به گزارش خبرنگار گروه زنان و خانواده خبرگزاری شبستان: مساله جمعیت یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌ها برای هر کشور محسوب می‌شود چراکه بر اساس کمّ و کیف نیروی انسانی موجود در هر کشور است که چرخ صنعت می‌چرخد و افراد در مشاغل گوناگون به کار گمارده شده و مشغول می‌شوند؛ قطعا اگر این نیروی انسانی را افراد جوان و با انرژی تشکیل بدهند، آن کشور برنده میدانِ خودنمایی در صحنه قدرت جهانی است به ویژه که این جمعیت را افراد بومی همان سرزمین شامل شوند. حال با نگاهی به اهمیت مساله جمعیت و فرزندآوری و شرایط کنونی کشور حتی با یک بررسی سرانگشتی پی خواهیم برد که چه قدر در این عرصه با بحران مواجه هستیم.
مقام معظم رهبری (مدظله العالی) بارها نسبت به مساله ازدواج و فرزندآوری در سخنان خود تاکید داشتند و این مولفه‌ها از مهمترین منویات ایشان به ویژه در سالهای اخیر است بنابراین وظیفه هر فرد اعم از اینکه با رویکرد دین‌مدارانه یا جز آن تربیت شده باشد این است که در این عرصه بی تفاوت نباشد.
با توجه به آنچه که بیان شد خبرگزاری شبستان به مناسبت فرارسیدن سی‌اُمین روز اردیبهشت که در تقویم رسمی کشور به عنوان روز ملی جمعیت نامگذاری شده است، با حجت الاسلام «فاضل حسامی» پژوهشگر حوزه علوم اجتماعی و مدیر کل تاسیس و توسعه واحدهای حوزوی حوزه‌های علمیه خواهران گفت وگویی داشته ایم که در ادامه حاصل آن را می خوانید:
حجت الاسلام «فاضل حسامی» در گفت وگو با خبرنگار گروه زنان و خانواده خبرگزاری شبستان، با اشاره به جایگاه و اهمیت مساله جوانیِ جمعیت کشور و نقش این مولفه در آینده ایران اسلامی اظهار کرد: مخاطبان ما در مورد موضوع جمعیت به چند دسته تقسیم می شوند، نخست قشر متدین و مذهبی و دوم اقشاری که صرفا بر پایه نگرش علمی و سکولار زندگی خود را می‌گذرانند.
مدیرکل تاسیس و توسعه واحدهای حوزوی حوزه‌های علمیه خواهران ادامه داد: قشر مومن جامعه به آموزه های دینی و قرآنی اعتقاد دارند و من نیز بر همین اساس بحث را جلو می برم چراکه آیات شریفه قرآن و روایات اهل‌بیت(ع) همواره حکایت از این موضوع دارد که جامعه اسلامی باید از هر جهت مستعد و آماده باشد؛ این بدان معناست که چه از جنبه علمی و چه از جنبه اخلاقی، چه به لحاظ امنیت داخلی و چه از جنبه امنیت خارجی و تقابل با دشمنان، همواره باید زمینه مناسب را ایجاد کنیم که تحقق این مهم در گرو ایجاد آمادگی بر پایه نیروی انسانی است.
وی افزود: اگر بهترین امکانات سخت‌افزاری را داشته باشیم اما عقبه آن برنامه ریزی نباشد این ابزار ابتر خواهد ماند یا به دست کسانی می افتد که تیشه به ریشه ما خواهند زد چراکه کوچکترین تا بزرگترین سلاح را باید یک نفر راهبری کند، در حوزه اندیشه و علم باید آدم هایی باید باشند که فکر کنند، ایده و نظر بدهند تا این حوزه توسعه یابد، بنابراین منابع انسانی تامیین کننده و پایه هر نیازی است، وقتی که ما در منابع انسانی نیازمند باشیم یعنی تو گویی به همه چیز وابسته هستیم، بنابراین منابع دینی ما حکایت از این دارد که باید ظرفیت های لازم را در جامعه ایجاد کنیم.
مولف «درآمدی بر نظریه های اجتماعی دین» گفت: حتی اگر فارغ از مسایل و نگاه دینی نسبت به مساله جمعیت توجه کنیم باز هم پایه هر جامعه ای را تراکم نیروی انسانی تشکیل می دهد، البته نمی خواهم بگویم که تولید نسل و افزایش جمعیت بی رویه باشد، سخن و دیدگاه من این نیست، بلکه حرف من با کسانی است که نگاه دینی و الهیاتی ندارند و جنبه سکولار را نگاه می کنند، ما در این جامعه حتی برای راننده‌ها نیز نیروی انسانی می خواهیم و این نیروی انسانی نیز باید متشکل از کسانی باشد که توانایی لازم در عرصه های مختلف را داشته باشند؛ مگر ما می‌توانیم کارهایمان را به کسانی که سنی از آنها گذشته باشه و فرسودگی‌های جسمی و و روحی دارند بسپاریم؟ اگر چنین باشد که اتفاقات ناگواری خواهد افتاد، بنابراین باید جمعیت لازم را داشته باشیم و محاسبه کنیم که اولا چه قدر جمعیت برای این پهنه سرزمینی می خواهیم و در وهله دوم بر همان اساس هم برنامه ریزی کنیم.
این پژوهشگر با تاکید بر اینکه این جمعیت حتما باید شامل افراد جوان و کارآمد باشند، تصریح کرد: اگر جمعیت غالب کشور جز این باشد یعنی افراد فرسوده و پیر در اکثریت قرار بگیرند در این صورت امکانات جامعه را باید بسیج کنیم تا از این افراد نگهداری کنند، بنابراین چه با نگرش دینی و چه با نگاه علمی و سکولار، نیازمند آن هستیم که جمعیتِ جوان و دارای انرژی لازم را برای انجام کارها در کشور در اختیار داشته باشیم.
وی ادامه داد: البته برخی کارها و امور در کشور اولویت بیشتری دارند مثل تامین زمینه‌های امنیت جامعه که این عرصه نیز صرفا اختصاص به تامین امنیت از بُعد نظامی ندارد، اساسا امنیت خود دو بال دارد که ذیل آن نگاه ایجابی و سلبی ایجاد می‌شود، نگاه ایجابی یعنی بتوانیم در ساختارهای اجتماعی به گونه ای برنامه ریزی داشته باشیم که تمام نیازهای اساسی جامعه تامین شده و از سوی دیگر جلو آسیب ها گرفته شود، برای تامین این مساله نیاز به جمعیت جوان داریم.
مدیر کل تاسیس و توسعه واحدهای حوزوی حوزه‌های علمیه خواهران با اشاره به اینکه وجود جمعیت جوان در کشور از جنبه تحلیل های علمی، عقلی و دینی اثبات شده است، افزود: بنابراین باید در این عرصه تدبیر لازم را به خرج دهیم که مقدمه تحقق آن ازدواج و فرزندآوری است، باید تلاش کنیم که اولا ازدواج را آسان و در وهله بعد فراگیر کنیم، باید نگاهمان را به ازدواج از نگاه فردگرایانه به سمت نگاه اجتماعی ببریم که شخصا قایل به این مساله هستم که باید به ازدواج و فرزندآوری به عنوان یک وظیفه اجتماعی نگاه کنیم، من نام این رویکرد را تکافل گذاشته ام، به بیان دیگر به امر ازدواج و فرزندآوری با رویکرد تکافلی نگاه می کنم.
این پژوهشگر در بخش دیگری از مباحث خود گفت: بحث این نیست که یک فرد نیاز به ازدواج داشته باشد یا نیاز به داشتن فرزند را در وجود خود حس کند، البته نمی گوییم چنین نگاهی نباشد اما مساله جمعیت صرفا تامین این دیدگاه نیست، بسیاری از کارخانه های کشور ذیل نبود نیروی جوان در آستانه تعطیلی قرار گرفته اند، باید به موضوع از این جنبه نیز نگاه کنیم، فرزند و جمعیت برای آینده کشور ضروری است.
حجت الاسلام حسامی افزود: از سوی دیگر با بررسی اجمالی روی مساله جمعیت به این مساله پی خواهیم برد که اگر رویه فعلی ادامه پیدا کند در آینده روابط خانوادگی و خویشاوندی برای فرزندان مفهومی ندارد، فرزندی که نَه خواهری دارد و نَه برادری در آینده فرزندان خودش نیز عمو و دایی، عمه و خاله نخواهند داشت و این یعنی اصلا فامیل و خویشاوند ایجاد نمی شود، ضمن اینکه هر پدر و مادری هم دوست دارد نوه خود را ببیند، آیا ما این حق را داریم که از آنها این خواسته را سلب کنیم؟
وی با اشاره به اینکه توجه به مساله جمعیت، علاوه بر ساختارهای سیاسی و اجتماعی، ابعاد مختلف دینی فرهنگی دارد، تصریح کرد: وجود امام و ولیّ در جامعه اسلامی موید آن است که هر دستور و امری از سوی ایشان باید اجرایی شود، تک به تک افراد جامعه ملزم به عملیاتی کردن تدابیر امام و رهبر هستند، در زمانه غیبت امام معصوم این رویکرد از اهمیت مضاعفی برخوردار است، مقام معظم رهبری در چنین جایگاهی بارها نسبت به مساله جمعیت و ازدواج و فرزندآوری سخن گفته اند، ما به عنوان شخص مکلف و معتقد چه قدر خواسته ایشان را اجابت کرده ایم؟ دستگاه های فکری ما چه قدر زمینه های فکری و اندیشه ای را برای مساله ازدواج و فرزندآوری فراهم آورده اند؟
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: شرایط باید به گونه ای باشد که هرساله جمعیت جوان جایگزین جمعیت پیر شوند، با این شرایط حقیقتا تعجب می کنم که در میان اقشار مذهبی و انقلابی جامعه، نسبت به مساله جمعیت بی تفاوتی وجود دارد و از کنار مساله به راحتی عبور می کنند در حالی که پیری جمعیت یک تهدید درونی و بیرونی برای کشور محسوب می شود، وظیفه امروز همه ما در جامعه اسلامی این است که در راستای توسعه خانواده در کشور گام برداریم.
نظر شما