعه فلک الافلاک افزود: از بدو شکل گیری تا به حال کاربری‌های سیاسی، نظامی، خزانه سلطنتی، مقر حکومتی، پادگان نظامی و زندان سیاسی داشته است.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: موزه باستان شناسی، مردم شناسی و آزمایشگاه مرمت اشیا از مهم‌ترین بخش‌های این بناست.
ابراهیمی بیان کرد: مجموعه و بناهای داخل قلعه به دوره پهلوی اول و برخی به دوره قاجاریه می رسد.
بازدید بیش از ۱۵ هزار گردشگر از موزه تاریخ طبیعی و تنوع زیستی قلعه فلک الافلاک
سالاروند، مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان به خبرنگار خبرگزاری شبستان در خرم آباد، گفت: موزه تاریخ طبیعی و تنوع زیستی قلعه امسال یکی از پربازدیدترین قسمت های قلعه بوده و بیش از ۱۵ هزار گردشگر از آن بازدید کردند.
وی با بیان اینکه اسرار این قلعه تاریخی در طول زمان توجه باستان شناسان بسیاری را به خود جلب کرده است، افزود: ساخت این قلعه روی صخره‌های کوهپایه‌ای و حفر چاهی عمیق در حیاط قلعه فلک الافلاک، از مهم‌ترین موضوعات مورد توجه کارشناسان هستند.
برگزاری ضیافت افلاکی در خرم آباد
ویژه‌برنامه‌های نوروزی ماه مبارک رمضان در محوطه قلعه فلک‌الافلاک همزمان با ایام نوروز در حال برگزاری است.
این ویژه برنامه‌ها شامل اجرای نمایش طنز از سوی هنرمندان لرستانی، برگزاری مسابقات همراه با جوایز، نمایشگاه محصولات فرهنگی، ویژه برنامه‌های کودک و نوجوان، مناجات‌نامه خوانی تلاوت کلام وحی، است که با استقبال مهمانان نوروزی و همشهریان خرم‌آبادی نیز همراه بوده است تا ۱۲ فروردین در حال برگزاری است.
ویژه برنامه های نوروزی با همکاری ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و شورای عالی قرآن لرستان برگزار می‌شود.
نظر شما