عاشورا در آمریکای جنوبی

به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از الوسط، فرانک کوروم در کتاب «Hosay Trinidad» (حسینی ترینیداد)که در سال ۲۰۰۳ منتشر شد، به تاریخ گسترش مراسم روز دهم محرم در ترینیداد در منطقه کارائیب در آمریکای جنوبی می پردازد.

فرانک کوروم در این کتاب به شیوه احیای این مراسم و تغییراتی که در طول زمان رخ می دهد، پرداخته است. همچنین نویسنده بر مذاهب مختلف از جمله مسلمانان شیعه و سنی و غیرمسلمانان مانند هندوها که این مراسم را برگزار می کنند، متمرکز شده است.

مطالعات بسیاری حاکی از مشارکت هندوها با مسلمانان شیعه در گرامیداشت عاشورا در تعدادی مناطق هندوستان از قدیم تاکنون است.

در اواسط قرن نوزدهم، استعمارگران بریتانیایی تعداد زیادی از هندی‌ها از جمله شیعیان و هندوها را برای کار به تعدادی از کشورهای آمریکای جنوبی کوچ دادند.

 این کارگران مهاجر طبق معمول مراسم بزرگداشت عاشورا را برگزار می کردند و به مرور زمان، مراسم عاشورا در تعدادی از کشورهای آمریکای جنوبی مانند ترینیداد، سورینام و گویان و جامائیکا گسترش یافت. این مراسم بانام‌های مختلف مانند «تعزیه» و «حسینی» شهرت دارد.

در جمهوری گویان در منطقه دریای کارائیب آمریکای جنوبی، مراسم‌های ویژه‌ای در روز عاشورا برگزار می‌شود که شامل ساختن ضریح برای امام حسین (ع) است که آن را حمل می کنند و در خیابان ها با نوای «حسین، حسن» که به امام حسن و امام حسین(علیهما السلام) اشاره دارد، می چرخانند.

این ضریح به «تعزیه» برگرفته از کلمه«عزا» معروف است. نام آن بعدها به زبان «کارول»(زبان محلی کارائیبی) به «تَأَجُّجِهِ» (فروزان) تغییر یافت.

این مسئله با اهمیت این است که هندی‌ها در دهه ۱۸۳۰ وارد این منطقه شدند و به جز شیعیان که تعدادشان اندک بود و اکثریت آنها سنی و هندو بودند .

این مراسم ها قبل از ادغام شدن گروه های قومی و مذهبی آغاز شد. فرانک کوروم، نویسنده این کتاب می گوید که مراسم عزاداری عاشورا بیانگر مبارزه با بی عدالتی است؛ شرایط فقر و بی عدالتی استعمارگران به اتحاد اقوام مختلف مظلوم برای برگزار عاشورا کمک خواهد کرد.

 در کتاب آمده است: مقامات استعماری از فلسفه ضمنی این مراسم آگاه شدند و از این رو احیای این مراسم را قیام علیه قدرت و اقتدار خود تلقی کردند، زیرا مظلومان را برای قیام علیه بی عدالتی متحد می کند.

 این مقامات در سورینام و گویان بریتانیا (در آمریکای جنوبی) به دنبال جلوگیری از برگزاری این مراسم‌ها یا دستکم محدود کردن آن در مناطق روستایی بود. بنابراین تعزیه در گویان بریتانیا به نمادی از شورش علیه استعمارگران بریتانیا تبدیل شدکه  برخوردهای خشونت آمیزی صورت گرفت.

 سال‌های بعد، اکثریت کسانی که این مراسم را برگزار می‌کردند، هندو شدند و ظاهری غیراسلامی به خود گرفتند و طرف های مورد نظر (بیشتر آنها وابسته به حکومت استعماری) به سرعت شروع به ایحاد تنش فرقه‌گرایی هندو-اسلامی کردند.

 هندوها مراسم‌هایی برگزار می کردند، مسلمانان گویان معتقدند که این یک بدعت است که هیچ ربطی به اسلام ندارد.

 پس از آن، مسلمانان گویان بسته ای از خواسته ها را به دولت ارائه کردند که شامل درخواست مجوز برای اعیاد رسمی اسلامی، روز ویژه میلاد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و ممنوعیت مراسم عاشورا که بدعت به شمار می آمد، بود.

 برهمین اساس، متولیان مراسم عاشورا در بسیاری از ابعاد با کسانی علیه آنها متحد می شدند، مبارزه می کردند.

در همین حال، مراسم «تعزیه» در گویان در دهه ۱۹۴۰  برگزار می شد، تعزیه در مناطق همجوار در دریای کارائیب مانند ترینیداد که به حسینی منسوب به امام حسین (ع) است، باقی مانده است .

انقلاب امام حسین (ع) از نظر فکری و ضمنی انقلاب علیه بی عدالتی است، این تفکر اقوام دیگر را به پذیرش مراسم عاشورا تشویق کرد. اینچنین امام حسین (ع) توانست فرقه های مختلف کشورهای متعدد (آفریقایی و آسیایی) و مذاهب مختلف (اسلامی، مسیحی و هندو) را متحد کند.