به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از آران و بیدگل، کتاب «تحلیل قرآنی جهاد کبیر؛ مؤلفه‌ها، ابزارها، راهکارها» جدیدترین اثر تألیفی «حمید مروجی طبسی» با موضوع «تفسیر تطبیقی آیه جهاد کبیر» چاپ و روانه بازار نشر شد.
این کتاب که در ۲۸۶ صفحه در قطع رقعی توسط انتشارات سمیع به چاپ رسیده است به «تفسیر تطبیقی آیه جهاد کبیر «فَلا تُطِعِ الکافِرینَ وَ جاهِدهُم بِهِ جِهاداً کَبیراً» (فرقان:۵۲) با رویکرد تبیین ابزارها، مؤلفه‌ها و راهکارها می پردازد که با استفاده از روش‌های درون‌قرآنی، تطبیقی و میان‌رشته‌ای انجام شده است.
فصل اول این کتاب به ارائه مفاهیم بنیادین و مبانی نظری تحقیق پرداخته است. در این فصل، مفهوم‌شناسی واژگان کلیدی این تحقیق ارایه شده است. در فصل دوم، تفسیر تطبیقی آیه جهاد کبیر و عبارات و اصطلاحات تشکیل‌دهنده آن بر اساس آرای تفسیری مفسران شیعه و مفسران اهل تسنن و در نهایت، اشتراک‌ها و تفاوت‌ها آن نظرات ارایه شده است.
فصل سوم کتاب، به بیان مؤلفه‌های جهاد کبیر تحت دو عنوان مبانی جهاد کبیر و اصول آن می‌پردازد. لزوم مبارزه غیر نظامی و امکان آن، همچنین دفاع از فرهنگ اسلامی جامعه، مقابله با شبهات، آزمون الهی و مبارزه با باطل از مبانی ویژه جهاد کبیر به شمار آمده و اعتقاد به وجود دشمن فکری و برخورداری از روحیه جهادی در حوزه فرهنگ نیز از اصول خاص جهاد کبیر شمرده شده است.
چهارمین فصل، ابزارهای جهاد کبیر را بر اساس آموزه‌های قرآن کریم در دو مبحث ابزارهای بنیادین و ابزارهای کاربردی معرفی نموده است. ابزارهای بنیادین معرفی‌شده برای انجام جهاد کبیر عبارت است از: فرهنگ‌سازی، نیروپروری، جامعه‌سازی، برنامه‌ریزی جامع و تبلیغات سالم. از سوی دیگر، امور معنوی همچون زنگارزدایی از دل و صبرپیشگی، فعالیت‌های مکتوب همچون نامه‌نگاری و عقد معاهده و انجام اقدامات عملی همچون تبیین، احتجاج و مباهله از ابزارهای کاربردی جهاد کبیر خوانده شد.
آخرین فصل کتاب پیش رو به بیان راهکارهای اقامه جهاد کبیر تحت سه عنوان راهکارهای تدافعی از جمله مدیریت هوشمند و حفظ وحدت، راهکارهای تهاجمی همانند بهره‌گیری از قدرت نرم و راهکارهای مصونیت‌بخش همچون بهره‌مندی از ظرفیت‌های جمعی دینی، حکمت‌آموزی و پرورش اندیشه پرداخته است.
تفاسیر موجود از علمای فریقین که به تفسیر آیه ۵۲ سوره فرقان پرداخته‌اند، همچنین پایان‌نامه‌هایی که به بررسی موضوع جهاد و ابعاد آن در قرآن کریم و روایات پرداخته‌اند، از سوابق این پژوهش محسوب می‌شود. در صورتی که جهاد کبیر معادل قدرت نرم دانسته شود، می‌توان از کتاب‌ها، مقالات و دیگر منابعی که در این حوزه به رشته تحریر درآمده‌اند، به عنوان پیشینه پژوهش معرفی کرد.
بر اساس اطلاعات فوق و از آنجا که موضوع این کتاب، اولاً تفسیر تطبیقی آیه جهاد کبیر است و ثانیاً به دنبال تبیین مؤلفه‌ها و راهکارهای قرآنی جهاد کبیر می‌باشد، باید گفت پژوهش مستقلی در این موضوعات ارایه نشده است و متن حاضر در نوع خود بدون سابقه است.
لازمه جهاد فرهنگی؛ دستیابی به مبانی، اصول و قواعد جهاد کبیر است
نویسنده کتاب در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری شبستان گفت: جهاد کبیر در اندیشه مفسران شیعی و اهل تسنن، جهاد فکری و تبلیغاتی در برابر وسوسه‌های گمراهان و دشمنان حق با ارایه استدلال‌های منطقی و برهان‌های عقلی با هدف از بین بردن شبهات آنان است که از بزرگترین جهادها و نزد خداوند متعال دارای عظمت و جلالت شأن است و در هر عرصه‌ای به جز جنگ و جهاد نظامی قابل گسترش و تعریف است.
دکتر حمید مروجی طبسی افزود: بررسی تطبیقی نظرات تفسیری مفسران در خصوص آیه جهاد کبیر (فرقان:۵۲) نشان می‌دهد که آنان به اتفاق، از این آیه دریافت کرده‌اند که باید در برابر دشمنان ایستادگی کرد و از اطاعت آنان سر باز زد؛ البته همه مفسران، ضمیر در واژه «بِهِ» را به جمله قبل (فَلا تُطِعِ الکافِرینَ) یا واژه مقدر «قرآن» بازگشت نداده‌اند، اما با این وجود، همگی در لزوم مبارزه و جهاد با دشمنان بر اساس این آیه اشتراک نظر دارند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: آنچه در امر جهاد فرهنگی لازم است مورد دقت نظر قرار گیرد، دستیابی به مبانی، اصول و قواعد جهاد کبیر، زمینه‌ها و پیش‌نیازها، شاخصه‌ها و نتایج تحقق آن در جامعه اسلامی و آفت‌ها و آسیب‌های عدم انجام جهاد فرهنگی یا انجام نادرست آن است. همه این امور در صورتی که بر مبنای قرآن کریم سنجیده و استخراج شود، بسته کامل و جامع اقدامات غیرنظامی، اعم از اقدامات فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، علمی و... ضد دشمنان بر اساس نظر خداوند متعال در قرآن مجید حاصل می‌شود؛ امری که تا کنون در جوامع اسلامی به درستی شناخته نشده و حدود و ثغور آن تبیین صحیح نیافته است.
مروجی ادامه داد: کتاب حاضر، همچنین به دنبال دستیابی به بخشی از این اهداف والا و ارایه آن‌ها به مسئولان جامعه و عموم امت اسلامی در دنیای کنونی است که از هر سو مورد تهاجم‌های غیرنظامی کافران و دشمنان دین الهی قرار گرفته‌اند تا بتوانند با الگوگیری از دستورات قرآن کریم، به تحقق برتری دین مورد رضایت خداوند که همان اسلام است، بر همه ادیان و مکاتب بشری و غیر بشری مدد رسانند.
این پژوهشگر قرآنی تصریح کرد: این اهداف در صورتی محقق می‌شود که به «عدم اطاعت از کافران» به عنوان یک رویکرد کلی برای انجام جهاد کبیر نگریسته شود. این دستور قرآنی بر اساس نظرات مفسران می‌تواند عامل دستیابی به قدرت نرم در برابر دشمنان باشد و البته در این مسیر، لازم است بر مبنای دیگر فرامین قرآن کریم عمل شود تا از بیراهه‌رفتن جلوگیری شود.
نظر شما