به گزارش خبرگزاری شبستان از استان قم، حج که از فرایض بزرگ اسلام و اعظم شعائر دین و ارزش‌مندترین اعمال برای قرب به خداست، رکن وثیق و حبل متینی است که میراث فرشتگان و پیامبران و شجره طوبای ابراهیم در طور سینای مکه است و فرزند برومندش اسماعیل نیز عهده‌دار وظیفه‌ای می‌شود تا همگان به این میقات آیند و در جای جای آن حرم و حریم پاک و کانون نور، با پیوند با روح آن، یعنی «ولایت»، ضمن پذیرفته شدن اعمال، و نائل شدن به کمال، جان تشنه را سیراب، و رخسار خسته را طراوت بخشند. حج، که با وجود یک عبادت بودن، جامع چندین عبادت است و هیچ عمل و عبادتی همپایه آن نیست و بهایی جز رضوان و بهشت جاوید ندارد، با این حال، اگر شخصی، همه عمرش را در به جا آوردن آن سپری کند، ولی به روح آن، آگاه نباشد، حج او فاقد ارزش و اعتبار است. چنانچه امام باقرعلیه السلام می فرماید: «تَمامُ الحَجِّ لِقاءُ الإمامِ» تمامیت حجّ به ملاقات کردن با امام است. در همین ارتباط گفتگویی انجام داده ایم با حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا فوادیان کارشناس مهدوی و دبیرعلمی اندیشکده بین المللی مهدویت که در پی می آید:
حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا فوادیان در گفتگو با خبرگزاری شبستان با اشاره به شرایط قبولی حج گفت: اصولا ارکان و احکام دین، دارای شرایطی است که رعایت آن‌ها، سبب صحت آن‌ها می‌شود. حج نیز چنین است. انسان، برای صحیح بودن حج‌اش باید شرایط آن را رعایت کند، ولی نسبت‌به روح آن، یعنی معرفت امام، همواره باید ملتزم بود. بنابراین، حج‌بدون «ولایت»، طواف بدون «امامت»، حضور در عرفات بدون «معرفت»، قربانی در منی بدون فداکاری در راه «ولی زمان»، رمی جمره بدون دور کردن صفات رذیله مخالف با راه «امام زمان»، سعی بین صفا و مروه، بدون سعی در صراط صفا و مروت و بی کوشش در شناخت بهتر و اطاعت امام، بی حاصل است و سودی ندارد. ساده ترین عمل در حرم امن الهی، نظر به کعبه است، که ثواب نیز دارد، لکن بر اساس این که کلمه توحید، به شرط ولایت، حصن امن و دژ نجات است، نگاه هماهنگ با ولایت و عارفانه به کعبه نیز مایه بخشش گناه و پایه نیل به مقامات است.
وی با اشاره به حدیثی از امام صادق(ع) گفت: امام صادق (ع) می‌فرماید:من نظر الی الکعبة بمعرفة فعرف من حقنا و حرمتنا مثل الذی عرف من حقها و حرمتها غفرالله ذنوبه و کفاه هم الدنیا والآخرة ; هر کس با معرفت و شناخت‌به کعبه بنگرد و حق و حرمت ما را مثل همان که از حق و حرمت کعبه می‌شناسد، بشناسد، خداوند، گناهانش را می‌آمرزد و او را از اندوه دنیا و آخرت کفایت می‌کند. اگر کعبه به همه شرافت‌ها مزین است، روح عمل و مناسک آن، ولایت و امامت و شناخت امام و خضوع در برابر او است.
این کارشناس مهدوی ادامه داد: بنابراین، روح آهنگ و قصد خانه‌ای که به سوی آن ره می سپاری، «ولایت» است و میان آن دو، پیوندی عمیق است، و زائر، در تمام نقاط این حرم، خصوصا کعبه، و تمام لحظه های به جای آوردن مناسک آن، خصوصا طواف، شمیم دل نواز و جان فزای عطر امامت و ولایت را با جان احساس می‌کند. در این جا، به نمونه هایی از پیوندهای حج و ولایت، کعبه و امامت، اشاره می شود.
روح آهنگ و قصد خانه‌ای که به سوی آن ره می سپاری، «ولایت» است و میان آن دو، پیوندی عمیق است
وی در ادامه به امامت و بنای کعبه پرداخت و گفت: این بنای توحید را پیامبری تجدید بنا و احیا کرد که بعد از ابتلائات فراوانی که همه در سمت و سوی حج است، به مقام رفیع امامت رسید. کعبه، به دست ابراهیم خلیل الرحمان که امام است، تجدید بنا شد و سکه حج‌به نام او ضرب شد و این مراسم را «حج ابراهیمی» نامیدند. لذا وارث او، امام مهدی (عج)، به هنگام ظهور، در کنار کعبه، به تمام عالمیان صلا دهد که «هر کس می‌خواهد با من درباره ابراهیم گفت و گو کند، بداند که من نزدیک‌ترین مردم به ابراهیم هستم.» .
حجت الاسلام فوادیان همچنین با اشاره به تولد امام درکعبه ادامه داد: تنها کسی که در این عالم خاکی، در میان کعبه، پا به عرصه وجود گذاشته است، امیرمؤمنان حضرت علی‌ابن ابی طالب (ع) است که با تولدش، پرده از راز و رمز شرافت و قداست این خانه بر می‌دارد. این فضیلت بزرگ را قاطبه محدثان و مورخان شیعه و دانشمندان علم انساب، در کتاب‌های خود نقل کرده اند. در میان دانشمندان اهل تسنن نیز گروه زیادی به این حقیقت تصریح کرده اند و آن را یک فضیلت‌بی نظیر خوانده اند.
وی ادامه داد: بارزترین جلوه این پیوند در «حجة‌الوداع» تجلی دارد. از این که پیامبر اکرم (ص) ماموریت می‌یابد که مناسک حج و خلافت و ولایت و امامت‌بلافصل خود را در آخرین سفر حج، به سمع و نظر جهانیان برساند، در می‌یابیم که این دو، پیوندی ناگسستنی دارند.
وی افزود: پیک وحی از سوی خداوند متعال می‌فرماید: «یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته والله یعصمک من الناس» ; ای پیامبر! آن چه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است، کاملا (به مردم) برسان و اگر نرسانی، رسالت او را انجام نداده‌ای و خداوند تو را از (خطرات احتمالی) مردم نگاه می‌دارد.
این کارشناس مهدوی تصریح کرد: پیامبر نیز در سرزمین «غدیر خم»، مردم را جمع کرد و امیرمؤمنان را به عنوان ولی و خلیفه بلافصل خود معرفی کرد و فرمود: «من کنت مولاه فهذا علی مولاه». امین وحی الهی نازل شد و این آیه را بر پیامبر(ص) خواند: «الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا» امروز، دین شما را کامل کردم و نعمت‌خود را بر شما تکمیل و اسلام را به عنوان آیین شما پذیرفتم. با توجه به این مطالب، بر حاجی فرض است، علاوه بر انجام دادن فریضه حج، به روح آن، یعنی فریضه ولایت توجه داشته باشد، چرا که تمام مناسک حج، نشانی به سوی ولایت است و اگر توام با آن نباشد، ارزشی ندارد.
بر حاجی فرض است، علاوه بر انجام دادن فریضه حج، به روح آن، یعنی فریضه ولایت توجه داشته باشد، چرا که تمام مناسک حج، نشانی به سوی ولایت است و اگر توام با آن نباشد، ارزشی ندارد.
وی در ادامه به دعای عرفه اشاره کرد و گفت: ادعیه شیعه، سرتاسر معارف ناب و درس‌های بسیار جامعی را در بر دارد. در بخشی از دعای عرفه سید الساجدین (ع) این چنین آمده است: پروردگارا! تو، برای هر عصری، امامی شایسته ذخیره کرده‌ای که به دست او، آن چه را دیگران از بین برده‌اند، احیا کنی. خدایا! او را تایید کن و ما را از کسانی قرار ده که اوامرش را امتثال می‌کنند ... عرفان به ولایت امام عصر(عج) انسان را از زندگی جاهلی می‌رهاند و سبب می‌شود که حج اش نیز جاهلی نباشد. اگر کسی امام زمان‌اش را نشناسد، علاوه بر مرگ جاهلی، زندگی جاهلی دارد. لذا همواره باید دعا کرد که: «. . . اللهم عرفنی حجتک؛ فانک ان لم تعرفنی حجتک، ضللت عن دینی؛ خدایا، حجت‌ات را به من بشناسان، که اگر حجت‌خود را به من نشناسانی، از دین خود گمراه می‌شوم».
دبیر علمی اندیشکده بین المللی مهدویت با بیان اینکه معرفت و ارادت به «ولایت»، بسیار مهم و با ارزش است افزود: امام صادق (ع) می‌فرماید: «ما نبی‌ء نبی قط الا بمعرفة حقنا و بفضلنا علی من سوانا؛ هیچ پیامبری به نبوت نرسید، مگر از طریق معرفت نسبت‌به حق ما و برتری دادن ما بر غیر ما».وقتی نبوت که از عالی‌ترین منصب‌های الهی است، به این سبب حاصل شده باشد، جز این است که عالی‌ترین اسرار حج، توام با ولایت‌باشد؟
فوادیان در ادامه با بیان اینکه طواف بر گرد سنگ‌های کعبه، مقدمه آن چیزی است که ائمه (ع) ما را به آن امر فرموده‌اند گفت: امام محمدباقر (ع) با مشاهده طواف کنندگان کعبه می‌فرماید: «در جاهلیت هم، این چنین، هفت دور بر گرد این کعبه می‌گشتند. مردم، مکلف اند اطراف این سنگ‌ها بگردند و پس از آن نزد ما آمده، مودت و نصرت و آمادگی شان را بر ما عرضه کنند.» .
وی ادامه داد: خدای سبحان، بعد از آن که جای خانه را برای ابراهیم آماده ساخت تا او، آن خانه را بنا کند، به او فرمود: «و اذن فی الناس الحج‌یاتوک رجالا و علی کل ضامر یاتین من کل فج عمیق» مردم را دعوت عمومی کن تا پیاده و سواره بر مرکب های لاغر، از هر راه دوری به سوی تو بیایند. نکته بسیار دقیق و ظریف، در کلمه «یاتوک» نهفته است. مردم، حج مشرف شوند، اما نه «یاتونا» (به سوی ما)، بلکه «یاتوک» (به سوی تو) که ولی زمان هستی. گویا، حج، مقدمه‌ای برای رفتن و حاضر شدن در محضر ولی زمان (ع) است. پنجمین پیشوای حق بعد از نبی (ص) می‌فرماید: «مردم، فرمان داده شده‌اند تا نزد این سنگ بیایند و برگرد آن‌ها طواف کنند و سپس نزد ما آیند و دوستی و نصرت خود را اعلام کنند.» یعنی، زمینه «حضور الحاضر و قیام الحجة بوجود الناصر» را فراهم کنند.
دبیر علمی اندیشکده بین المللی مهدویت تصریح کرد: اگر محتوای حج و روح کعبه، حضور و اعلام آمادگی نزد معصوم (ع) نباشد، مکه، همان بازار عکاظ، و کعبه، جایگاه بت‌ها و تولیت آن، در شب نشینی مستانه با مشک شراب معاوضه می شود.
وی در ادامه با اشاره به تمامیت حج گفت: درباره اتمام حج و عمره که در آیه شریف «واتموا الحج والعمرة لله» بدان امر شده، گذشته از بحث‌های فقهی، در برخی از روایات، زیارت و لقای امام (ع) به عنوان متمم حج بیان شده است. امام محمد باقر (ع) در این خصوص می‌فرمایند: «تمام الحج لقاء الامام؛ تمامیت حج، دیدار با امام است.» .
دبیرعلمی اندیشکده بین المللی مهدویت تصریح کرد: آن چه در ایام حج مهم است، هماهنگ بودن با امام عصر (ع) است. اگر امام زمان، محرم به احرام نشد و برای نابود کردن ریشه ظلم و فساد، از مکه به سوی کوفه خارج شد، کسانی که در لباس احرام می‌مانند و حاضر به یاری او نیستند، محرم واقعی و محرم اسرار نیستند، و حتی خداوند از خراب شدن کعبه بر سر آنان ابا ندارد.
آن چه در ایام حج مهم است، هماهنگ بودن با امام عصر (ع) است.
وی ادامه داد: خوشابه حال زائری که قبل از سفر و در طول این سفر، به عشق دیدار کعبه مقصود و قبله موعود، زمزمه کنند که: «اللهم! ارنی الطلعة الرشیدة والغرة الحمیدة واکحل ناظری بنظرة منی الیه؛ خدایا! آن چهره زیبا و ارج‌مند و پیشانی درخشان و نورانی را به من بنما و سرمه وصال دیدارش را به یک نگاه به دیدگان‌ام بکش.» زیرا، روح حج، زیارت کعبه دل است، نه کعبه گل، و کعبه دل ما، همه ساله، در حج‌حضور دارند.
این کارشناس مهدوی تصریح کرد: حضور سبز حضرت بقیة‌الله، حجة‌بن الحسن (عج) در مراسم حج و بویژه در عرفات و منا، سبب شده که برخی از عاشقان حضرتش، در ایام حج، گل روی ایشان را مشاهده کنند و به آرزوی خود برسند.
حجت الاسلام والمسلمین فوادیان در پایان افزود: یکی دیگر از جلوه‌های پیوند کعبه و حج با ولایت، ظهور آن حضرت (عج) در کنار خانه خدا است. در برخی از روایات، «یوم الحج الاکبر» در آیه شریف «واذان من الله و رسوله الی الناس یوم الحج الاکبر» تاویل به روز ظهور شده است. امام صادق (ع) در این خصوص می فرماید: یقف بین الرکن والمقام فیصرخ صرخة فیقول: «یا معاشر نقبائی واهل خاصتی ومن ادخرهم الله لنصرتی قبل ظهوری علی وجه الارض! ائتونی طائعین ...» در میان رکن و مقام می ایستد. آن گاه بانگ بر می‌آورد: «ای فرماندهان من! ای نزدیکان من! ای کسانی‌که خداوند پیش از ظهور من، آنان را برای یاری من در روی زمین ذخیره کرده است! به سوی من بشتابید و به فرمان من گردن نهید ...» . در این لحظه، آنان، بانگ امام را می شنوند و به سوی او می شتابند. آن گاه نوبت بیعت فرا می رسد و حجر الاسود شاهد این ماجرا است و شهادت می‌دهد.
نظر شما