«معصومه ظهیری»، استاد حوزه و دانشگاه و کارشناس دینی در گفتگو با خبرنگار زنان و خانواده خبرگزاری شبستان با اشاره به نقش زنان در تبیین واقعه غدیر، اظهار کرد: ماه ذی الحجه، ماه امامت و ولایت است. در واقع مناسبت های منسوب به جریان ولایت در این ماه فراوانی دارد. اهمیت غدیر از آنجا مشخص می شود که برخی سوره ها و آیات مخصوص ولایت و غدیر در این ماه نازل شده است؛ مانند آیه ۵۵ سوره مائده یا همان آیه ولایت که می فرماید: «إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَرَسولُهُ وَالَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمونَ الصَّلاةَ وَیُؤتونَ الزَّکاةَ وَهُم راکِعونَ».
وی با بیان اینکه مهمترین موضوع ماه ذی الحجه بحث غدیر است، تصریح کرد: در آن روز، پیامبر اکرم (ص) هنگام بازگشت از حجة الوداع در ۱۸ ذی‌الحجه در غدیر خم، امام علی(ع) را جانشین خود معرفی کردند و فرمودند: آنهایی که رفتند، برگردند و آنانی که هستند، بمانند و حاضران به غایبان این پیام را برسانند.
ظهیری با بیان اینکه واقعه غدیر خم سه عنوان اصلی و مهم دارد، ابراز کرد: اول اینکه پیام غدیر به زن یا مرد یا نژاد خاصی اختصاص نداشت؛ دوم اینکه همه مسلمین از هر کجایی که در حج حضور داشتند، مخاطب پیام پیامبر اسلام بودند؛ دیگر اینکه پیامبر (ص) حضرت علی (ع) را به عنوان جانشین و نخستین وصی از اوصیای خدا معرفی کرد و این پیام را چندین مرتبه تکرار و تاکید نمود؛ این تاکید هم از باب تعمیق بود تا این پیام مهم مورد غفلت و فراموشی قرار نگیرد. بر همین اساس نبوت به پیامبری، حضرت محمد (ص) ختم شد اما طریق نبوت در امامت و جانشینی ادامه یافت.
زنان نخستین مدافعان غدیر
این استاد دانشگاه، از حضرت فاطمه زهرا (س) به عنوان اولین مدافع ولایت نام برد و افزود: ایشان کسی بود که همیشه دفاع از ولایت را برای مردم زمان خود سر می داد. بعد از این بانوی فداکار، نوبت به دیگر زنان اهل بیت (ع) مانند حضرت زینب (س) ، حضرت فاطمه معصومه (س) و دیگر بانوان فرهیخته عصر ائمه اطهار (ع) رسید؛ همان بانوانی که هم از آنها به نام «راویان حدیث غدیر» نام برده می شود و هم پیروی آنها از امامت و ولایت نشان می دهد که نقش زنان هم از جهت وفاداری و تعهد به جریان امامت و هم از جهت پرورش نسل شیعه بسیار مهم و تاثیر گذار بوده است لذا ضروری است که زنان جامعه ما نیز روش و منش بانوان اسلام را ادامه دهند. ضمن اینکه در باب اهمیت شعیه؛ پیامبر اسلام خطاب به امیرالمومنین (ع) فرمودند: « یَا عَلِیُّ شِیعَتُکَ هُمُ اَلْفَائِزُونَ یَوْمَ اَلْقِیَامَةِ...» (ای علی شیعیان تو در روز قیامت رستگارند.)
وی با بیان اینکه زنان در واقعه غدیرخم نقش مهمی داشتند، افزود: نه تنها در این واقعه بلکه از صدر اسلام تا به امروز یکی از مهمترین نقش هایی که در اسلام وجود دارد، نقش فعال زنان در عرصه های مختلف است. بنابراین زنان جامعه ما می‌توانند از راه‌های دیگر به ترویج و دفاع از فرهنگ غدیر بپردازند.حفظ حجاب و عفاف، تربیت نسل صالح و مواردی دیگری که اسلام بر آنها توصیه کرده، می‌تواند بانوان را در سطح زنان صدر اسلام قرار دهد.
ظهیری با بیان اینکه اعمال مستحبی زیادی برای عید غدیر توصیه شده است خاطر نشان کرد: این مستحبات در قالب اعمال فردی، خانوادگی و اجتماعی خلاصه می شود که افراد می توانند با انجام آنها هم به تعالی روحی و روانی برسند و هم توشه ای برای آخرت خود ذخیره کنند.لذا بخشی از توصیه هایی که برای عید غدیر شفارش شده در جهت زنده نگه داشتن شعایر الهی است؛ برای این امر مهم خداوند در قرآن می فرماید: «ذَٰلِکَ وَمَنْ یُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِنْ تَقْوَی الْقُلُوبِ»؛ این است [فرایض خدا] و هر کس شعائر خدا را بزرگ دارد در حقیقت آن [حاکی] از پاکی دلهاست؛ بر همین اساس زیارت امیر المومنین (ع) و روزه از جمله اعمالی است که در این روز توصیه شده تا افراد با خویشتن داری و مراقبت از درون خود هم تجدید میثاقی با امیرالمومنین (ع) داشته باشند و هم از این طریق وفاداری خود را به این امام همام نشان دهند.
وی با بیان اینکه عقد اخوت به عنوان یک آداب و رسوم پسندیده، امروز نیز در برخی شهرها وجود دارد، تصریح کرد: عقد اخوت با نام یا عنوان دیگری حتی در قوانین بین المللی هم وجود دارد اما این توصیه اسلامی در غدیر بنام عقد اخوت نامگذاری شده است که هم در اتحاد مسلمین و هم در حمایت های یکدیگر تاثیر به سزایی دارد.
این کارشناس دینی اظهار کرد: بخش مهمی از اجرا کردن این سنت ها و آداب و رسوم زیبای غدیر توسط بانوان صورت می گیرد، مانند آشپزی در قالب نذری دادن یا مهمانی دادن در خانه از جمله نقش مهمی است که زنان در این عید بزرگ بر عهده دارند. بنابراین خانم ها در ایجاد شادی نفش تهییج کننده و موثری دارند به ویژه آن مادرانگی زنان ما در جامعه که می توانند با تربیت صحیح، فرزندان خود را با اولین وصی از اوصیاء الهی که امیر المومنین (ع) است آشنا و پیوند دهند ضمن اینکه آماده کردن زمینه برای ظهور آخرین منجی عالم بشریت. حضرت مهدی (عج) نیز به دست مادران سپرده شده است.
جای خالی غدیر در لالایی مادران
وی با بیان اینکه فرزندآوری و تربیت نسل صالح نیز از دیگر وظایف مهم مادران در تبیین فرهنگ غدیر است خاطر نشان کرد: خداوند متعال در قرآن می فرماید: «وَ لَقَدْ کَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصَّالِحُونَ» (و همانا در (کتاب آسمانی) زبور (که) بعد از ذکر، (تورات، نازل شده) نوشتیم که قطعاً بندگان صالح من وارث زمین خواهند شد.) بنابراین یکی از وظایف مهم مادران از امروز تا عصر ظهور این است که فرزندان پاک و صالحی تربیت کنند که بتوانند با ادامه دادن راه انبیاء الهی زمینه را برای ظهور منجی عالم بشریت فراهم کنند.
بانوان هم می توانند عقد اخوت را جاری کنند
ظهیری با بیان اینکه عقد اخوت یکی از مهمترین آداب و رسوم عید غدیر است، افزود: عقد اخوت و پیوند برادری به این معنا نیست که فقط بین آقایان جاری شود بلکه ممکن است بین خانم ها نیز بسته شود، هر چند این عقد اخوت با قرائت یک صیغه جاری می شود ولی آثار و برکات زیادی برای جامعه مسلمین به همراه دارد. در واقع این پیوند برادری موجب اتحاد و انسجام بیشتر مردم مسلمان می شود به بیان دیگر با این پیوند، مسلمانان پشتیبان و حمایتگر یکدیگر می شوند و در مواقع مختلف به ویژه در زمان نیاز و شرایط بحرانی و حتی شادی های زندگی همدیگر را حمایت می کنند.
این کارشناس دینی گفت: یکی از دلایل تکرار مناسبت های دینی مانند عاشورا، غدیر و ایام فاطمیه پاسداشت این مناسبت ها بوده و بخش دیگر آن انتقال فرهنگ ولایت مداری، فرهنگ اخوت، و فرهنگ احسان و نیکوکاری در جامعه است. ضمن اینکه اطعام در عید غدیر نیز فقط اختصاص به فقراء و نیازمندان ندارد بلکه شما می توانید به اقوام، همسایگان و محلات خود نیز اطعام دهید که این مدل احسان و نیکوکاری بیشتر بر عهده بانوان است که نقش مهمی در فرهنگ سازی غدیر دارند.
وی با اشاره به نقش پُررنگ زنان در ایجاد شادی و نشاط در خانواده به ویژه مناسبت های دینی، خاطرنشان کرد: محیط خانواده ایرانیان همیشه مزین به مهر اهل بیت(ع) است بر همین اساس روایت داریم مجالس خود را با یاد علی بن ابی طالب (ع) زینت دهید.
نظر شما