هویت دخترانه را برای مادران فردا جا بیندازیم

حجت الاسلام و المسلمین دکتر «سید احمد رهنمایی» عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی و دانشیار گروه علوم تربیتی در گفتگو با خبرنگار دین و اندیشه خبرگزاری شبستان در خصوص جایگاه دختر در قرآن و اسلام گفت: ذکر این نکته قابل توجه است که اگر ولادت دختران مساله مهمی نبود قرآن به سادگی از کنارش عبور می کرد و کسی را هم ملامت و سرزنش نمی کرد. این رویداد ناگواری که در دوره جاهلیت وجود داشته و امروز هم در جوامع مدرن در برخی خانواده ها کم و بیش دیده می شود بسیار ناراحت کننده است که وقتی خبر تولد دختری را می دهند ناراحت می شوند. خداوند در سوره مبارکه نحل می فرماید: «وَ إِذا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْثی‌ ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَ هُوَ کَظِیمٌ » و هرگاه یکی از آن مشرکان به دختر دارشدن بشارت داده شود، صورتش از غصّه سیاه می‌شود، در حالی که خشم خود را فرو می‌برد سپس می فرماید: « یَتَوَارَیٰ مِنَ الْقَوْ یَتَواری‌ مِنَ الْقَوْمِ مِنْ سُوءِ ما بُشِّرَ بِهِ أَ یُمْسِکُهُ عَلی‌ هُونٍ أَمْ یَدُسُّهُ فِی التُّرابِ أَلا ساءَ ما یَحْکُمُونَ » بخاطر بشارت تلخی که به او داده شده، از میان مردم متواری می‌شود (درمانده است که) آیا این دختر را همراه با ننگ و خفت نگاه دارد یا او را در خاک پنهان کند. بدانید که چه بد قضاوت می‌کنند.

وی در ادامه اظهار کرد: همچنین خداوند می فرماید: «لِلَّهِ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ یَخْلُقُ ما یَشاءُ یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ إِناثاً وَ یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ الذُّکُورَ»  فرمان روایی آسمان‌ها و زمین مخصوص خداست، هر چه بخواهد می‌آفریند، به هر که بخواهد دختران بخشد و به هر که بخواهد پسران بخشد. «أَوْ یُزَوِّجُهُمْ ذُکْراناً وَ إِناثاً وَ یَجْعَلُ مَنْ یَشاءُ عَقِیماً إِنَّهُ عَلِیمٌ قَدِیرٌ» یا (در یک رحم) پسران و دختران را در کنار هم قرار دهد و هر که را بخواهد نازا گرداند، همانا اوست دانای توانا.

دکتر رهنمایی با بیان اینکه خداوند آفرینش دختران را به منزله "هبه الهی" در نظر می گیرد اظهار کرد: همان طور که آفرینش پسران را. خداوند در آیه ۴۹ سوره مبارکه شورا می فرماید: «لِلَّهِ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ یَخْلُقُ ما یَشاءُ یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ إِناثاً وَ یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ الذُّکُورَ»  فرمان روایی آسمان‌ها و زمین مخصوص خداست، هر چه بخواهد می‌آفریند، به هر که بخواهد دختران بخشد و به هر که بخواهد پسران بخشد. «أَوْ یُزَوِّجُهُمْ ذُکْراناً وَ إِناثاً وَ یَجْعَلُ مَنْ یَشاءُ عَقِیماً إِنَّهُ عَلِیمٌ قَدِیرٌ» یا (در یک رحم) پسران و دختران را در کنار هم قرار دهد و هر که را بخواهد نازا گرداند، همانا اوست دانای توانا. در واقع "هبه" همان هدیه بدون منت و بدون درخواست است و بخششی که از روی کرامت و اراده باشد ارزشمند است. خداوندی که خالق دختر و پسراست، خود را واهب معرفی می کند؛ چرا که چیزی بسیار فراتراز خلقت آفریده و آن را به والدین هبه کرده است.

این عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی در ادامه بیان کرد: بنابراین خداوند بدون هیچ چشمداشت و منتی به والدین می بخشد. همچنان که پسران هدیه عالی الهی محسوب می شوند دختران هم. جالب است که پرودگار ابتدا دختران را نام می برد و می گوید: «یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ إِناثاً» ، ( به هر که بخواهد دختران بخشد) سپس می فرماید: « وَ یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ الذُّکُورَ»  (و به هر که بخواهد پسران بخشد). بنابراین  لحن و کلام ملامت آمیزی که خداوند نسبت به والدین ناراحت و خجل از تولد فرزند دختر بکار می برد،  بیانگر اهتمام و توجه ویژه اسلام و قرآن نسبت به آفرینش دختراست. امام صادق (ع) فرمودند: خداوند متعال نسبت به دختران مهربانتر از پسران است. همچنین فرمودند: پسران نعمتند و دختران حسنه و خداوند از نعمت‏ها بازخواست می‏کند و برای حسنات پاداش می‏دهد.

وی ادامه داد: چیزی که "حسن" است، نعمت هم محسوب می شود اما با یک رتبه بالاتر؛ چرا که با داشتن آن نعمت، انسان از جانب پرودگار پاداش دریافت می کند. احترام قایل شدن و پاسداشت حسنات الهی ، خود به خود موجب کسب پاداش ازسوی خداوند متعال می شود در حالی با داشتن نعمت، انسان  بازخواست می شود خداوند می فرماید: از نعمتی که به تو عطاء کردم چگونه استفاده و بهره برداری کردی؟ در واقع خداوند نوعی مطالبه گری می کند. جالب است اگر انسان شکرگزار نعمت های الهی باشد، نعمتش افزوده می شود اگر عکس آن حاکم باشد از کفش بیرون می رود. لذا "حسنه" به گونه ای است که اگر برایش حرمت قایل شوید هم قدر و منزلت آن حسنه اقزایش می یابد وهم خود انسان از سوی پرودگار پادش می گیرد. پس دختر یک سرمایه الهی است که خداوند در اخیتار انسان قرار داده وبابت نگهداریش پاداش عنایت می کند.

دکتر رهنمایی ابراز کرد: بنابراین باتوجه به اینکه در منظرقرآن واسلام دختر و پسر هردو نعمت و حسنه هستند و هیچ تفاوتی برای بندگی کردن دربرابر  پرودگار خود ندارند، درعین اشتراک در هویت انسانی،  تفاوت‌های عمیق روحی و روانی در آنها وجود دارد که آنها را در پذیرفتن مسئولیت‌های فردی و اجتماعی متمایز کرده است.

این عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی با اشاره به اهمیت و ارزش دختران از منظر مکتب تربیتی اسلام اظهار کرد: والدین در درجه اول ضمن اینکه نسبت به وجود دخترانشان ارزش و اهمیت قابل هستند لازم است که ارزش وجودی دختران را به آنها گوشزد کنند. یعنی این خود یک ارزش و احترام است که آنها بدانند چقدر وجودشان با ارزش است. مبادا با غفلت وندانم کاری ارزش وجودی خود را نادیده بگیرند یا گوهر گرانبهای خود را در معرض هر آسیب و آفتی قرار دهند.

وی در ادامه گفت: سکه و شمش طلا از ارزش و اهمیت بالایی برخورداراست لذا ما در پاسداشت و نگهداشت آن نهایت تلاش خود را می کنیم که مبادا مورد دستبرد و سرقت قرار بگیرد. این مثل هم کاملا در مورد دختران ما صدق می کند. وجود دختران همچون گوهری گرانبهاست که منبع و منشاء زایش و رویش موجودات انسانی می باشد. بنابراین اگر خوب و صحیح تربیت شوند نسل های صالح و شایسته ای تحویل آیندگان خواهند داد؛ در این میان سهم دختران از پسران بیشتر است لذا بایستی طوری با آنها رفتار کنیم و طوری تربیت نماییم که آنها به هویت دخترانه خود پی ببرند.