به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از زنجان، علی‌اله سلیمی، منتقد و نویسنده در نشست نقد و بررسی رمان «بشکوچ» با اشاره به اینکه داستان استان زنجان در سال‌های اخیر فعال شده است و نویسندگان زنجانی به تولید بیشتر آثار داستانی می‌پردازند، اظهار کرد: در ابتدا در استان زنجان تمرکز بر روی داستان کوتاه بود؛ اما اکنون نویسندگان استان به سمت نگارش و چاپ آثار خود در قالب رمان حرکت کرده‌اند.
وی ادامه داد: رمان در سطح جهانی مراحلی را سپری کرده است و در این برهه از زمان مخاطبینش به نوعی تغییر کرده‌اند. به طوری که اگر پیش از این، مخاطبین، رمان را بیشتر برای سرگرمی می‌خوانند امروز رمان از حالت سرگرمی خود خارج شده و اندیشه‌ها و مسائل و دغدغه‌های روز جامعه را در خود بیان می‌کند. در حقیقت می‌توان بیان کرد که رمان به نوعی ما را به جهان آدم‌هایی که مسئله و دغدغه دارند پرتاب می‌کند.
به گفته این نویسنده در کشور ما اما مسئله رمان کمی متفاوت از آن چیزی است که در سطح جهان بوده است. در سال‌های اخیر ادبیات ما بیشتر متأثر از اتفاقاتی بوده که در کشور ما حاکم بوده است. اتفاقات شگفتی که در زندگی تک‌تک ما تأثیر گذاشته است و کسی نمی‌تواند اذعان کند که رویدادهایی مثل انقلاب، جنگ و سایر اتفاقات در زندگیش بی‌تأثیر بوده است.
وی با بیان اینکه در انقلاب ارزش‌ها به ضدارزش تبدیل شد و در جنگ ناخودآگاه آدم‌ها دسته‌بندی شدند و آدم‌ها باید تکلیف خود را با مسئله جنگ مشخص می‌کردند، خاطرنشان کرد: از این رو اغلب رمان‌هایی که در سال‌های اخیر نوشته شده است متأثر از این دو اتفاق است. رمان «بشکوچ» نیز در خصوص جنگ است.
این نویسنده افزود: اگرچه جنگ در اواخر دهه ۶۰ به پایان رسید اما تبعات آن همچنان وجود دارد و چنانچه که همچنان در خصوص جنگ جهانی اول و دوم آثار هنری در حال تولید است در زمینه جنگ ایران و عراق نیز جای تولید اثر وجود دارد و نویسنده ایرانی نمی‌تواند متأثر از این واقعه نباشد.
سلیمی افزود: در این کار نیز نویسنده روی مسئله مقاومت در خرمشهر که یکی از موضوعات مهم در دوران جنگ است، می‌پردازد و تکاوران دریایی را شاید کمتر به آن‌ها پرداخت شده باشد، مورد توجه قرار می‌دهد و با وجود اینکه نویسنده تجربه‌ای در زمینه خدمت در نیروی دریایی نداشته است اما باورپذیری کار به قدری بالاست که شاید در برخی بخش‌های به خاطره‌نویسی طعنه بزند.
در ادامه «مردعلی مرادی»، نویسنده کتاب «رازهای سانتی‌متری» با بیان اینکه در حوزه ادبیات دفاع‌مقدس کارهای زیادی نوشته شده است، اظهار کرد: متأسفانه ادبیات دفاع‌مقدس مصادره به مطلوب شده است. به عقیده بنده، در ادبیات جنگ بزرگترین مشکل موضعی است که ممکن است نویسنده به مسئله داشته باشد، هست و اگر نویسنده بتواند داستانی بنویسد و از یک سری از موضع‌گیری‌هایی که به او تحمیل می‌شود در برود و به مسائل و مفاهیم عمیق انسانی بپردازد موفق عمل کرده است.
وی ادامه داد: راز موفقیت نویسنده در کتاب «بشکوچ» این است که نویسنده از این موضع‌گیری‌هایی که گاها نویسندگان به آن مبتلا می‌شوند در برود. در حقیقت اگرچه کار، کار خوبی از آب آمده است، اما قابل نقد است.
مرادی با اشاره به وجه تمایز این رمان به نسبت رمان‌های دیگر در موضوع ادبیات پایداری، اظهار کرد: از وجوه تمایز رمان بشکوچ نسبت به آثار کلیدی و قالب شده ادبیات پایداری می‌توان به عنوان اثر که یادآور ایرانیت و ایران باستان است، پرداختن به موضوع تکاوران دریایی، انتقاد از اخراج، اعدام و دادگاهی کردن نیروی ارتش در برهه زمانی انقلاب که باعث تضعیف شدن نیروی نظامی کشور در دوران جنگ شد و عاشقانه بودن رمان اشاره کرد.
وی با اشاره به نام رمان افزود: نام بشکوچ یادآور ایران باستان است و مرزبانانی هست که از این خاک دفاع کردند در صورتی که در ادبیات دفاع‌مقدس همواره با اسلامیت ایران و شعائر مذهبی روبه رو هستیم.
این نویسنده افزود: از دیگر وجوه تمایز این کتاب با سایر کتاب‌های ادبیات پایداری تأکید رمان بر نیروهای زبده و ماهر ارتش و انتقاد از اخراج و اعدام و دادگاهی کردن افسران ارتش که نیروهای مسلح ایران را در مقابل تحرکات خارجی در دوران انقلاب تضعیف کرده که چه بسا با وجود این افسران، عراق اصلاً جرأت حمله به ایران را به خود نمی‌داد. همچنین می‌توان به عاشقانه بودن این رمان که سوار بر موضوع جنگ بود، به عنوان وجه تمایز دیگر این اثر اشاره کرد که این موضوعات کار را با سایر کارهای دیگر متفاوت می‌کند و می‌تواند باعث دیده شدن کار در حوزه ادبیات پایداری شود.
گفتنی است؛ طبق پیش‌بینی‌های انجام شده آئین رونمایی و جشن امضاء رمان «بشکوچ» به نویسندگی سلمان کریمی در چندین استان برگزار خواهد شد که نقطه آغازین این آئین از زنجان و پایانی آن همزمان با ۷ آذر ماه ۱۴۰۳ که مصادف است با روز نیروی دریایی در بوشهر برگزار خواهد شد.
نظر شما