خبرگزاری شبستان-خراسان جنوبی؛ زینب روحانی مقدم- ماه رمضان، ماه پر برکتی است که سفره خداوند برای میزبانی از بندگانش گسترده شده است و هر روز و هر ساعت و لحظه آن برکتی به همراه دارد که نباید از آن بی نصیب ماند.
یکی از فرصت های طلایی که خداوند در ماه مبارک رمضان به بندگانش عطا کرده، لیالی قدر است؛ شب هایی که درهای رحمت و آغوش خداوند به روی بندگانش گشوده شده و بهترین فرصت برای توبه و استغفار است.
*شب قدر؛ قلب رمضان
شب قدر شبی است که ثواب به جای آوردن عبادات در آن از سایر شب های سال افزون تر است و در روایات رسیده از معصومان شب خاصی به عنوان شب قدر معین نشده، بلکه یکی از شب های نوزدهم، بیست و بیست و یکم و بیست و سوم ماه رمضان، شب قدر دانسته شده است.
شب قدر، شبی است که همه مقدرات سالانه انسان با ملاحظه، اراده، اختیار و قابلیت های انسان تقدیر می شود؛ عبادت در آن شب، فضیلت فراوان دارد و بهره برداری از آن در نیکویی سرنوشت یک ساله، بسیار مؤثر است.
شب قدر، پیوند آسمانیان (ملائکه الله) و زمینیان، خاکیان اهل قدر با واسطه فیض الهی و قلب قدر حضرت ولی عصر عجل الله فرجه الشریف است.
امام صادق علیه السلام فرمود: «از کتاب خدا استفاده می‌شود که شماره ماه‌های سال نزد خداوند دوازده ماه است و سرآمد ماه‌ها ماه رمضان است و قلب ماه رمضان، لیلة‌القدر است».
به مناسبت فرارسیدن لیالی بابرکت و باعظمت قدر به سراغ یکی از کارشناسان دینی رفتیم و گفتگوی اختصاصی شبستان با حجت الاسلام محمد شاکری-امام جمعه فردوس- را به شرح ذیل می خوانید؛
۱-تفاوت شب های قدر در چیست؟ یکی از الطاف خداوند بر بندگانش این است که فرصت های مکانی و زمانی و عملی را برای بندگان فراهم کرده تا بندگان بتوانند با استفاده از این فرصت ها، در جهت تهذیب و خودسازی و رسیدن به کمال و تکامل انسانیت اقدام کنند.
یکی از آن فرصت های نابی که فراهم شده است، شب های قدر است؛ شب های قدر هم فرصت استغفار، توبه، انابه و شستشوی باطنی است و هم فرصت راز و نیاز و خلوت با محبوب واقعی و هم فرصت ارتباط گیری با مولا و مقتدا و بقیه الله الاعظم(عج) است.
حالا اینکه این شب قدر که این همه فضیلت دارد کدام شب است، طبق حکمت خداوندی بر بندگان پنهان است و خود پنهان بودن هم یک لطفی است بر بندگان، در واقع فرصتی است که بندگان خدا بیشتر بتوانند از این فیض عظمی بهره مند شوند.
هرچند این شب از نظر ائمه هدی(ع) مخفی نیست چرا که یکی از کارهایی که در آن شب انجام می شود نزول ملائکه بر امام و حجت خدا است، تنزل الملائکه والروح فیها باذن ربهم من کل امر.
لذا معلوم است که امام معصوم علیه السلام باید در جریان تمام امور باشند، بنابراین در نگاه اول هیچ فرقی بین شب های قدر نیست چون شب قدر یک شب است ولی مخفی و پنهان.
هرچند طبق بعضی از روایت چون سرنوشت و روزی سالانه انسان در شب قدر مشخص و تعیین می‌شود و این فرآیند اندازه گیری و تثبیت و تحکیم در سه شب متوالی انجام می‌شود ولی خب چون شب بیست و سوم آخرین شب و بیشترین احتمال را دارد در نگاه بزرگان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
۲-چرا سه تا شب قدر داریم و چهار شب قدر نداریم؟ با توجه به نکات مطرح شده، چون در سه شب نوزدهم و بیست و یکم و بیست و سوم قرائن و نشانه های بیشتری وجود دارد که شب قدر باشد.
البته خود این سه شب هم به خاطر مناسبت هایی که دارد از اهمیت ویژه ای برخوردار است و از طرفی، تعیین و سفارش به این سه شب، توسط ائمه هدی و بزرگان دین صورت گرفته است و در تمام سال این سه شب از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است.
هرچند شب های دیگری هم مانند شب بیست و هفتم و یا شب نیمه شعبان و یا شب عرفه و شب مبعث هم از اهمیت خاصی برخوردار است و بعضی از علما خیلی از این شب ها را احیاء داشته اند و آن شب ها را به عبادت گذرانده اند، به امید اینکه شب قدر را درک کنند.
۳-در این شب ها چه اعمالی بهتر است انجام دهیم؟ چرا باید در این شب ها بیدار باشیم؟ اعمالی که در این شب ها وارد شده متعدد است.
می توان به غسل لیله القدر هنگام غروب آفتاب، خواندن صد رکعت نماز، خواندن دو رکعت نماز ویژه لیله القدر، گفتن اذکاری مانند صد مرتبه استغفرالله یا صد مرتبه اللهم العن قتله امیرالمومنین و خواندن سوره هایی از قرآن مانند سوره دخان، عنکبوت، روم و خواندن دعاهایی مانند جوشن کبیر و زیاراتی مانندزیارت امیرالمؤمنین و ابی عبدالله الحسین علیه السلام اشاره کرد.
اما اینکه چرا شب زنده داری داشته باشیم، معلوم است اگر قرار باشد در چنین شبی به ما یک هدیه ویژه ای بدهند منتهی ما ندانیم در چه ساعتی این اتفاق خواهد افتاد، عقل می‌گوید آن شب را نخوابیم تا آن جایزه نفیس را از دست ندهیم.
یا اگر بگویند شما می‌توانید رزق و روزی خود را امشب بردارید و به تعبیری به اندازه سعی و تلاش خودتان به شما خواهند داد، آن‌وقت نه تنها انسان خودش بیدار می ماند بلکه به اعضای خانواده هم می‌گوید شما هم بیدار بمانید و تلاش کنید که رزق و روزی ما اعم از مادی و معنوی بیشتر شود.
۴-افضل اعمال توصیه شده به مؤمنین در این شب ها چیست؟ و چه کنیم تا شامل عفو الهی شویم؟ بهترین عمل در شب قدر بر اساس آنچه از روایات به ما رسیده است با توجه به اینکه شب قدر، شب نزول قرآن است و یکی از اعمالی که در این شب، سفارش شده، قرآن به سر گرفتن و قرار گرفتن زیر سایه قرآن است.
از طرفی آیات متعددی از قرآن با عناوینی مانند لعلکم تتفکرون، لعلکم تعقلون، ما را به تدبر و تفکر وا می دارد و احیاء و شب زنده داری همراه با تدبر و تفکر و تعقل و بصیرت است لذا فرموده اند یک ساعت عبادت، بهتر از یکسال عبادت است.
بنابراین همانگونه که مومنین از برنامه های جمعی استفاده می کنند ساعاتی را هم به خلوت و تفکر و تدبر بگذرانند چرا که گاهی با کمی تفکر و اندیشه مشکلات زیادی از قبیل مشکلات خانوادگی، اجتماعی حل و فصل می گردد.
اما اینکه چه کنیم مشمول عفو الهی قرار بگیریم شاید بهترین راهش، بخشش دیگران باشد، ببخشیم تا خدا ما را ببخشد و رحم کنیم تا خداوند به ما رحم کند.
۵-چرا می گویند شب قدر، شب ولایت است؟ اینکه می‌گویند شب قدر شب ولایت است به چند دلیل است که عرصه می کنم.
اولا در این شب ملائکه بر امام زمان (عج) نازل می شوند و پرونده اعمال انسان ها را به ایشان عرضه می دارند.
دوما به تعبیری مدیر اجرائی این دنیا در هر زمانی امام زمانش است و رضایتمندی ایشان از انسان در سرنوشت او تاثیر زیادی دارد.
سوما مهمترین راه رسیدن آدمی به تکامل، حرکت از مسیر ولایت است و سعادت مندی فردی و اجتماعی آدمیان در گرو وجود ولایت و رهبری جامعه و اطاعت از او است.
نظر شما