چرخش عجیب پوشش بانوان عربستان در حج ۱۴۰۳

خبرگزاری شبستان_ زهره - سادات طالقانی: اینجا باب السلام ورودی مسجدالحرام از ایستگاه غزه است، زائران زیادی از این باب وارد مسجدالحرام می‌شوند.
از پله‌های باب السلام مسجدالحرام که پایین می‌روی دو پلیس زن با لباس‌ کوتاه و چسبان نظامی با بازرسی  و تفتیش زائران بر ورود افراد نظارت می‌کنند این زنان پلیس در تمام ورودی های مسجدالحرام و نقاط مختلف آن به چشم می‌خورند به طوریکه، حدود ۲ هزار بانو با لباس‌های پلیسی در ورودی‌های مکه و مسجدالحرام و مدینه النبی و مسجدالنبی به زائران خدمت رسانی می‌کنند.

حالا تصور و خاطره ذهنی من از زنان چادر عبایی سرتا پا سیاهپوش عربستان که تنها در باریکه‌ای از پوشیه چشمان آنان مشخص بود دچار تشویش و حیرت می‌شود ولی هرچه به ذهن رجوع می‌کنم نمی توانیم زنانی با این پوشش را در شهرهای مقدس مکه و مدینه به یاد بیاوریم.

این تغییر عجیب فقط به زنان پلیس محدود نشده است و سایر زنان عرب چادر عبایه خود را با مانتو عبایه عوض کرده‌اند و دیگر شباهتی به زنان عرب سنتی و اصیل ندارند.

چادر عبایه که به طور سنتی پوشش زنان سعودی بوده است، یک چادر عربی بلند و گشاد است که تمام بدن را می‌پوشاند. این چادر به همراه نقاب یا پوشیه، که صورت را نیز می‌پوشاند، نمادی از کشورهای عربی و مردم عرب بوده است.

این تغییرات قابل توجه در پوشش زنان عربستان سعودی  نشانه  دگرگونی های گسترده و  به فراموشی سپردن اصالت یک زن عرب و تجربه انحطاط و اضمحلال حجاب در برخی از کشورهای اسلامی است که دشمنان و طمع ورزان چگونه با برنامه ریزی دقیق و به تدریج و آرام آرام حجاب و عفاف را به اسم تحول و مدرنیته از بانوان ربودند.

به نظر می رسد به ویژه با آغاز دوران ولیعهدی محمد بن سلمان و اجرای طرح "چشم‌انداز ۲۰۳۰"، تغییرات زیادی در جامعه سعودی به وجود آمده که بر پوشش زنان نیز تأثیر گذاشته است.

جایگزینی چادر عبایه با مانتو عبایه یکی از این تغییرات است. مانتو عبایه بیشتر شبیه به مانتو بلند است و با پوشش اصیل زنان عرب فاصله دارد. تغییر از چادر سنتی عبایه به مانتو عبایه می تواند نمادی از تحولات نامطلوب فرهنگی و اجتماعی تدریجی  در این کشور محسوب شود.

این تغییرات خزنده با عنوان حرکت به سوی مدرن‌سازی و باز شدن فضای اجتماعی در عربستان سعودی می‌تواند ارزش‌های اصیل اسلامی و سنت‌های اصیل عربی را  به ورطه فراموشی بکشاند. تغییرات در پوشش زنان با توجیهات خودآگاهی و اعتماد به نفس زنان سعودی باعث شده است که ارزش‌های فرهنگی و دینی عربستان به مخاطره بیفتد.

 آزادی رانندگی زنان  و حق زنان برای گرفتن گذرنامه و انجام سفر بدون اجازه قیم حق شرکت در کنسرت  و استادیوم  ورزشی از دیگر تحولات جامعه زنان در عربستان است که قطعا با برنامه ریزی دقیق به عنوان آزادی و حقوق بشر و تمدن به خورد این کشور اسلامی داده شده است.

به نظر می رسد عربستان سعودی در یک چرخش از جامعه سنتی به جامعه ی مدرن  مشروعیت خود را به عنوان کشوری که تاریخ مسلمانان و علوم و تمدن اسلامی و فرهنگ اسلامی را نمایندگی می کند از دست خواهد داد. 

امسال عربستان تلاش کرد تا با مشارکت بانوان در امنیت حج ۱۴۰۳ و تعویض پرده کعبه، شکاف جنسیتی را کاهش دهد. بر همین اساس، حدود ۲ هزار بانو با لباس‌های پلیسی در ورودی‌های مکه و حتی مسجدالحرام به زائران خدمت کردند. گفته می‌شود که «این اقدام برای نشان دادن تغییر رویکرد سعودی‌ها در برخورد با بانوان و جذب توریست است.» این در حالی است که در عربستان همچنان حضور بانوان در تشییع عزیزانش و ورود به بقیع ممنوع است.

وجود قبله مسلمانان در عربستان سعودی ضرورت توجه به موضوعات مرتبط با اسلام را بیشتر می کند و این مهم را گوشزد می‌کند که از تغییر در ساختارهای مذهبی در این کشور نباید ساده عبور کرد.