خبرگزاری شبستان: مساجد در تاریخ اسلام همواره پایگاه حکومت‌داری و محل تلاقی حاکمیت با جامعه و محور تعامل مردم و مسئولین بودند. مرکزی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی که همواره مبدأ تصمیم گیری برای همه امور جامعه و محور جریان‌سازی‌ها و تحولات در دولت‌های اسلامی از صدر اسلام بوده است. جایگاهی که اکنون هم می‌تواند احیا شده و مجدد مساجد را به همان مرتبه از اقتدار رسانده و این مجموعه را تبدیل کند به همان حقله‌های میانی واسط بین مردم و مسئولین که رهبر فرزانه انقلاب نیز بارها به آن اشاره کردند.
همانگونه که رهبر انقلاب در وصف مساجد می‌فرمایند: «مسجد اهمیت دارد، پایگاه است؛ همچنان که معروف شده در زبان ها، واقعا پایگاه است. نه فقط پایگاه برای فلان مسئله اجتماعی، [بلکه]مسجد می‌تواند پایگاه همه کارهای نیک باشد؛ پایگاه خودسازی، انسان سازی، تعمیر دل و تعمیر دنیا و مقابله با دشمن و زمینه سازی برای ایجاد تمدن اسلامی و بصیرت افزایی افراد؛ و هَلُمَّ جَرّا. مسجد یک چنین جایگاهی است»، مسجد می تواند یک قرارگاه جامع محلی برای شناسایی و اجرای همه مسایل و نیازهای جامعه و مردم باشد.
مسجدمحوری در عمل
چندی‌ست که در برخی شهرها از جمله مشهدالرضا مسجدمحوری به سیاست اصلی مدیریت شهری و مسؤولان دولتی تبدیل شده و تلاش می‌کنند ضمن حمایت‌های زیرساختی و توسعه کمی و کیفی مساجد، این پایگاه‌های دینی را تبدیل به قرارگاه اجتماعی و فرهنگی کنند که نقش موثری در اثرگذاری در جامعه محلی کلانشهرها حتی در حوزه هایی چون مقابله با آسیب‌های اجتماعی ایفا کند.
اقداماتی چون برپایی میزخدمت دولت‌مردان در مساجد و یا برنامه هایی چون طرح مساله‌یایی مسجد محور محلات که با نام شهید اصلانی در مشهد نامگذاری شده و با حضور شخص فرماندار و روسای ادارت دولتی به بررسی و حل مشکلات محلات با محوریت مساجد می‌پردازد؛ یا در حوزه های اجتماعی طرح های چون ترنم زندگی که به حوزه آموزش‌های اجتماعی و تربیت فرزند و روابط زوجین و مسایل خانواده پرداخته و امسال(۱۴۰۳) در ۶۶۰ مسجد اجرا می‌شود. یا طرح های فرهنگی چون قرار زیارت که هم اکنون در ۴۸۰ مسجد مشهد در حال برگزاری‌ست، همه حکایت از حرکت مسئولین به سمت عملی شدن شعار مسجدمحوری است.
اما هنوز هم تا فراگیر شدن آن راهی بس سخت و طولانی در پیش است. در گام اول از سمت مساجد باید این فرایند پذیرفته شود، چرا که هنوز بسیارند هیات امناهای مساجدی که مسجد را صرفا نمازخانه و عبادتگاه‌هایی می‌پندارند که مخصوص اقامه نماز و ذکر ادعیه و مرثیه و عزاداری‌ست و در گام اولاین دیدگاه است که باید در منظر بزرگان مسجد تغییر کند.
در دیدگاه دولت مردان نیز هنوز تا محور شدن واقعی مساجد در عمل و به معنای واقعی کلمه تبدیل شدن مسحد به قرارگاه تعامل مردم و مسوولین راه زیادی مانده است.
مسجد پایگاهی برای ارتباط با مردم
احسان عظیمی راد، نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در مشهد خصوص تعامل مسجد و دولت می‌گوید: مسجد یکی از بهترین اماکنی است که می‌تواند نقش محوری در ارائه خدمت و افزایش مشارکت مردم با دولت را بازی کند. مساجد سنگر محله و بهترین پایگاه برای طرح مسائل مردم و پیگیری آن است.
وی افزود: وظیفه دولت ارتباط با مردم و حل مشکلات جامعه است و درگام اول مسجد می‌تواند به عنوان محور تعامل به عنوان محلی برای ارایه گزارش عملکرد و اقدامات دولت به مردم باشد.
این نماینده مجلس همچنین تاکید کرد: این امر باعث آشنایی بیشتر مردم با پیشرفت‌ها و مسائل روز سیاست‌مردان و همچنین دریافت نظرات و احصاء شبکه مسائل مردم شده و عاملی می‌شود برای افزایش امید درجامعه و ایحاد حس علقه و اعتماد نسبت به دولت‌ها.
عظیمی راد تصریح کرد: از طرف دیگر این تعامل می‌تواند نقدهای سازنده‌ای را نیز از سمت مردم متوجه مسوولین کند و باعث می‌شود مسوولین با مشکلات واقعی مردم در سطح محلات آشنا شده و بتوانند با دقت بیشتری به این مسائل رسیدگی کنند.
فرصتی برای شناسایی نخبگان محلی
وی خاطرنشان کرد: ویژگی سوم مساجد این است که دولت‌مردان می‌توانند با ارتباط با بدنه مردمی در سطح محلات و در مساجد با ظرفیت‌ها و استعدادها و نخبگان محلات که در اقشار و صنف‌های گوناگون حضور دارند نیز آشنا شوند و از این ظرفیت بی‌نظیر برای ارائه طرح‌های کارشناسی و مشورت گرفتن و چه استفاده در سطوح مختلف دولت استفاده کنند.
عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در حوزه تمدن سازی و تشکیل جامعه ای براساس شایستگی، ابتدا باید نخبگان را شناسایی و سپس از توانمندی و ظرفیت آنها استفاده کرد. این مساله تنها با ارتباط تنگاتنگ با سطح پایینی جامعه امکان پذیر است و بهترین مکان برای ان نیز مساجد هستند.
وی ادامه داد: همچنان که شاهد هستیم با ایجاد و راه اندازی کانون های فرهنگی و هنری در مساجد کشور، چه استعدادهایی کشف و به جامعه معرفی شده اند و تقویت و توجه به این مراکز مسجدی می تواند برای شناسایی نخبگانی که به هر دلیل تا کنون شناخته نشده اند کمک کند.
مساجد بهترین پایگاه مدیریت بحران و کمک رسانی
عظیمی راد عنوان کرد: در حوادث غیرمترقبه و بلایای طبیعی نیز مسجد می‌توان بهترین پایگاه برای دعوت مردم و بسیج ظرفیت‌ها و امکانات برای مقابله با این حوادث و کمک به حادثه دیدگان باشد. حتی در تامین ارزاق، می‌تواند محل مطمئنی باشد برای جمع آوری کمک های مردمی که بتواند این کمک ها را به سمت مناطق مورد آسیب گسیل کند.
وی یادآور شد: برعکس این موارد، مساجد نیز در ارتباط و تعامل با دولت ها می توانند فضای حرکتی خود را در عین حفظ استقلال و حفظ وجهه مردمی، تقویت کنند وبا استفاده از حمایت‌های دولتی، بنیه مالی و عملیاتی خودرا نیز ارتقا دهد.
این نماینده مجلس تصریح کرد: در تحقق شعار سال که تاکید بر مشارکت مردم در تمام عرصه ها و ارکان دولت شده است و این مشارکت قطعا موردنیاز نظام است، مساجد می‌توانند مصداق تحقق این مساله باشند.
وی در پایان تاکید کرد: اگر دولت و دولت مردان بخواهند در جهت مردمی سازی اقتصاد و تولید و فرهنگ و جهاد تبیین موفق عمل کنند باید از ظرفیت مساجد استفاده کنند. لذا از این جهت تعامل مساجد و دولت می‌تواند حائز اهمیت بوده و فرصت‌های خوبی را پیش روی اعتلای شهرها و جامعه اسلامی ایران قرار دهد.
گزارش: علی رنگ‌آمیز طوسی
نظر شما