خبرگزاری شبستان-کرمان؛ طاهره بادامچی
پس از معرفی برگزیدگان دهمین دوره جشنواره «روستاها و عشایر دوستدار کتاب» در تهران؛ اسم دو روستا از استان کرمان در میان ۱۵ روستای برگزیده نیز اعلام شد؛ روستای قنات ملک در شهرستان رابر و کُهن سیاه از توابع بلورد در شهرستان سیرجان.
کرمان پیش از این نیز در ادوار مختلف جشنواره، برگزیدگانی داشته است؛ سرانه مطالعه در برخی سال‌ها با احتساب قرآن و ادعیه در کرمان به نسبت میانگین کشوری وضعیت خوبی داشته است هر چند به طور کلی در حوزه کتاب و کتابخوانی کل کشور وضعیت مطلوبی ندارد و همین باعث تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری در توجه دادن به اهمیت امر کتابخوانی است.
اسم دو روستا از استان کرمان در میان ۱۵ روستای برگزیده دهمین دوره جشنواره روستا و عشایر دوستدار کتاب اعلام شد؛ روستای قنات ملک در شهرستان رابر و کُهن سیاه از توابع بلورد در شهرستان سیرجان.
منابع غنی مطالعاتی در حوزه‌های مختلف از علوم اسلامی گرفته تا ادبیات و نجوم و... در کتابخانه‌های کرمان یافت می‌شود؛ علاوه بر این برخی کتابفروشی‌ها مانند ترنج‌ستان در زمینه ترویج مطالعه نیز فعالیت دارند.
اما بهانه نوشتن این گزارش، معرفی و آشنایی بیشتر با روستا و فعالیت‌های کتابخوانی یکی از برگزیدگان دهمین جشنواره روستا و عشایر دوستدار کتاب است؛ قنات ملک! روستایی که پس از شهادت حاج قاسم، در خارج از کشور هم شناخته می‌شود و برخی از زائران شهید سلیمانی در سفر به کرمان از این روستا و مدفن والدین شهید سلیمانی نیز بازدید می‌کنند.
قنات ملک با فاصله تقریبی ۲۰۰ کیلومتر از کرمان، در هفت کیلومتری مرکز شهرستان رابر واقع شده است؛ روستایی سردسیری و خوش آب و هوا که سردار دل‌ها در آن به دنیا آمد و بزرگ شد و آنطور که در خاطرات خودنوشت خود در «از چیزی نمی‌ترسیدم» اشاره کرده اولین بار برای پیدا کردن کار جهت تأمین بدهی پدر، در سن ۱۴ سالگی از روستا به کرمان آمد.
حاج قاسم را برخی فرمانده کتابخوانی نامیده اند زیرا او در بحبوحه جنگ هم از کتابخوانی غافل نبود؛ حتی بر برخی کتاب‌ها مثل «من زنده ام» «وقتی مهتاب گم شد» و... یادداشت دارد؛ زینب سلیمانی در مقدمه «از چیزی نمی‌ترسیدم» آورده است:
ساعت‌های کاری و فشردگی مسئولیت‌هایش، بیشتر اوقات وقتی برای امور شخصی‌اش باقی نمی‌گذاشت؛ اما یک چیز در این میان استثنا بود:
مطالعه کردن و نوشتن.
حاج قاسم، هم خودش و هم ما بچه‌هایش را موظف به خواندن می‌دانست. دایره کتاب‌های انتخابی‌اش هم وسیع بود: از شعر فارسی و رمان خارجی تا کتاب‌های تاریخی و سیاسی، و از خاطره‌ها تا شرح حال‌ها تا کتاب‌های نظامی؛ کتاب را با دقت می‌خواند. بر ابتدا و انتهای کتاب یادداشت می‌نوشت. گاهی حتی یادداشت‌های مفصل‌ترش را در دفتر جداگانه‌ای ثبت می‌کرد. بسیاری کتاب‌ها را با ماژیک رنگی نشانه‌گذاری می‌کرد و خط می‌کشید»
«ساعت‌های کاری و فشردگی مسئولیت‌های حاج قاسم، بیشتر اوقات وقتی برای امور شخصی‌اش باقی نمی‌گذاشت؛ اما یک چیز در این میان استثنا بود: مطالعه کردن و نوشتن.
سخن در این باره طولانی است اما آنچه به اختصار باید گفت اینکه امسال روستای سردار، یکی از برگزیدگان جشنواره دوستدار کتاب شده است؛ به واسطه فعالیت کتابخوانی نسلی که خود را وامدار حاج‌قاسم، می‌داند.
حاج قاسمی که هیچگاه از ادای دین به زادگاه خویش غافل نشد و مسجد جامع اهل بیت علیهم‌السلام توسط او ساخته و با اهدای کتابخانه شخصی و پس از شهادتش با کانون فرهنگی هنری شهید حاج‌قاسم سلیمانی تجهیز شد.
قنات‌ملک روستایی با صفا که کوه و دشت و تپه و مزرعه و رودهای روان آن هنوز صدای مهربان و پرصلابت مردی که دنیا را تکان داد به خاطر دارد؛ امروز طراوت خود را به کودکانی شاد و پرنشاط هدیه می‌دهد تا با آسودگی خیال بر بال کتاب‌ها نشسته و در جهان سیر کنند.
لذت مطالعه در کودکان و نوجوانان قنات‌ملک وقتی مضاعف می‌شود که در سایه سار درختان سرسبز روستا و در دل طبیعت بکر آن حلقه‌ای تشکیل می‌دهند و برای دانایی تلاش می‌کنند؛ این حلاوت و شیرینی نوش جانشان باد!
هوا که سردتر می‌شود بچه‌ها به مسجد پناه آورده و در سایه امن خانه خدا، گعده کتابخوانی شکل می‌دهند و مسجد پر می‌شود از صداهای نازک در هم تنیده دخترکان و پسرانی که اصالت را مشق می‌کنند و از روح معنویت نهفته در مسجد الهام می‌گیرند.
حجت‌الاسلام علی علیدادی سلیمانی، امام جمعه رابر در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان از کرمان می‌گوید: اول فروردین سال ۸۸ بود که کلنگ مسجد جامع اهل بیت روستا با حضور حاج‌قاسم، خانواده شهدا و ریش‌سفیدان به زمین زده شد و سال ۱۳۹۱ به بهره‌برادری رسید.
وی با اشاره به اینکه این مسجد در دو طبقه ساخته شده؛ گفت: از همان ابتدا حاج‌قاسم گفت کتابخانه شخصی خودم را وقف مسجد می‌کنم که یک نفر از اهالی داوطلب شد و قفسه‌های کتاب منزل حاج‌قاسم را به همراه ۳ هزار و ۵۰۰ جلد کتاب به مسجد منتقل کرد.
امام جمعه رابر افزود: حاج‌قاسم وقتی روستا می‌آمد، سراغ کتابخانه می‌رفت، مطالعه و یادداشت برداری می‌کرد.
در ادامه تهیه این گزارش سراغ راضیه جهانشاهی جواران، رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی شهرستان رابر و مجری و کاربر ثبت کننده فعالیت های کتابخوانی روستای قنات ملک در دهمین جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب رفتیم.
جهانشاهی ابتدا با قدردانی ویژه از وفائی، مدیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی استان در حمایت همه جانبه تا حصول این موفقیت؛ به خبرنگار خبرگزاری شبستان می‌گوید: روستای قنات ملک دارای یک کتابخانه است که در طبقه دوم مسجد جامع اهل بیت علیهم السلام روستا قرار دارد و همه کتاب‌ها و تجهیزات این کتابخانه اهدایی سردار سلیمانی است که از کتابخانه شخصی ایشان اهدا شده است.
وی راجع به اینکه قنات‌ملک چگونه به عنوان روستای دوستدار کتاب انتخاب شد، توضیح می‌دهد:با توجه به پتانسیل های خوب فرهنگی و تعامل مردم روستا با مسجد و مدرسه که به نیازهای کودکان و نوجوانان روستا به عنوان جامعه هدف کتابخانه توجه داشتند اقدام به اجرای برنامه های فرهنگی از جمله نشست های کتابخوان، اردوهای تفریحی، مذهبی و... برای بچه های روستا کردیم.
تعامل و همکاری اهالی روستای قنات ملک با ترویج فرهنگ کتابخوانی، تفریح با چاشنی کتاب، مسئولیت دادن به کودکان و... منجر به بارور شدن فعالیت‌های کتابخوانی شد
جهانشاهی تصریح کرد: بعضاً برای تنوع و جذابیت فعالیت ها، برنامه‌ها به میزبانی خانواده بچه‌ها برگزار شد؛ گاهی اردوهای تفریحی با استفاده از توانایی‌های مدیریتی و کتابخوانی خود اعضا ترتیب می دادیم که این کار به نوعی باعث خودباوری اعضای خردسال در یک میدان فرهنگی کوچک می‌شد که مجموع این اقدامات منجر به نوعی رقابت صمیمانه شد که به تدریج کار به خودی خود، خیلی خوب و منظم پیش رفت.
وی در خصوص فعالیت‌های مرتبط با کتاب و کتابخوانی در روستا هم می‌گوید: با توجه به دسترسی کم به منابع خوانشی با محدودیت‌هایی روبرو بودیم که ما به لطف خدا توانستیم با اجرای برنامه‌هایی از جمله پیک کتاب، ایستگاه مطالعه و اهدای مجلات آرشیوی که تنوع موضوعی زیادی داشت، عضویت کودکان و نوجوانان در کتابخانه مرکزی شهرستان و چاپ کارت عضویت که خود نوعی کارت شناسایی فرهنگی برای کودکان و نوجوانان است، بخشی از این خلأ را جبران کنیم.
رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی شهرستان رابر در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه روستای قنات ملک با توجه به قدمت و اصالت فرهنگی که دارد و زادگاه سردار سلیمانی نیز هست؛ برای مسئولین فرهنگی استان، شهرستان و روستا و خود مردم اهمیت دارد که برنامه‌های فرهنگی آن از جمله کتابخوانی خوب باشد که به همین منظور در طول اجرای برنامه‌های کتابخوانی در روستای قنات ملک نهایت همکاری از طرف ارشاد و نهاد کتابخانه‌ها انجام شد.
جهانشاهی ابراز امیدواری کرد: با همراهی مسئولین، چنین برنامه‌هایی در سطح وسیع تر و در روستاهای دیگر ایران عزیزمان اجرا شود زیرا کودکان این مرز و بوم لایق دانایی و توانایی هستند و بی شک نهاد کتابخانه های عمومی در این راستا از هیچ تلاشی کوتاهی نخواهد کرد.
وی می‌گوید: اجرای طرح پیک کتاب به طور گسترده در سطح روستای قنات ملک، برگزاری کلاس‌های شاهنامه‌خوانی ویژه کودکان و نوجوانان روستا با هدف تقویت فن بیان کودکان و نوجوانان، یادگیری نکات آموزشی، اخلاقی و عرفانی موجود در شاهنامه و برگزاری پویش‌های کتابخوانی ویژه کودکان و نوجوانان با هدف تقویت روخوانی و درست‌خوانی از برنامه‌های آتی است.
مسیر انس با کتاب در طرح پیک کتاب، کلاس‌های شاهنامه‌خوانی، داستان‌سازی، تشکیل گروه مادران قصه‌گو و حلقه‌های کتابخوانی دنبال می‌شود.
وی داستان‌سازی کودکان بر اساس مشاهدات تصاویر کتب کودکان و نوجوانان با هدف تقویت خلاقیت و ساخت داستان‌های منحصر به فرد و متعدد از یک کتاب توسط کودکان و نوجوانان؛ ایجاد گروه مادران قصه‌گو با هدف ترویج فرهنگ قصه‌گویی و قصه‌خوانی و آشنایی کودکان با این فرهنگ اصیل و در نهایت راه‌اندازی حلقه‌های خانوادگی کتابخوانی با هدف گسترش فرهنگ مطالعه در بین خانواده‌ها را از دیگر برنامه‌هایی فهرست می‌کند که برای امتداد این مسیر قرار است انجام شود.
جهانشاهی یکی از نیازهای اصلی روستای قنات‌ملک را استفاده مطلوب‌تر از کتابخانه می‌داند به گونه‌ای که کتاب کودک و نوجوان آن بیشتر و فضایی ایجاد شود تا بچه‌ها را در مسیر انس با کتاب راهبری کند.
نظر شما