خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی: از ابلاغ «سیاست‌های کلّی جمعیّت» در ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۳ و «سیاست‌های کلّی خانواده» در ۱۳ شهریور ۱۳۹۵ توسط رهبر معظم انقلاب قریب یک دهه می گذرد. همچنین تصویب قانون جوانی جمعیّت و تشکیل ستاد ملّی جمعیّت، و تاکید رهبر معظم انقلاب به هیئت دولت چهاردهم مبنی بر توجه به مسئله جمعیت و اقدام برای جلوگیری از مسئله پیری زودهنگام در راستای عملیاتی شدن آن سیاست های کلان بود.
رهبر معظم انقلاب در دیدار هیئت دولت چهاردهم، خطاب به دکتر ظفرقندی وزیر بهداشت فرمودند: «یک نکته هم مسئله‌ی مهمّ جمعیّت و مسئله‌ی پیری زودهنگام کشور است که خیلی [مهم است]. چهل سال قبل، نرخ رشد جمعیّتمان ۳.۵ درصد بوده که از نرخ های خیلی بالا است. خب یک عدّه‌ای دستپاچه شدند و یک مقرّراتی را گذاشتند و یک محدودیّت هایی را ایجاد کردند. حالا آن نرخ [رشد جمعیّت] ما ۳.۵ که هیچ ــ البتّه من دقیق نمیدانم، الان آمار جدیدی ندارم ــ مثلاً نیم درصد یا حدّاکثر یک چیز این‌جوری است، ما باز همان مقرّرات را می خواهیم اعمال کنیم! این[طور] که نمیشود. مقرّرات باید منعطف باشد. یک روز جمعیّت بی‌ضابطه دارد اضافه می شود، جلویش را بگیرید، خوب است؛ یک روز هم جمعیّت متوقّف می شود یا دارد به طرف عقب می رود، کشور به سمت پیری می رود، اینجا باید بلافاصله مقرّرات را طبق نیاز کشور تغییر بدهید. من از آقای دکتر ظفرقندی، وزیر محترم بهداشت، جدّاً می خواهم ایشان روی این مسئله شخصاً تکیه کنند، دنبال کنند این موضوع را؛ یعنی واقعاً بروید دنبال این قضیّه و نگذارید این موانع تولید مثل و ولادت ــ که متأسّفانه زیاد هم هست ــ ادامه پیدا کند و بر اینها کاملاً تسلّط پیدا کنید. شماها خیلی‌هایتان در دوران جوانی کارهایی کردید که ممکن است امروز آن کارهای پیش‌رونده را نتوانید بکنید. خب ما احتیاج به جوان داریم در کشور. اگر خدای نکرده کشور دچار این عاقبت تلخ و سخت شد، یعنی پیری جمعیّت، دیگر هیچ علاجی وجود ندارد؛ امروز خیلی از کشورها مبتلا هستند. این مسئله‌ی جمعیّت است.»
خبرگزاری شبستان در نشستی با حضور دکتر «فهمیه زنگویی، مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استاندری خراسان جنوبی» به بررسی جایگاه استان در عملی شدن قانون جوانی جمعیت و همچنین چالش ها و مشکلات پیش روی فرزندآوری پرداخت.
زنگویی با اشاره به اینکه فلسفه وجودی مرکز رصد جمعیت که در سه برش «ملی، استانی و شهرستانی» فعالیت خود را انجام می دهد، تداخل با ستاد جمعیت نیست بلکه وظیفه اصلی آن پایش ازدواج و موالید در سراسر کشور و استان به صورت هدفمند است، ادامه داد: در ادامه مسیر برای نیل به اهداف، مقرر شد که در اتاق رصد جمعیت، مشکلات دهستان ها و محلات نیز بررسی شود و برخی از نیازهای مادران باردار، با کمک گروه های مردمی و جهادی و حمایت نهادهای اداری که عضو این ستاد هستند، تامین شود.
بررسی مشکلات و مطالبات نقاط مختلف استان در اتاق رصد انجام می شود؛ مثلا در شهرستان فردوس مشکل پیری جمعیت و مهاجرت را داریم اما در نهبندان، کاهش ازدواج و فاصله بین فرزند اول و دوم را شاهد هستیم. برای تحقق سیاست های کلان جمعیتی و قانون جوانی جمعیت، در مرکز زنان وزارت کشور طرح «فتحان» با هدف ارتباط گیری مستقیم نهاد حاکمیتی با نهادهای مردمی مصوب شد که در این راستا فرماندار، بخشدار، شهردار و دهیار و ... در کنار گروه های مردمی قرار می گیرند.
مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری خراسان جنوبی با بیان اینکه طرح فتحان (فرزندان تحول آفرین ایران) در ستاد جمعیت استان در خردادماه تشریح شد، افزود: بعد از آن مقرر شد که جلسات شهرستانی به ریاست فرمانداران برگزار شود که در برخی از شهرستان ها از جمله فردوس، خوسف و قاین برگزار شد اما دیگر شهرستان ها در دستور کار قرار دارد.
به گفته وی شناخت و برش استانی و شهرستانی از بوم استان و ایجاد ارتباط بی واسطه بین گروههای مرجع شهرستان و مسئولان به صورت هدفمند با هدف تحقق سیاست های جمعیتی و هویت بخشی به گروههای مردمی از دیگر اهداف اجرای این طرح است.
زنگویی که تربیت کنشگر جمعیت را به موازت اجرای این طرح و برنامه ها بسیار ضروری توصیف می کند، ادامه می دهد: بحث افزایش جمعیت نیاز به جریان سازی و گفتمان سازی در بستر اجتماعی دارد که در این زمینه بر روی تربیت سرحلقه های جمعیتی تاکید شده است چرا که در پنجره جمعیتی تا سال ۱۴۰۷ و بعد از آن تا سال ۱۴۳۰ باید بر روی افزایش موالید متمرکز شد. از سال ۱۴۰۷ به بعد، تمرکز پنجره جمعیتی بر روی متولدین دهه ۷۰ و ۸۰ است چون متولدین دهه ۶۰ از مسیر فرزندآوری خارج شده اند.
وی مشکل ازدواج را در برخی از شهرستان ها یادآور شد و تاکید کرد که باید بر روی موضوع ازدواج و جمعیت به صورت همزمان کار شود تا برنامه ریزی های انجام شده برای افزایش جمعیت از ۱۴۰۷ تا ۱۴۳۰ محقق شود.
مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری خراسان جنوبی معتقد است که در قانون جوانی جمعیت موفقیت هایی کسب شده است، اما نرخ رشد جمعیت چون به سختی افزایش می یابد، با افزایش مشوق های دولت و تحقق و واقعی تر شدن آن، افزایش جمعیت دور از ذهن نیست.
وی معتقد است که اگر دولت سیزدهم هم ادامه می یافت باید در روند پرداخت وام فرزندآوری و ازدواج تجدید نظری می شد در حال حاضر در خراسان جنوبی بیش از ۱۲ تا ۱۳ هزار نفر در صف دریافت وام فرزندآوری هستند.
زنگویی با تاکید بر اینکه تا گفتمان جامعه تغییر نکند در این حوزه موفقیتی کسب نخواهیم کرد چرا که فرزندآوری و یا عدم اقبال به فرزندآوری بیش از آنکه یک موضوع اقتصادی باشد، یک موضوع فرهنگی است، گفت: در دهه ۶۰ که مشکلات اقتصادی بسیار زیاد بود، بیشترین موالید در تاریخ ایران، ثبت شد و در بهترین شرایط اقتصادی کشور در تاریخ ایران، یعنی یک دهه اخیر، کمترین موالید ثبت شده است.
وی تصریح کرد: تاریخ جهان نیز نشان می دهد که برخی از کشورهای ثروتمند از جمله اسکاندیناوی و نروژ، با بیشترین مشوق های فرزندآوری، کمترین نرخ موالید را دارند. در دهه ۷۰ وزارت بهداشت، تنها مجری طرح کاهش فرزندآوری بود هرچند در این میان، برخی از دستگاه های اجرایی نیز کمک کردند اما امروز ما باید با مشوق و تغییر فرهنگ، به اهداف تعریف شده در سیاست افزایش جمعیت دست یابیم.
وی یادآور شد: استان خراسان جنوبی در سال گذشته ۲.۶ درصد تعداد موالید آن نسبت به سال قبل آن افزایش یافت یعنی ۴۰۰ نفر جمعیت استان مثبت بود. آنچه در این میان متاثر می شود میزان باروری کل (TFR) خراسان جنوبی که در حال حاضر ۲.۲۶ است و باید به بیش از ۲.۵ در سال ۱۴۰۷ برسد.
مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری خراسان جنوبی خاطرنشان کرد: بطور کلی وضعیت رشد جمعیتی خراسان جنوبی در حالت بحرانی نیست اما شیب کاهش جمعیت در استان از زمان اجرای قانون جوانی جمعیت کندتر شده است اما این مهم نیاز به پایش و نگهداری با کمک نیروهای مردمی و همکاری دستگاه های اجرایی دخیل در این اجرای این قانون دارد از دیگر سو، آگاه سازی و پشتوانه مردمی و فرهنگی و همکاری در هم تنیده و ناگسستنی مردم با حاکمیت برای جبران کمبود جمعیتی بسیار مهم است.
در مقوله ازدواج، در چند سال آینده شاید با کاهش ازدواج مواجه باشیم اما در بحث فرزندآوری در بین متولدین دهه ۷۰ و ۸۰ نیز با یک بحران در سطح کشور روبرو خواهیم بود که نیازمند همراهی مردم برای رسیدن به یک خانوده سالم، پویا و متعالی در راستای تمدن سازی واقعی می باشیم.
نظر شما