خبرگزاری شبستان، گروه بین‌الملل: اگرچه اعتراضات گسترده جهانی علیه نسل‌کشی جاری در غزه وجود داشته است، اما این اعتراضات باید به اقداماتی ملموس در سطح بین المللی برای توقف اسرائیل تبدیل شود .
در بحبوحه خشونت و ظلم مداوم در غزه، اختلاف بین اراده مردمی جهانی و اقدامات دولتی یا نهادی به بی‌اعتمادی فزاینده مردم به نظام بین‌الملل و شاید مهم‌تر از همه به خود حقوق بین‌الملل دامن زده و در این میان نیاز به ارزیابی مجدد کارکردهای حقوق بین‌الملل بسیار ضروری به نظر می‌رسد.
در اوایل ماه جاری، کنفرانسی در دانشگاه بغازیچی شهر استانبول ترکیه با عنوان «بازاندیشی در حقوق بین‌الملل پس از غزه» به بررسی این موضوع پرداخت و سؤالات مهمی در مورد استعمارزدایی و آینده حقوق بین‌الملل مطرح کرد.شرکت‌کنندگان این کنفرانس شامل وکلا، کارشناسان، دانشگاهیان و قانونگذاران مشهور از سراسر جهان بودند.
حقوق بین‌الملل، روابط سیاسی و اقتصادی جهانی را در سطوح مختلف تنظیم می کند و باید تسهیل‌کننده صلح، حقوق بشر و حفاظت از محیط زیست باشد.
با این حال در حقیقت، این امر در خدمت استعمار غرب و امتیاز دادن به غرب لیبرال بوده است. از دیوان بین‌المللی دادگستری و دیوان کیفری بین‌المللی خواسته شده است تا گام‌هایی در جهت پیگرد قانونی اسرائیل بردارند، اما آنها در اقدامات خود بسیار کند عمل کرده‌اند و مدت‌ها متهم به تمرکز بیش از حد بر کشورهای آفریقایی هستند.
ریشه‌های استعماری حقوق بین الملل و تعصب غربی منجر به حاشیه راندن «جهان جنوب» یعنی آفریقا و آمریکای لاتین و کشورهای در حال توسعه در آسیا شده است.
استانداردهای دوگانه
رقابت قدرت‌های بزرگ اصطلاحی است که برای تعریف سیاست جهانی معاصر پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و افول هژمونی آمریکا به کار می‌رود. در دنیای چند قطبی امروز، هژمونی آمریکا در رقابت مستقیم با ظهور قدرت‌های چین و روسیه است، اما سوال این است که در این ساختار پراکنده، چرا دولت‌ها گام‌های روشنی را برای بحران غزه بر نمی دارند؟
در دوران پس از فروپاشی شوروی، ادعا می شود که نظم لیبرال بین المللی دارای حقوق بشر پیشرفته، حاکمیت قانون و ارزش‌های دموکراتیک است، اما ارزش‌های لیبرال به برابری یا رفاه در «جهان جنوب» تبدیل نشده‌اند، بلکه آنها در خدمت سرکوب مردم این بخش از جهان از جمله فلسطینی‌ها قرار گرفته‌اند.
ریشه‌های استعماری نظم لیبرال بین المللی نیز در نهادهای آن متجلی است. حق وتوی مطلق پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد که روابط برابر دولت‌های مستقل را تضعیف می کند، باعث ایجاد شکاف در سیاست جهانی شده است و حمله آمریکا به عراق شاهدی بر این مدعاست که از حق وتو و قدرت نظامی برای تبدیل بسیاری از مناطق به مناطق درگیری از طریق جنگ های نیابتی استفاده شده است.
شورای امنیت سازمان ملل هر گونه اقدام جامع در مورد غزه را متوقف کرده است، در حالی که دولت‌های جداگانه از برداشتن گام‌های مشخص امتناع کرده‌اند.
از همه این‌ها می‌توان نتیجه گرفت که نظام بین‌الملل کنونی مانع بزرگی در برابر عدالت جهانی است و حقوق بین‌الملل نیاز به استعمارزدایی دارد.
روابط استعماری
در واقع، نظم حقوقی بین‌المللی مدرن به‌طور گسترده توسط روابط استعماری شکل می‌گیرد، همانطور که محققانی مانند «آنتونی آنگی»، استاد حقوق در دانشکده حقوق دانشگاه ملی سنگاپور و دبیر کل انجمن حقوق بین‌الملل آسیا و «ماکائو موتوآ»، استاد کنیایی-آمریکایی در دانشکده حقوق «بوفالو» که حقوق بشر بین المللی، معاملات تجاری بین المللی و حقوق بین الملل را تدریس می کند، استدلال کرده‌اند.
اگرچه دوره پس از ۱۹۴۵ شاهد یک جنبش استعمارزدایی بود که ریشه های استعماری حقوق بین الملل را تضعیف کرد، سیستم جهانی به طور مداوم کشورهای تازه استقلال یافته جهان سوم را در دوران جنگ سرد به حاشیه راند و این روند،استعمار نو را به ضرر کشورهای «جهان جنوب» حمایت کرد.
مسئله اینجاست که سازمان ملل قادر به پاسخگویی به مشکلات معاصر و اکنون پذیرش گسترده‌ای از این واقعیت وجود دارد که سازمان ملل به تحول نیاز دارد.
در شرایط کنونی جنگ اسرائیل علیه غزه، نیاز به اصلاح ساختارهای سازمان ملل بیش از هر زمان دیگری ضروری است.
اشغال غیرقانونی اسرائیل و آوارگی و رنج مردم فلسطین به خوبی مستند شده است و در آینده، استراتژی جهانی باید شامل به رسمیت شناختن کشور فلسطین در امتداد مرزهای سابق و تضمین حق بازگشت فلسطینی‌ها باشد.حق تعیین سرنوشت فلسطینی‌ها هم باید توسط سازمان‌های بین المللی، دادگاه ها، دولت ها و افکار عمومی جهانی حمایت شود.
همانطور که دادگاه جهانی اخیرا خاطرنشان کرد، این بر عهده همه کشورهاست که اطمینان حاصل کنند هر مانعی که ناشی از حضور غیرقانونی اسرائیل در سرزمین اشغالی فلسطین برای محرومیت مردم فلسطین از حق خود برای تعیین سرنوشت است، پایان یابد و همه کشورهایی که به قوانین بین‌المللی متعهد هستند، باید این نکته را رعایت کرده و برای توقف نسل‌کشی مداوم اسرائیل در غزه اقدام کنند.
نظر شما