خبرگزاری شبستان -مازندران؛ خداوند متعال در سوره مبارکه اسرا «وَ قُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ أَخْرِجْنِی مُخْرَجَ صِدْقٍ وَ اجْعَلْ لِی مِنْ لَدُنْکَ سُلْطاناً نَصِیراً و بگو: پروردگارا! مرا [در هر کار] با صداقت وارد کن و با صداقت خارج ساز و از سوی خود، حجّتی یاری‌کننده برایم قرارده.» سه عامل پیروزی، یعنی ورود صادقانه به کارها، خروج صادقانه از کارها و یاری الهی را به بندگان نشان داده است. بدین ترتیب که با قرائت آیه ۸۰این سوره مبارکه انسان در هر کار و شغلی از پروردگار بخشنده و مهربان تقاضا می نماید تا وی را به نیکی وارد کند و به نیکی بیرون آورد و برایش از نزد خود نیرویی یاری دهنده قرار دهد. بطور کلی با نگاهی به این آیه شریفه درمی یابیم مراد از این توصیه خالق یکتا این که خط اصلی مسلمانان از آغاز تا فرجام کارها بر اساس صداقت و درستی باشد.
برخی مفسران این آیه را خطاب به پیامبر اسلام حضرت محمد مصطفی «ص» محدود کرده اند، اما عده ای مفسران نیز معتقدند این آیه مفهوم وسیعی دارد و در حقیقت وظیفه ی همه ی مسلمانان را بیان می کند از این رو برای درک بهتر مفهوم این آیه شریفه با حجت الاسلام والمسلمین سیدمعصوم حسینی، رئیس دانشکده علوم قرآنی آمل به گفتگو نشستیم که متن کامل این نشست تقدیم حضورتان می گردد:
-این آیه به سه عامل پیروزی، یعنی ورود صادقانه به کارها، خروج صادقانه از کارها و یاری الهی اشاره دارد لطفا بفرمایید مراد از این توصیه‌ها چیست؟
مطابق این این شریفه مراد از توصیه های سه گانه خداوند متعال به بندگانش این است که اگر انسان با صداقت وارد کارها شود و تا آخر ادامه دهد و به نیروی الهی اعتماد کند و به دشمن وابسته نشود، نیرویی معنوی می یابد که بر هر دشمنی پیروز می شود.
-لطفا شان نزول این آیه مبارکه را بفرمایید.
در رابطه با شان نزول این آیه شریفه در منابع تفسیری ما؛ علی بن ابراهیم قمی مولف تفسیر گران‌سنگ قمی فرمودند که این آیه در فتح مکه بر پیغمبر (ص) نازل شده است و خداوند به پیامبر اکرم (ص) دستور داده هنگام وارد شدن به شهر مکه این آیه را تلاوت کند، «جلد دو صفحه ۲۶ تفسیر قمی.»
منابع اهل سنت هم در رابطه با شان نزول این آیه گزارشاتی دارند، به‌عنوان نمونه گفته شده این آیه هنگامی بر پیغمبر اکرم (ص) نازل شده که خدا به پیامبر دستور داد از مکه به مدینه هجرت کند، آقای واحدی در جلد دو صفحه ۶۴۴ کتاب اَلوَجیزة این نکته را بیان فرمودند، از بزرگان و علمای معاصر و قرآن‌پژوهان، آقای عبدالکرین بهجت پور مولف در جلد چهار تفسیر همگام با وحی با رد این گزارشات احتمال می‌دهد که پیامبر هنگام ورود به مکه و مدینه این آیه را تلاوت کرده است.
- درروایات متعددی آمده آیه ۸۰ سوره اسرا دعایی برای داشتن آغاز و فرجام نیک در کارهاست آیا باصرف قرائت این آیه انسان در مسیر درست قرار می‌گیرد؟
این آیه از دعاهای قرآنی است که بر پیغمبر اکرم (ص) نازل شده و دستور داده که در تمام کارها صدق و راستی در برابر مشرکان حجتی یاری‌بخش را از خدا طلب و درخواست کند، علامه طباطبایی صاحب تفسیر شریف المیزان در جلد ۱۳ این کتاب مصداق واقعی این آیه را کسی می‌داند که زبان، رفتار و اعتقادش صادقانه و تنها در پی یک چیز باشد، از این رو به باور علامه طباطبایی این آیه به مقام صدیقی دلالت دارد و صرف قرائت این آیه انسان را در مسیر درست قرار نمی‌دهد و باید در قلب و جان او نفوذ پیدا کند، این آیه را سلطان نصیرا حجت یاری‌بخش و علی (ع) به فرموده قرآن نیروی یاری‌دهنده پیامبر اکرم (ص) هستند، مطابق برخی از تحقیقات این آیه هنگام وارد شدن پیغمبر در مکه در فتح مکه یا هنگام وارد شدن به مدینه در هجرت به مدینه نازل شده است، ما وقتی که به زیارت امامزادگان و معصومین مشرف می شویم این آیه برای اذن دخول خوانده میشود و بر درب ورودی برخی از حرم‌ها هم نوشته میشود، همچنین در رفع بسیاری از مشکلات و سختی‌ها مفید خواهد بود، همه باید قلبا به این آیه باور و اعتقاد داشته باشیم.
- لطفا با توجه به این آیه بفرمایید انسان چگونه می تواند صدیق باشد؟
بهترین حالت و وصف یک کار در انجام آن کار است، اینکه شروع آن کار با چه نیتی است، چه بسا کارهایی را در آغاز غیرصادقانه، با قصد ریا، برتری‌جویی و ... شروع می‌کنیم یا آغازی صادقانه در کارمان داریم اما پایان را آمیخته با غرور و منت داریم موجب میشود که عاقبت عمل ما هبط شود برکات از آن محو شده و موجب شکست بسیاری از این حرکات شود و موجبات قطع امداد الهی را فراهم آورد، گفته شده هرگاه برای ورود به کاری ترس یا وحشت داشتیم این آیه شریفه را تلاوت کنیم. انسان گاهی اوقات از صدقین میشود هر چه را میگوید عمل میکند و هر چرا عمل میکند میگوید که در تفسیر المیزان به این اشاره شده است، نیاز است که انسان در مسیری قرار بگیرد که جز صداقت و راستی از زبانش بیرون نیاید، در منابع روایی ما سفارش شده که چله گرفته شود تا برای رسیدن به حاجات این آیه شریفه را بخوانیم، امیدواریم از صادقین باشیم.
- لطفا بفرمایید بهترین زمان استجابت دعا چه وقتی است؟
خداوند در قرآن میفرماید: بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را، برای اینکه دعاهای ما به اجابت برسد شرایطی لازم است یکی از اینها توجه به وقت دعاست، ائمه معصومین به بهترین زمانش اشاره کردند، شیخ صدوق در جلد دوم صفحه ۸۵ کتاب شریف خصال از امام جعفر صادق (ع) این حدیث را نقل کرده است که بعد از هر نماز دعا کنید که دعا بعد از نماز مستجاب است، همچنین در کتاب المواعظ العددیة نقل شده که دعا بین اذان و اقامه رد نمی‌شود.
یکی دیگر از زمان‌های مهم برای دعا کردن توسط مرحوم کلینی نقل شده که دعا در چهار وقت به اجابت می‌رسد که امام صادق (ع) فرمودند: آخر شب، قبل از اذان صبح، بعد از نماز صبح، ظهر و مغرب، دعا به اجابت می‌رسد، همچنین کسی که قبل از بلا دعا کند هنگام بلا دعایش مستجاب میشود و کسی که قبل از بلا دعا نکند هنگام نزول بلا دعایش برطرف نمی‌شود، همچنین در حدیث دیگری از شیخ حر عاملی آمده است: که بعد از هر نماز دعا بخوانید، امیدواریم از عاملان حقیقی و راستین این آیه شریفه که به سه عامل پیروزی در زندگی یعنی به ورود صادقانه به کارها، خروج صادقانه از کارها و یاری الهی اشاره کرده است، باشیم.
نظر شما