اکبر پور داج در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در فارس با بیان اینکه از همان ابتدای احداث این بزرگراه، بخش هایی از آسفالت و محوطه عابر پیاده طی چند مرحله دچار نشست، لغزش(یا خزش)، تخریب، ترمیم و حتی بازسازی مجدد شده متذکر شد: هم اکنون امکان تخریب و ترمیم مجدد این بزرگراه بویژه در فصول تر وجود دارد.
این زمین شناس و فعال در حوزه سدسازی یادآور شد: عدم رعایت اصول مهندسی در عملیات عمران شهری و کاهش کیفیت طراحی ها و اقدامات میدانی موجب تحمیل هزینه زمانی و ریالی به طرح ها و هدر رفت سرمایه مادی و اجتماعی، تخریب دیوار اعتماد عمومی، از دست دادن مشارکت مردمی و از همه مهم تر کاهش شاخص های توسعه عدالت در اداره شهرها می شود.
پورداج با بیان اینکه عدم کاربست همه اصول حکمرانی خوب شهری ریشه بنیادی چالش های شهری به حساب می آید،عنوان کرد: شاخص هایی همچون مشارکت جمعی، مسئولیت پذیری، اثر بخشی، پاسخگویی، شفافیت، بهره وری و حاکمیت قانون و توجه به اصول محیط زیستی لازمه تحقق عدالت و توسعه پایدار خواهد بود.
وی با طرح این پرسش که ریشه هزینه تراشی های چند ساله بزرگراه مهندسین چیست؟ ابراز کرد: فرایند مطالعه، طراحی و اجرای این طرح و بسیاری از طرح های مسئله دار دیگر توسط چه شرکت هایی انجام شده و فرایند انتخاب مشاوران و پیمانکاران برتر به چه ترتیبی بوده است؟
پورداج گفت: تعجیل در احداث هر چه سریعتر این طرح و رها کردن اصول فنی به دستور کدام شهردار بوده است و نهادهای نظارتی چه نقش موثری در فرایند صحیح اجرای طرح و پاسخگویی نقادانه عوامل فنی و مدیریتی طی فرایند تحویل و در دوران بهره برداری داشته اند؟
او افزود:طبق مشاهدات میدانی ضخامت آسفالت در برخی جاها به حدود ۴۰ سانتیمتر می رسد! و بیش از ۴۰۰ متر طول از محوطه احداث شده در حاشیه بزرگراه نیز به کلی تخریب و تیرهای چراغ برق کج و کاربری مورد نظر از حیز انتفاع خارج شده و کل محوطه برچیده شده است!
این فعال حوزه آب استان فارس و کنشگر محیط زیست کشور بیان داشت: برای بهبود پارامترهای مهندسی خاک، شمع کوبی انجام و طی چند مرحله دستگاه حفاری به موقعیت اعزام شده است! بطور قطع می توان گفت که علت این عارضه (در حاشیه جاده) مربوط به زمین شناسی و مصالح طبیعی نبوده و به احتمال فراوان اشکال اصلی مربوط به کیفیت غیر قابل قبول مصالح بکار رفته در بخش معیوب و یا اقدامات بی کیفیت و ناکافی برای تامین پارامترهای مهندسی پی جاده می باشد.
پورداج ادامه داد: به راستی هزینه ترمیم های پی در پی آسفالت و برچیدن و ساخت مجدد محوطه سازی و شمع کوبی بخش هایی از پی جاده از جیب چه کسانی برداشت می شود؟! از جیب مسببان این موضوع و یا جیب مردم شیراز و عوارض پرداخت شده به شهرداری ها؟!
دلیل نشست های مکرر بزرگراه مهندسین چیست؟
وی عنوان کرد: به لحاظ فنی مصالح بکار رفته در بخش های پرکننده جاده چه ویژگی داشته است؟ دلیل نشست های مکرر جاده چیست؟ اقدامات کنونی به چه میزان توانسته است روند تخریب های محتمل در آینده را متوقف سازد؟ تغییرات نامطلوب جاده در زمستان تشدید می گردد و این بخش از جاده در مسیر آبراهه قدیمی قرار دارد، بنابراین زهکش های مورد نیاز در کدام قسمت از جاده جانمایی شده است؟
پورداج تصریح کرد: چرا عوامل مختلف انسانی و مسببان این ناکارآمدی تحت شاخص شفافیت در حکمرانی و قوانین ملی و قواعد فقهی و اسلامی پاسخگو نشدند؟ چرا این موضوع و بسیاری از اقدامات بی کیفیت و خارج از اصول مهندسی و شهرسازی بعنوان خطاهای مهندسی و قبل از اینکه تخلفات موجب افزایش هزینه انسانی و یا ریالی زیانبار گردد و ناگزیر توسط افراد مستقل و یا کنشگری افراد دلسوز برجسته گردد، مورد پیگیری و مطالبه نهادهای نظارتی و بدنبال آن مطالبه مدعی العموم نبوده و یا اخباری در این رابطه به گوش نمی رسد؟
این فعال حوزه آب و خاک کشور تاکید کرد: مشارکت حقیقی مردم در حکمرانی شهری وقتی تحقق می یابد که مردم بتوانند بر همه طرح هایی که مستقیم و غیر مستقیم هزینه آن از جیب آنها اخذ می شود، تاثیرگذاری و یا حتی اعمال نظر کنند.
طرح هایی که چراغ خاموش تصویب می شوند
او گفت: مشاهده می شود که برخی از طرح ها بصورت چراغ خاموش مصوب و اجرا می شوند و حال آنکه فاقد پیوست محیط زیستی، مطالعات مردمی و نظرات کارشناسان مستقل بوده و عموم مردم نسبت به فواید احتمالی، تبعات منفی کوتاه و یا دراز مدت آنها ناآگاه هستند.
پورداج افزود: بدلیل عدم دسترسی آزاد متخصصان به مراکز داده و اطلاعات و اقدامات شهری و صعوبت و یا نبود سازوکار تاثیر در تصویب طرح ها و فقدان دانش بین بخشی، مشارکت بدنه کارشناسی مغفول و یا معیوب خواهد ماند و بطور منطقی پس از اجرای ناموفق و یا بی کیفیت طرح ها امکان بهبود شرایط سخت و به ناچار مشمول هزینه های زمانی و ریالی می شود.
این کارشناس ارشد زمین شناسی متذکر شد: چگونه از طراحی بسیار نپخته و غلط در بستر آبراهه طبیعی دروازه قرآن و رخداد غمبار سیلاب فروردین ۹۸ چشم پوشی کنیم؟ فرو ریختن پل کابلی ولیعصر در مردادماه ۹۳، بی توجهی شهرداران به موضوع حذف چمن در بلوارها و افزایش شدید عمق سطح آبهای زیر زمینی و عواقب بعدی آن، تشدید ساخت و ساز بی ضابطه و خارج از اصول مهندسی در حاشیه شهر شیراز، توسعه شهر سازی در مسیر آبراهه های اصلی محلات سعدی و بی توجهی به عرصه ها و بسترهای مستعد سیلاب خیز، پوشیده شدن عرصه های آهکی توسط ساخت و سازهای متعدد در دامنه های سنگی کوهستان شمالی و غربی و بریده شدن نفس آبخوان های آهکی و نبود سیستم های جذب و تغذیه آبخوان، وجود فساد مسلم در خشکیده شدن درختان چند صد ساله و تغییر کاربری باغات قصرالدشت شیراز و حذف نگین سبز شیراز و بسیاری از اقدامات نسنجیده دیگر مشتی است نمونه خروار از اقداماتی که به زودی تاثیرات مخرب آنها مشهود خواهد شد.
دستگاه قضایی به اقدامات بی کیفیت بزرگراه مهندسین ورود کند
پورداج خواستار پیگیری دادستان، اعضای شورای شهر و شهردار کلانشهر شیراز به موضوع بزرگراه مهندسین و سایر اقدامات بی کیفیت شد و بیان کرد: پسندیده و اخلاقی نیست که دور تا دور بخش های معیوب توسط ورق های فولادی بگونه ای بسته شود که مردم و یا افراد دلسوز و کنشگر از دیدن اقدامات ترمیمی و یا تعمیرات محروم شوند! لازم است تا طراحی های ناکارآمد و عوامل خطاکار و موثر بر رخدادهای تخریبی همواره مورد بازخواست و پاسخگویی و جبران خسارت قانونی قرار گیرند.
وی ابراز کرد: به منظور تاثیر گذاری مفید نخبگان و کارشناسان مستقل در بهبود کمی و کیفی طرح های شهری، سازو کاری هوشمندانه، پیشگیرانه و موثر طراحی شود تا ضمن جامعیت تصمیم گیری، نمایشی از روند اجرای طرح های عمرانی را رخنمون دهد.
پورداج پیشنهاد کرد: لازم است تا مرکزی جامع در شهرداری و یا استانداری تاسیس و به هر کارشناس در حوزه علوم انسانی(جامعه شناسی)، اقتصاد، شهرسازی، معماری، زمین شناسی، محیط زیست، آب و غیره یک کد و فرصت اظهار نظر برای بهبود طرح های پیش بینی شده و یا در حال اجرا در نظر گرفته و امکان حضور تشکل های مردمی و یا برخی متخصصان مستقل در تصمیمات شهری فراهم شود.
لزوم بازنگری در چرخه پاسخگویی مسئولان در طرح های تحت مدیریتشان
این کارشناس حوزه آب و خاک بیان کرد: چرخه پاسخگویی مسئولان مختلف و طرح های تحت مدیریت آنها (طی ۵ تا ۱۰ سال اخیر)مورد بازنگری قرار گیرد و موازنه و تحلیل داده ها و شاخص های تاثیر در این چرخه به روز رسانی و به اطلاع عموم مردم برسد.
پورداج ادامه داد: پیگیری و عمل به همه اصول حکمرانی خوب شهری، بازنگری در طرح ها، هوشمندسازی روش های مدیریت شهری، برنامه ریزی های منتهی به نتیجه (RBM)و از همه مهم تر برجسته سازی ابزارهای پیشگیرانه و پایشگر، ضمن کاهش ورود افراد ناکارآمد در بدنه مدیریت شهری زمینه افزایش کارایی و بهره وری انسانی و کاهش هزینه های ریالی، توقف اقدامات بی کیفیت را در پی خواهد داشت.
گفت‌وگو: آمنه سپهر
نظر شما